Tímarit Máls og menningar - 01.10.1942, Side 44

146
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
fólki á næstu árum, íslenzk bændastétt líði undir lok og
Islendingar verði til neyddir að flytja inn frá öðrum lönd-
um landbúnaðarafurðir til innanlandsnejrzlu.
Landbúnaður á íslandi krefst gagngerðrar nýskipunar.
Það eitt nægir ekki að leggja af jafn augljósan öfug-
snúning, eins og að verðlauna menn fyrir að framleiða
sem versta vöru á sem óhentugustum stöðum, en refsa
þeim fyrir að framleiða sem bezta vöru á sem bentugust-
um stöðum, eins og t. d. er gert með verðjöfnun mjólk-
ur — til þess að skapa sérstökum stjórnmálaflokki kjós-
endalið í fjarsveitum. Og ekki er heldur einhlítt að láta rík-
ið snögghætta styrkveitingum til fátækra manna.
Hér þarf jákvæðra átaka. Það verður að beina allri land-
búnaðarstarfsemi okkar að samræmdu, þjóðhagslegu
markmiði, fella hana í eina samvirka allsherjarskipan, svo
tryggt sé, að kröftum manna, sem þessa atvinnugrein
stunda, sé ekki kastað iá glæ.
Eitt frumskilyrði þess, að hægt sé að hefja viturlega
endurskipan landbúnaðar, er það, að eignarréttur verði af-
numinn á jörð. Það grundvallaratriði verður að öðlast
viðurkenningu i stjórnarskránni, að land sé ekki eign,
lieldur gagn allrar þjóðarinnar, óseljanlegt og ókaupan-
Jegt, en sú stjórn, sem þjóðin kýs sér, hafi ráðsmennsku
þess á hendi og vald til að ráðstafa því til nýtingar eftir
settum reglum. Meðan jörðin er frjáls verzlunarvara, fær
margs konar ósvinna við gengist, sem torveldar allan
skynsamlegan búskap: jai’ðaprangarar og spákaupmenn
liafa með skefjalausri verðlagningu lands aðstöðu til að
gera ýmis hentugustu landbúnaðarsvæði þjóðarinnar að
eyðilöndum; hundruð og aftur hundruð liektara af gras-
flákum í nánd stærsta landbúnaðarmarkaðarins, þar sem
með ræktun mætti ala nautpening og annan lcvikfénað í
þúsundatali til viðbótar við þann sem fjæir er, liggja, sak-
ir fjármagnsleysis „eigendanna“, ósnert að öðru leyti en
því, að „eigendurnir“ sjást bjakka þar þýfi ár og ár; á
raunverulegum fjárhrunstímum eins og þeim, sem nú