Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Qupperneq 55

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XI. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ I
Efniviður og aðferðir: Upplýsingar um 835 fjölbyrjur með staðfesta
greiningu háþrýstings í fyrstu meðgöngu samkvæmt alþjóðlegum
staðli voru notaðar til þess að meta endurtekningartíðni og sam-
svörun milli greininga í fyrstu og annarri meðgöngu.
Niðurstöður: Endurtekinn háþrýstingur greindist hjá 586 konum
(70%). Af 614 konum sem höfðu háþrýsting eftir 20. viku í fyrstu
meðgöngu sást endurtekinn háþrýstingur hjá 393 (64%). Sama
birtingarform háþrýstings sást hjá 37% af öllum konunum og sam-
svörun milli greininga var sterkust hjá konum með fyrirverandi há-
þrýsting og meðgönguháþrýsting án próteinmigu (45% í hvorum
hópi). Endurtekning meðgöngueitrunar sást hjá 12,5% kvennanna
og aðeins 44% kvenna með meðgöngueitrun í fyrstu meðgöngu
voru með eðlilegan blóðþrýsting í annarri meðgöngu.
Alyktanir: Tvær konur af hverjum þremur fengu endurtekinn há-
þrýsting í annarri meðgöngu og þriðjungur þeirra fékk sama form
háþrýstings að nýju. Sterkust samsvörun milli greininga í fyrstu og
annarri meðgöngu sást hjá konum með fyrirverandi háþrýsting og
meðgönguháþrýsting án próteinmigu.
V 03 Bólusetning ungbarna með próteintengdum bólu-
efnum gegn pneumókokkum minnkar tíðni miðeyrnabólgu
og sýklalyfjanotkun á aldrinum 18 til 24 mánaða
Sigurveig I*. Sigurðardóttiri, Þórólfur GuönasonZ, Katrín Davíðsdóttir3,
Sveinn Kjartansson23, Karl G. Kristinsson5, Mansour Yaich4, Ingileif Jóns-
dóttiri
'Rannsóknarstofnun í ónæmisfræði, 2barnadeiid og 5sýkladeild Landspítala
háskólasjúkrahúss, 3Miðstöö heilsuverndar barna, 4Aventis Pasteur, Frakklandi
ingileif@landspitali.is
Inngangur: Próteintengd fjölsykrubóluefni gegn pneumókokkum
(Pnc) koma í veg fyrir ífarandi sýkingar og minnka tíðni miðeyma-
bólgu (AOM) af völdum þeirra hjúpgerða pneumókokka sem eru í
bóluefninu (VT). Fyrri niðurstöður okkar sýna að við tveggja ára
aldur er beratíðni VT og hjúpgerða sem ekki eru í bóluefninu
sambærileg milli bólusettra og óbólusettra barna. (Sigurðardóttir S.
o.fl., annað ágrip) en bólusettu börnin höfðu hærri sértæk IgG mót-
efni gegn VT. í þessari rannsókn metum við klínískar upplýsingar
frá bólusettum börnum og óbólusettum viðmiðunarhópi milli 18 og
24 mánaða aldurs.
Efniviður og aðferðir: Ungbörn voru bólusett við þriggja, fjögurra,
fimm og 13 mánaða aldur með 11-gildum Pnc-T/D bóluefnum
(hjúpgerðir 1, 3, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14,18C, 19F og 23F, tengdum við
prótein úr stífkrampa- (TT) eða barnaveikibakteríunni (DT). Við
24 mánaða aldur svöruðu foreldrar barnanna spurningum um
AOM, lungnabólgu, skútabólgu, aðrar sýkingar og sýklalyfjanotk-
un frá 18 mánaða aldri. Óbólusett börn úr sama leikumhverfi voru
fengin til samanburðar.
Niðurstöður: Saga var tekin frá 64 börnum, bólusettum með 11-
gildu Pnc-T/D og 105 óbólusettum til samanburðar. Aldursdreifing
var sambærileg, miðgildi 24 mánuðir í báðum hópum 95% dreifing
23,5-25,2 hjá bólusettum og 18,2-28,9 hjá óbólusettum. Saga um
miðeyrnabólgu sex undanfarna mánuði var algengari hjá óbólusett-
um börnum, 43% miðað við 23% (p=0,0084). Óbólusettu börnin
fengu fleiri sýklalyfjakúra (0,9 á móti 0,63 / barn; p<0,0001) á sama
tíma og rör í hljóðhimnum voru algengari (20% á móli 8%;
p=0,0465) en hjá bólusettu börnunum. Tíðni annarra sýkinga var
sambærileg milli hópanna.
