Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Blaðsíða 68

I ÁGRIP VEGGSPJALDA / XI. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
bólusett með Pnc við þriggja, fjögurra, sex og 13 mánaða aldur
(mán) og ræktað úr nefkoki barnanna þegar þau voru fjögurra, sjö,
10,14,18 og 24 mánaða. Ræktun úr nefkoki og mótefnamæling var
gerð hjá 105 óbólusettum tveggja ára börnum úr sama leikum-
hverfi.
Niðurstöður: Af 146 bólusettum börnum voru 14 með hjúpgerð 6B,
20 með 19F og 29 með 23F að minnsta kosti einu sinni. Þessi börn
höfðu lægra IgG gegn sömu hjúpgerðum við sjö og 14 mánaða aldur
en þau sem aldrei báru þær í nefkoki.
Bólusett börn höfðu marktækt hærra IgG gegn hjúpgerðum bólu-
efnisins við 24 mánaða aldur en óbólusett börn, þó ekki væri munur
á beratíðni.
Alyktanir: Börn sem svara illa Pnc bóluefni eru líklegri til að bera
hjúpgerðir bóluefnisins á slímhúð nefkoksins sem bendir til að IgG
hafi hlutverk í vörn slímhúða. Virkt Pnc bóluefni getur minnkað
beratíðni og pneumókokkasjúkdóma.
V 41 T- og B-frumusvörun fullorðinna gegn ellefugildu
próteintengdu fjölsykrubóluefni gegn pneumókokkum
Gunnhildur Ingólt'sdóttir1, Sigurveig Þ. Sigurðardóttiri, Ásbjöm Sigfús-
son1+, Jean-Michel Chapsal2, Emmanuelle Trannoy2, Ingileit Jónsdóttir1
lRannsóknastofnun í ónæmisfræði Landspítala háskólasjúkrahiisi, 2Aventis
Pasteur, Frakklandi
ingileif@landspitali.is
+Höfundur lést árið 2001
Inngangur: Markmið rannsóknarinnar var að meta T-frumusvörun
gegn burðarpróteinum (tetanus toxoid, TT og dipteria toxoid, DT)
og B-frumusvörun gegn fjölsykrum (PPS), DT og TT, í einstakling-
um bólusettum með 11-gildu próteintengdu fjölsykrubóluefni
pneumókokka gegn pneumókokkum (PNC).
Efniviður ug aðfcrðir: Tíu heilbrigðir fullorðnir einstaklingar voru
bólusettir með PNC. Eitilfrumur voru einangraðar úr blóði á degi
(D) 0, D7 og D14 og örvaðar með DT, TT, 18C-DT og 19F-TT, og
T-frumusvörun metin sem frumufjölgun, fjöldi boðefnamyndandi
frumna (ELISPOT) og boðefna í frumufloti (ELISA og CBA). IgG
mótefni gegn PPS hjúpgerðum bóluefnisins (1, 3, 4, 5, 6B, 7F, 9V,
14,18C, 19F, 23F) voru mæld (ELISA) á D0, D7 og D14, IgGl og
IgG2 gegn 18C og 19F, IgG gegn TT og DT og sækni mótefna, gegn
18C og 19F.
Niðurstööur: Frumufjölgun var marktækt hærri á D7 en D0, eftir
örvun með öllum mótefnavökum og á D14 gegn DT og 18C-DT.
IFNg-, IL-4- og IL-5-myndandi frumur reyndust marktækt fleiri eft-
ir örvun með DT, TT, 18C-DT og 19F-TT á D7 og D14 en D0, með
örfáum undantekningum, en aukning á boðefnum var sjaldnar
marktæk mæld með ELISA og CBA. Aðferðum bar vel saman og
var góð fylgni fyrir boðefnin þrjú milli fjölda boðefnamyndandi
frumna og boðefnamagns í floti. Frumufjölgun og boðefnamyndun
eftir örvun með TT og 19F-TT, DT og 18C-DT
var sambærileg. Marktæk hækkun var á mótefn-
um gegn öllum hjúpgerðum PPS, TT og DT á D7
og D14 miðað við D0.
Alyktanin Niðurstöður sýndu að sterkt T- og B-
frumusvar myndaðist eftir einn skammt af PNC.
