Tímarit Máls og menningar - 01.10.1942, Side 46

148
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
er einhver stærsti jarðeigandi á Bretlandsej’juni. — Það
stendur livergi skrifað, að við Islendingar þurfum að vera
eftirbátar annarra í viturlegum tiltektum á þessu sviði.
Eins og nú horfir við, virðist liggja í augum uppi, að til
þess að tryggja margmenninu sómasamlegar landbúnað-
arvörur til neyzlu, verði hær og ríki að taka liöndum sam-
an, ekki um það eitt að eignast jarðir, sem eitt sér er ekki
nema bráðabirgðaráðstöfun, heldur fyrst og fremst um
að nytja í stórum stíl hentugustu framleiðslusvæðin í
nánd bæjanna. Það er ekki annað sjáanlegt en að á vetri
þeim, er í bönd fer, verði alvarlegur skortur á nauðsyn-
legustu landbúnaðarvörum til neyzlu hér í Reykjavík.
Reykjavíkurbær hefur nú keypt miðbikið úr Mosfells-
sveit, Ivorpúlfsstaðaeignina, þar sem myndarlegur stórhú-
skapur á grundvelli einkaauðvalds var drepinn með mjólk-
urlöggjöfinni, sem áður getur. Reynir nú á búvit reyk-
vískra ráðamanna ekki síður en stjórnmálamanna, hvort
framvegis skuli lialdið uppi þeirri landbúnaðarstefnu
Framsóknarflokksins, að láta beztu landhúnaðarsvæðin
í nánd höfuðmarkaðarins standa í auðn til ágóða fyrir
ölmusuhúskap í afdölum.
Nú vill svo vel til, að opinber rekstur jafnhliða einka-
rekstri má heita gamalþekkt starfræksluaðferð hjá okkur
nú orðið, þannig að afturhaldsmenn geta a. m. k. ekki
barizt gegn slíkum rekstri á þeim grundvelli, að hér sé
einhver nýlunda á ferðum. Og opinher rekstur fyrirtækja
í auðvaldsþjóðfélagi er að minnsta kosti jafn fjarri því
að vera sósialismi eins og einkarekstur, — það vita fyrst
og fremst þeir, sem einhvern snefil hafa af þekkingu á
marxisma, og þó auðvaldssinnar kannski bezt. Sum
stærstu fyrirtæki landsins í ýmsum greinum, þar á meðal
landbúnaðarfyrirtæki, eru, að vilja afurhaldsmanna og
auðvaldssinna ekki síður en annarra, starfrækt með opin-
beru fé, ýmist rikis eða bæja. Opinber búrekstur til að
uppfylla neyzluþarfir böfuðstaðarins er aðeins efling