Ályktanir: Bólusetning með próteintengdum fjölsykrubóluefnum
gegn pneumókokkum getur varið börn gegn miðeyrnabólgu og
minnkað sýklalyfjanotkun.
V 04 Áhrif 11-gildra próteintengdra fjölsykrubóluefna gegn
pneumókokkum (Pnc) á beratíðni í nefkoki hjá börnum
yngri en tveggja ára
Sigurveig Þ. Sigurðardóttiri, Ingileif Jónsdóttir1, Þórólfur Guðnason2, Katrín
Davíðsdóttir3, Sveinn Kjartansson2,3, Mansour Yaich4, Karl G. KristinssoiP
iRannsóknarstofnun í ónæmisfræði, 2barnadeild og Ssýkladeild Landspítala
háskólasjúkrahúss, 3Miðstöð heilsuverndar barna, 4Aventis Pasteur, Frakklandi
ingileif@landspitali.is
Inngangur: Rannsóknir á Pnc hafa sýnt að bóluefnin geta minnkað
beratíðni af hjúpgerðum bóluefnisins (VT) í nefkoki þegar það er
gefið ungbörnum. Einnig hefur verið sýnt fram á aukningu á hjúp-
gerðum sem ekki eru í bóluefnunum (NVT) (Nontombi, et al, J Inf
Dis 1999). Sýkingar á slímhúðum og ífarandi sýkingar eiga oft upp-
tök sfn í nefkokinu og því voru áhrif Pnc á beratíðni pneumókokka
í nefkoki rannsökuð.
Efniviður og aðferðir: Eilt hundrað fjörutíu og sex ungbörn voru
bólusett með 11-gildu Pnc (hjúpgerðir 1,3,4,5, 6B, 7F, 9V, 14,18C,
19F og 23F tengdar tetanus próteini eða diphtheria toxóíði) við
þriggja, fjögurra, sex og 13 mánaða aldur og ræktað úr nefkoki
barnanna þegar þau voru fjögurra, sjö, 10,14,18 og 24 mánaða. Við
tveggja ára aldur voru fengin 105 jafngömul, óbólusett börn úr sama
leikumhverfi og ræktað úr nefkoki þeirra.
Niðurstöður: Alls voru 808 nefkoksstrok tekin frá 146 bólusettum
börnum til tveggja ára aldurs og 105 frá óbólusettum samanburðar-
hópi við tveggja ára aldur. Taflan sýnir samanteknar niðurstöður.
Saman-
burðarhópur
Aldur (mán.) 4 7 10 14 18 24 -24
Fjöldi 146 143 143 143 125 108 105
% pneumókokka 38 46 36 32 61* 61 57
% VT 15 17 10 13 16 24 24
% NVT 23 29 24 20 45* 35 30
♦Munur frá fyrri heimsókn; P<0,0001
Ályktanir: Hlutfallsleg aukning á NVT pneumókokkum við 18
mánaða aldur gæti endurspeglað vörn gegn VT í bóluefninu sem
hverfur með aldri og tíma frá bólusetningu. Ef Pnc bóluefnin veita
viðbótarvernd gegn bólfestu pneumókokka á slímhúðum virðast
þau áhrif hverfa um 24 mánaða aldur en þá er tíðni bæði VT og
NVT sambærileg við tíðni hjá óbólusettum börnum.
V 05 Litrófsgreining á blóðrauða í æðum sjónhimnu og
sjóntaugar í mönnum
Gunnar Már Zoega1, Þór Eysteinsson1. Peter K. Jensen2, Pedersen DB2,
Kurl Bang2, James Beach3, Jón Atli Benediktsson4, Gísli Hreinn Halldórs-
son4, Einar Stefánsson1
■Augnlækningadeild Landspítala háskólasjúkrahúss, 2Kaupmannahafnarháskóli,
3Stennis Space Center, MS, 4verkfræðideild HÍ
sirrybl@landspitali.is
Inngangur: Markmið rannsóknarinnar var að þróa og prófa tæki til
að greina súrefnismettun blóðrauða í æðum sjónhimnu og sjóntaug-
ar í mönnum.
LÆKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2002/88 55