Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Síða 67

AGRIP VEGGS-PJALDA / XI. VÍSINDARAÐSTEFNA HÍ I
ára samkvæmt skilmerkjum MONICA rannsóknarinnar. Byggt hef-
ur verið á sjúkraskýrslum allra spítala landsins, niðurstöðum krufn-
inga og dánarvottorða. Poisson aðhvarfsgreining var notuð.
Niðurstööur: Alls fengu 378 einstaklingar kransæðastíflu árið 1999
(293 karlar og 85 konur), af þeim lést 141 einstaklingur, 109 karlar
og 32 konur. Ef allar tíðnitölur (nýgengi, endurtekin tilfelli og dán-
artíðni) hefðu haldist óbreyttar frá 1981 hefðu 738 fengið kransæða-
stíflu árið 1999 og 316 látist, 252 karlar og 64 konur. í staðinn Iést
141 og heildarlækkun því um 55,4%. Af heildarlækkuninni má
reikna út að 73 færri einstaklingar létust vegna færri nýrra tilfella
(23,1%), 72 færri einstaklingar létust vegna færri endurtekinna
kransæðastíflutilfella (22,8%) og 30 færri létust vegna færri dauðs-
falla meðal þeirra sem fengu kransæðastíflu (9,5%).
Ályktanir: Um 40% af heildarlækkun dauðsfalla af völdum krans-
æðastíflu má rekja til fækkandi nýrra tilfella, 40% vegna færri end-
urtekinna kransæðastíflutilfella og 20% vegna lækkunar á dánar-
tíðni þeirra sem fengu kransæðastíflu. Væntanlega endurspeglar
þetta árangur bæði forvarna og bættrar meðferðar. Meirihluti þeirra
sem dóu af völdum kransæðastíflu náðu ekki að komast á sjúkrahús
og það hlutfall kransæðastíflusjúklinga hefur lítið breyst á tímabil-
inu. Því er mikilvægt að fræða almenning um fyrstu einkenni krans-
æðastíflu og rétt viðbrögð.
V 38 T-frumuræsing í bráðu hjartadrepi
Emil Árni V'ilhergsson1, Óskar Ragnarsson2, Guðmundur Þorgeirsson2,
Björn Rúnar Lúðvíksson3
'Læknadeild HÍ, 2lyflækningadeild Landspítala Hringbraut, 3Rannsóknastofnun í
ónæmisfræði Landspítala háskólasjúkrahúsi
bjornlud@landspitali.is
Inngangur: Brátt hjartadrep er lífshættulegt ástand sem krefst
skjótrar og réttrar meðferðar. Meðferð felst í því að opna lokaðar
kransæðar með segaleysandi lyfjameðferð eða blásningu (percuta-
neous transluminal coronary angioblasty, PTCA). Nýlegar rann-
sóknir hafa bent til að vefjaskaða hjartadreps megi að hluta til rekja
til ræsingar á bólgusvari ónæmiskerfisins. Meginmarkmið þessarar
rannsóknar var að athuga hvort finna mætti merki um ræsingu
ónæmissvars við brátt hjartadrep.
Efniviður og aðferðir: Öllum einstaklingum með brátt hjartadrep
er komu á bráðamóttöku Landspítala háskólasjúkrahúss frá og með
janúar 2002 var boðin þátttaka. Einstaklingunum var skipt í fjóra
hópa eftir því hvaða meðferðarúrræði voru veitt: A) engin meðferð,
B) lýtísk meðferð er leiðir lil opnunar æðar, C) lýtísk meðferð er
opnar ekki og D) æð er opnuð með blásningu. Blóðsýni voru fengin
á fjórum tímapunktum á fyrsta sólarhring eftir komu. Ræsing kom-
plementkerfisins var metin með mælingum á CH50, C4, C3, virkni
styttri ferilsins, C3d, Factor B og CR-1 á rauðum blóðkornum.
Einnig var ræsing hvítra blóðkorna metin með mótefnalitun og
frumutalningu í frumuflæðisjá.
Niðurstöður: Á rannsóknartímabilinu fengust 16 einstaklingar til
þátttöku í rannsókninni. Hjá 10 af 16 tókst að enduropna kransæð.
Hlutfall CD4+/CD25+ T-frumna var aukið hjá öllu rannsóknarþýð-
inu við komu. Auk þess virðist enduropnun kransæða með blásn-
■ngu auka enn frekar á hlutfall þessara T-frumna. Hjá sama hópi
fylgdi óveruleg hækkun á C3d opnun kransæða.
