Tímarit Máls og menningar - 01.10.1942, Page 21

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
123
gefinn. í fyrsta lagi er lofsorði lokið á lýðræðishugsjónir
slríðandi Frakklands. Að vísu voru hugsjónir þessar vel
kunnar ölluin, er fylgzt höfðu með þessum málum. Af
tilvitnunum hér að framan má sjá, að de Gaulle hershöfð-
ingi hefur jafnan litið á sig sem valdhafa til hráðahirgða,
skuldbundinn til að standa reikningsskap gerða sinna
gagnvart væntanlegum fulltrúum frönsku þjóðarinnar.
Margt fleira mætti tilgreina. Fimmtánda nóvemher 1941
ávarpaði hershöfðinginn fund Fraklca í Bretlandi og
komst m. a. svo að orði: „Annað boðorð stjórnmálastefnu
vorrar — fyrsta hoðorð er að heyja striðið — er að gefa
þjóðinni úrskurðarvaldið jafnskjótt og rás viðhurðanna
leyfir henni að gefa til kynna með frjálsu móti, livað hún
vill og hvað hún vill ekki.“
Þessi afstaða var ekki aðeins í orði. Eina tækifærið,
sem gefizt hefur til að gefa kjósendahópum orðið, var
notað. Það var 25. desemher 1941, þegar kjósendur á eyj-
unum Miguelon og Sankti-Péturseyjum voru kvaddir til
að velja á milli Vichy og stríðandi Frakklands. En niður-
staða þessarar kosningar varð glæsilegur sigur fyrir
Frjálsa Frakka, því að 98% kusu með þeim.
Eigi að siður hefur sviksamlegur áróður frá Vichy-
mönnunum og húshændum þeirra, sem rekinn hefur ver-
ið fná upphafi, komið til leiðar þeim fáránlega misskiln-
ingi lijá ýmsum, að de Gaulle hershöfðingi hafi í huga
að koma á einræði, þótt ekki yrði það í því fólgið að end-
urreisa konungdæmið. Þessum hugarórum hefur greinar-
gerð Bandaríkjamanna gert hæfileg skil.
Greinargerð þessi viðurkennir einnig, eins og menn
muna, þjóðnefndina frönsku sem „tákn franskrar mót-
spyrnu yfirleitt“. Það er að segja ekki einungis mótspymu
ulanlands, heldur einnig heimafyrir. Með því er bent á
hin nánu tengsl, sem nú eru til milli stríðandi Frakka og
Frakka, sem undirokaðir eru í heimalandinu. Með sanni
má segja, að nú liafi allt Frakkland skipað sér undir
merki de Gaulle. Og það ekki aðeins í siðferðislegum skiln-
9*