Ekki var fylgni milli T-frumusvörunar á D7 eða
D14 og mótefnamagns á D14, eða milli IL-4,11-5,
IFNy og IgGl, IgG2. Skortur á fylgni milli T- og B-
frumusvörunar og Thl/Th2 svörunar og IgG
undirflokka gæti skýrst af breytilegri svörun ein-
staklinga, sem voru fáir og fyrri kynnum þeirra af
mótefnavökunum.
V 42 Bólusetning þungaðra músa til verndunar afkvæma
gegn sýkingum fjölsykruhjúpaðra baktería
Margrét Y. Richter1, Hávard Jakobsen1, Alda Birgisdóttir1, Jean-Frangois
Haeuw2, Ultan F. Power2, Ingileif Jónsdóttir1
^Rannsóknastofnun í ónæmisfræði Landspítala háskólasjúkrahúsi, 2Centre
d’Immunologie Pierre-Fabre, St. Julien en Genevois, Frakklandi
ingileif@landspitali.is
Inngangur: Vegna óþroska í ónæmiskerfi nýbura reynist erfitt að fá
fram verndandi ónæmi við bólusetningu snemma á ævinni. Bólu-
setning kvenna á meðgöngu gegn sýkingum af völdum hjúpaðra
baklería gæti verið sérstaklega ákjósanleg þar sem ungabörn mynda
ekki ónæmissvör gegn hreinum fjölsykrum (PPS).
Efniviður og aöfcrðir: Flutningur sértækra móðurmótefna yfir
fylgju og/eða með móðurmjólk og vernd afkvæma gegn sýkingum
af völdum pneumókokka var athuguð í músamódeli gegn hlóðsýk-
ingu og lungnabólgu af völdum pneumókokka. Fullorðnar kven-
mýs voru bólusettar með PPS af hjúpgerð 1, 6B og 19F eða með
próteintengdum fjölsykrum (Pnc-TT) og hjúpgerðarsértæk PPS-
mótefni voru mæld með ELISA í mæðrum og afkvæmum þeirra.
Niðurstöðun Styrkur PPS-sértækra IgG mótefna í þriggja vikna
gömlum ungum bólusettra mæðra var 73-137% af mótefnum í blóði
mæðranna einni viku eftir fæðingu. Einnig var marktæk fylgni milli
mótefnamagns í blóði mæðra og afkvæma. Þetta sýnir fram á virkan
flutning mótefna frá móður til afkvæma á meðgöngu/með móður-
mjólk. PPS-sértæk mótefni héldust í að minnsta kosti sex vikur í af-
kvæmum en lækkuðu lítillega á tímabilinu. Einnig var sýnt fram á
virkan flutning móðurmótefna til afkvæma fullorðinna kvenmúsa
bólusettra með próteintengdu fjölsykrubóluefni gegn meningókokk-
um af hjúpgerð C (MenC-CRM). Afkvæmi Pnc-TT bólusettra mæðra
voru vernduð gegn pneumókokkasýkingum og í samræmi við lágt
mótefnamagn í PPS bólusettum kvenmúsum veittu móðurmótefnin
afkvæmum þeirra litla vernd. Ekki var unnt að meta vernd MenC
mótefna í afkvæmum bólusettra mæðra þar sem meningókokkar
sýkja ekki mýs, en drápsvirkni mótefnanna in vitro verður mæld.
Ályktanin Niðurstöðumar sýna að þetta músamódel er vel til þess fallið
að rannsaka móðurbólusetningar til vemdunar afkvæmum gegn hjúpuð-
um bakteríum og áhrif móðurmótefiia á ónæmissvör afkvæmanna.
Tafla. Vegið meðaltal í gg/ml hjá börnum með jákvæða ræktun að minnsta kosti einu sinni
(>1), oftar (>2) eða aldrei (-). Samanburður vargerður meö t-prófi.
Hjúpgerð 6B 6B 6B 19F 19F 19F 23F 23F 23F
+ ræktun - >1 £2 - >1 >2 - >1 >2
N 132 14 5 126 20 8 117 29 9
7 mán
GMC 1,01 0,37 0,14 5,83 1,93 0,98 1,63 0,55 0,14
P-gildi 0,01 0,002 <0,001 <0,001 0,002 <0,001
14 mán
GMC 5,22 1,11 0,62 29,97 9,59 3,71 5,62 2,23 0,56
P-gildi <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001
68 LæKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2002/88