Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Síða 76

I ÁGRIP VEGGSPJALDA / XI. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
notaðar eru rauðfrumur úr nautgripum og mótefni gegn þeim. Virkni
VCP er mæld sem hindrun rauðfrumurofs. Útbúin voru mótefni gegn
VCP í kjúklingum og kanínum og þau notuð til að þróa ELISA-próf
til styrkmælinga. Húðað er með kjúklinga-IgY en framkallað með
kanínu-IgG og ensímtengdu kindamótefni gegn kanínu-IgG. VCP
hverfur afar hratt úr blóði sprautaðra músa. Hins vegar benda niður-
stöður til þess að það safnist fyrir í æðavegg. Eftir þessa aðferðaþróun
er hægt að hefja tilraunir þar sem áhrif VCP á framvindu kransæða-
sjúkdóms eru könnuð með því að framkalla sjúkdóm í 30 músum og
helmingurinn sprautaður með VCP á tveggja vikna fresti en hinn
helmingurinn með saltvatni. Músunum verður fómað eftir 12 vikur
og flatarmál æðaskemmda skoðað með fitulitun.
V 63 Sjúklingar með insúlínháða sykursýki, skjaldkirtils-
sjúkdóm og glútenóþol hafa aukna tíðni C4A*Q0 en
eðlilega meðhöndlun mótefnafléttna
Guftimindur Júliunn Arason1, Astráður Hreiðarsson2, Ragnhildur KolkaL
Helgi Valdimarsson1, Alfreð Árnason3
1 Rannsóknastofa í ónæmisfræði og 2lyflækningadeild Landspítala háskólasjúkra-
húss, 3Blóðbankinn
gudmundj@landspitali.is
Inngangur: Við höfum áður greint galla í meðhöndlun mótefna-
fléttna í sjúklingum með bandvefssjúkdóma og samband milli gall-
ans og vantjáningar C4A prólcinsins. Til að prófa hvort þetta sam-
band vísaði á orsakatengsl mældum við hindrun fléttuútfellingar í
sjúklingum með aðra C4A*Q0-tengda sjúkdóma.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin beindist að sjúklingum með
insúlínháða sykursýki (22), skjaldkirtilsjúkdóm Graves (32) og glút-
enóþol (46). Arfgerðir C4A og C4B voru greindar með rafdrætti, og
styrkur C4A, C4B og Clq-mótefna með ELISA-prófi.
Niðurstöður: Tíðni C4A*Q0 var aukin í sjúklingahópunum og
styrkur C4A var lækkaður. Nokkrir sjúklingar greindust með galla í
hindrun fléttuútfellingar, en í heildina var meðhöndlun mótefna-
fléttna eðlileg, og fylgni milli þeirrar útkomu og styrks C4B en ekki
C4A. Mótefni gegn Clq fundust í nokkrum sjúklinganna og niður-
stöðurnar styðja að þau geti átt þátt í gallaðri fléttumeðhöndlun.
Ályktanir: Hindrun fléttuútfellingar getur verið eðlileg þótt C4A
próteinið sé vantjáð eða vanti jafnvel alveg. Fylgni milli gallans og
styrks C4A í bandvefssjúkdómum á sér því aðrar orsakir. Niður-
stöðurnar styðja að mótefni gegn Clq geti haft áhrif á hindrun
fléttuútfellingar.
V 64 Mótefni gegn Clq í sjúklingum með fjölkerfa
helluroða og gallaða meðhöndlun mótefnafléttna
Guðmundur Júhiinn ArasonL Ragnhildur Kolka1, Kristján Steinsson2,
Johan Rönnelid1
1 Rnnnsóknastofa í ónæmisfræði og 2lyflækningadcild Landspítala háskólasjúkra-
húss, 3ónæmisdeild Háskólans í Uppsölum
gudmundj@landspitali.is
Inngangur: Við höfum áður greint galla í fléttumeðhöndlun í band-
vefssjúkdómum sem ekki er unnt að skýra út frá styrk eða virkni
magnasameinda. Markmiðið var að kanna undirrót gallans.
Efniviður og aðferðir: Sýni voru dregin úr 45 sjúklingum með fjöl-
kerfa helluroða sem höfðu lítt virkan sjúkdóm. Arfgerðir C4 voru
greindar með rafdrætti, hindrun fléttuútfellingar með EIAprófi og
C4A, C4B, C3d og Clq-mótefni með ELISAprófi.