Ályktanir: Þrátt fyrir niðurstöður dýratilrauna og post-mortem
meinafræðilegar rannsókna um ræsingu komplementkerfisins við
brátt hjartadrep, sjáum við einungis óveruleg merki um slíka ræs-
ingu í heilblóði. Hins vegar benda bráðabirgðaniðurstöður okkar til
að T-frumuræsing fylgi blóðflæði til blóðþurrðarsvæða hjartans.
V 39 Stjórnun á fosfórun próteinkínasans Akt og Forkhead
umritunarþátta í æðaþeli
Haraldur Halldórssonh Brynhildur 'Thors1, Guðmundur ÞorgeirssonW
■Rannsóknastofa Hf ílyfjafræði, 2lyflækningadeild Landspítala háskólasjúkrahúss
brynhit@hi.is
Inngangur: Nýlega var sýnt að próteinkínasinn Akt fosfórar umrit-
unarþættina FOX04, FOXOl og FOX03 en þeir eru meðlimir
Forkhead fjölskyldunnar (einnig kallaðir AFX, FKHR og FKHRLl).
Hjá spendýrum samsvara þessir umritunarþættir DAF-16, sem gegn-
ir veigamiklu hlutverki í stjórnun lífsferlis Caenorhabditis elegans.
Ófosfóruð form FOXO umritunarþáttanna eru staðsett í kjarna
frumna þar sem þau gegna hlutverki umritunarþátta. Við fosfórun
á tveimur til þremur serín eða treonín amínósýrum af völdum Akt,
fyrir tilstilli lifunarþátta, tengjast FOXO umritunarþættirnir 14-3-3
próteinum. Þeir haldast í kjölfar þess í umfrymi og markgen þeirra
eru því ekki tjáð. í fjarveru lifunarþátta eru þessir umritunarþættir
ekki fosfóraðir, þeir komast þá inn í kjarna og virkja umritun stýri-
gena sinna. Akt hefur þannig neikvæð stjórnunaráhrif á FOXOl,
F0X04 og FOX03 með fosfórun.
Efniviður og aðferðir: Æðaþelsfrumur úr bláæðum naflastrengja
voru ræktaðar uns þær náðu samfellu á ræktunarskálum. Eftir með-
höndlun með áverkunarefnum og/eða hindrum var fosfórun á
FOXOl á seríni 256 metin með sérhæfðu mótefni sem var greint
með rafljómun.
Niðurstöðun Eftir örvun með EGF fosfórast Akt, eNOS og FOXO1.
Wortmannin (Wm) hindrar í öllum tilvikum. Trombín og histamín
hindruðu fosfórun á Akt og er sú hindrun háð PKC. Hins vegar örv-
uðu bæði áverkunarefnin fosfórun á FOXOl og eNOS og Wm
hafði þar engin áhrif.
Ályktanir: Niðurstöðurnar benda þannig til að þó að trombín og
histamín hindri Akt í æðaþeli valdi þau samt fosfórun á Forkhead
umritunarþættinum FOXOl og haldi honum þar með frá kjarnan-
um. Þessu hefur ekki verið áður lýst og boðleiðin er enn óþekkt.
V 40 Mótefni gegn pneumókokkum hindra bólfestu
pneumókokka í nefkoki
Sigurveig Þ. Sigurðardóttiri, Karl G. Kristinsson2, Gunnhildur Ingólfsdótt-
ir>, Þórólfur Guðnason3, Katrín Davíðsdóttir4, Sveinn Kjartansson34, Man-
sour Yaich5, Ingileif Jónsdóttiri
IRannsóknastofnun í ónæmisfræði Landspítala háskólasjúkrahúss, 2sýkladeild og
•3barnadeild Landspítala háskólasjúkrahúss, 4Miðstöð heilsuverndar barna,
SAventis Pasteur, Frakklandi
ingileif@landspitali.is
Inngangur: Ellefugildu Pnc, (hjúpgerðir 1, 3, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14,
18C, 19F og 23F tengd tetanus próteini eða diphtheria toxoid ) eru
örugg og mótefnavekjandi í ungbörnum. Athugað var IgG ónæmis-
svar Pnc bólusettra barna sem báru pneumókokka af hjúpgerðum
bóluefnisins í nefkoki og borið saman við IgG svar þeirra sem aldrei
báru sömu hjúpgerðir í nefkoki.
Efniviður og aðferðir: Eitt hundrað fjörutíu og sex ungbörn voru
L/EKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2002/88 67