Tímarit Máls og menningar - 01.10.1942, Síða 37

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
139
erlendis, er falin í því að ætla að flytja út hingað er-
lent kyngæðafé, sem er ræktað við allt önnur skilyrði
en íslenzka sauðkindin, gefur ekki tilætlaðan árangur við
íslenzk kjör og þolir ekki aðbúð íslenzks fjár. Aftur á móti
eru til íslenzk fjárkyn, sem hafa yfirburði á ýmsum svið-
um um fram annað fé í landinu, eins og t. d. Kleifafé
(úr Gilsfirði) og Möðrudalskyn, sem flestir áhuga-
menn sauðf járræktar kannast við. Virðist einhlítt að bæta
islenzka fjárstofninn almennt með því innlendu fjárkyni,
sem náð hefur hæstum kyngæðum. En það er fáránleg
hugmynd, að víðtækum árangri i búfjárkynbótum verði
náð með því, að ólal viðvaningar, eigendur smábúa sitt
i hverri áttinni, séu að káka við fjárkynbætur, hver upp
á sín býti og renni blinl í sjóinn með allar tilraunir. Hús-
dýrakynbætur eru vísindastarfi, sem ókleift er að reka
nema á sérstökum kynbótastöðvum í sambandi við stór
landbúnaðarfyrirlæki, sem miðla síðan hinum almennu
húum áröngrum sínum.
Þegar við höfum gert okkur grein fyrir þessum slað-
reyndum um sauðfé okkar og kjötframleiðsluna, hljóta
að vakna ýmsar þjóðhagslegar spurningar í sambandi við
þennan atvinnuveg, þó ekki væri nema sú spurning, sem
íslenzkir bændur velta allt of sjaldan fyrir sér: Hvers
vegna er ég að rækta sauðfé? Hverjar eru þarfir hins til-
tölulega þrönga markaðar fyrir kjötframleiðslu okkar
og hvernig verða þessar þarfir haganlegast uppfylltar?
Hve mörg tonn af kindakjöti þarf að framleiða svo full-
nægt sé þörf íslenzkra neytenda fyrir þessa fæðutegund?
Hvernig má gera íslenzkt kjöt sem fullkonmasta neyzlu-
vöru? Hvar á landinu er hentast að reka sauðbú þannig,
að tryggt sé, að fjölmennustu neytendasvæðunum, t. d.
höfuðstaðnum, sé séð fyrir nokkurn veginn fersku kjöti
sem mestan part ársins? Og livað þarf mikinn vinnukraft
til að annast hirðu þess fjárfjölda, sem þjóðarbúinu er
nauðsyn að hafa? Hvað mega sauðbú vera minnst og hvað
stærst til þess þjóðhagslegur ávinningur sé að rekstri
10»