Niðurstööur: Hindrun flétluútfellingar var gölluð í sjúklingunum
en hefðbundin próf greindu ekki galla í styrk eða virkni magnakerf-
is. Sjúklingar höfðu aukna tíðni C4A*Q0 og lágan styrk C4A, og
fylgni var á milli C4A styrks og hindrunar fléttuútfellingar. Blóð-
vökvi úr sjúklingi með vanvirkni í hindrun fléttuútfellingar hafði
hindrunaráhrif á heilbrigðan blóðvökva. Þessi blóðvökvi reyndist
hafa háan styrk mótefna gegn Clq. Nánari athugun sýndi að slík
mótefni fundust í 22 sjúklinganna og einkenndu sérstaklega sjúk-
linga með gallaða fléttumeðhöndlun. Marktæk fylgni (öfug) var
milli hindrunar fléttuútfellingar og styrks Clq mótefna í blóðvökva-
sýnum. Mótefni sem einangruð voru úr blóði sjúklings með háan
styrk Clq-mótefna reyndust hafa marktæk hindrunaráhrif á fléttu-
meðhöndlun þegar þeim var blandað út í heilbrigðan blóðvökva.
Eðlissvipting C2 og C1 með hitun hækkaði mæligildi fyrir Clq-mót-
efni.
Ályktanir: Gölluð fléttumeðhöndlun hjá sjúklingum með fjölkerfa
helluroða skýrist ekki af lágum styrk magnaþátta þar sem mæligildi
allra prófa nema C4A mælinga eru eðlileg og gallinn kemur ekki
fram í sjúklingum með aðra C4A*Q0-tengda sjúkdóma og lág gildi
C4A. Niðurstöðurnar sýna að mótefni gegn Clq geta átt þátt í að
skýra gallann. Við teljum að sh'k mótefni geti krossbundið áthúðað-
ar fléttur og fellt þær út, en það mundi skýra bæði þann galla sem
greinist í prófi fyrir hindrun fléttuútfellingar og hækkun á mældum
styrk Clq mótefna eftir hitun.
V 65 Lyf sem valda helluroða hafa bein áhrif
á meðhöndlun mótefnafléttna
Ragnhildur Kolka, Guöniiindiir Jóliann Arason
Rannsóknastofa í ónæmisfræði Landspítala háskólasjúkrahúsi
gudmundj@landspitali.is
Inngangur: Orsakir fjölkerfa helluroða eru óþekktar en stungið
hefur verið upp á því að þær gætu tengst gallaðri fléttumeðhöndlun.
Ttl eru lyf sem geta valdið einkennum sem minna á fjölkerfa hellu-
roða (DILE, drug-induced lupus erythematosus) og sett hefur verið
fram tilgáta um að ástæðan tengist áhrifum lyfjanna á magnakerfið.
Markmiðið var að prófa þessa tilgátu.
Efniviður og aöferöir: Hindrun fléttuútfellingar var mæld með sér-
stöku prófi sem við höfum þróað. Áhrif lyfja á þessa hindrun var
mæld með íblöndun þeirra í heilbrigðan blóðvökva. Prófuð voru öll
þau lyf sem hafa verið sterklega bendluð við lyfjamiðlaðan hellu-
roða. Til viðmiðunar voru prófuð lyf með svipaða virkni en sem
ekki eru grunuð um að valda helluroða.
Niðurstöður: Hindrun lléttumeðhöndlunar minnkaði marktækt og
skammtaháð þegar isoniazid, hydralazine, penicillamine, chlorpro-
mazine og quinidine var bætt út í heilbrigðan blóðvökva. Af þessum
lyfjum var penicillamine virkast þar sem áhrif komu fram við 1-2
mM styrk. Áhrif hinna lyfjanna komu fram við 15-25 mM styrk,
nema 25-50 mM hjá chlorpromazine. Þrjú af viðmiðunarlyfjunum,
cyclophosphamide, perpherazine og amiodarone höfðu engin áhrif.
Hins vegar höfðu rifampicin og nitroprusside áhrif í 10 mM styrk.
Ályktanir: Niðurstöðurnar sýna að lyf sem geta valdið helluroðaein-
kennum hafa það sameiginlegt að geta hindrað eðlilega meðhöndl-
76 LÆKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2 0 02/88