Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1976, Blaðsíða 112

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1976, Blaðsíða 112
Tímarit Máls og menningar í lagi um íslenzka höfunda og frum- samin verk þeirra og í öðru lagi þýð- ingar úr erlendum málum. Vísa eg um það efni til rits hans (sbr. bls. 123— 148). Orfá orð um afstöðu milli námsein- kunna og bókavals. Þegar aldursflokk- um er skipt út frá miðtölu á einkunna- stiganum kemur í ljós, að börn há- einkunnahópanna velja aðrar bækur til tómstundalesturs en börn úr hópum, sem fylla lægri hluta einkunnastigans. „Smekk barna á lægra einkunnabilinu svipar til yngri barna á hærra einkunna- bilinu; og smekk yngri barna á hærra einkunnabilinu svipar til eldri barna á lægra einkunnabilinu. Gróft metið svar- ar munur á smekk, þegar skipt er eftir miðjum einkunnastiganum, til eins árs aldursmunar. Munur einkunnahópanna borinn saman við aldur, er svipaður í bókavali og vali útvarps- og dagblaða- efnis" (bls. 148. Sbr. einnig töflur XI, 4, 5, 6, 10, 11 og 13, bls. 353—67). Til samræmis við þessar niðurstöður má nefna, að börn lesa yfirleitt því fleiri kvæði og kröfuharðari skáldsögur að eigin frumkvæði því hærri námseinkunn sem þau hljóta. Um frjálsan ljóðalestur var spurt, hve mörg kvæði nemandinn hafi lesið að eigin frumkvæði síðastliðinn hálfan mánuð, og í öðru lagi hvaða kvæði honum þætti allra bezt. En hér trufla hann ýmis atriði. Hann á örðugt með að muna, hvort hann las tiltekið kvæði einmitt þessar síðustu tvær vikur; inn í kvæðaminningar hans blandast skóla- ljóðin og sálmar, sem hann lærir undir ferming eða af trúræknum foreldrum. Val bezta kvæðis verður honum líka erfitt. Höfundur telur, að yfirleitt iðki 10—14 ára börn frjálsan ljóðalestur lít- ið, enda skorti þau þroska til þess. Hjá 15 ára börnum sjáist nokkur breyting í jákvæða átt, en við þetta aldursmark lýkur rannsókninni, svo að ekki verður fyllilega úr þessu skorið. Könnunin nær einnig til blaðalesturs, kvikmynda, leikrita, hljóðvarps og sjón- varps og nokkurra fleiri þátta í við- leitni barna og unglinga til að njóta skemmtiefnis og auka þekking sína. Fyllir sú könnun síðari helming bind- isins. Dr. Símon gerir sér ljóst, að óvissuatriðin í þessum þáttum eru mörg, en hann vinnur úr niðurstöðum sínum af sinni alkunnu hlutlægni og dregur ályktanir sínar með viðeigandi gát. Þannig veita einnig þessir þættir könn- unarinnar veigamiklar upplýsingar um áður ókunn atriði. Rétt er að vekja athygli á XI. kafla: Tölfrieðileg könnun, eftir dr. Guðmund Guðmundsson dósent. Þar eru umreikn- aðar í heildstæðar yfirlitstöflur dreifðar niðurstöður um einstaka aldursflokka, kyn og rannsóknarþætti. I Ijósum inn- gangi að kafla sínum skýrir dr. Guð- mundur aðferð sína, svo að töflur hans ættu að vera auðskildar, einnig þeim, sem eru lítt vanir tölfræðilegri fram- setningu. Minni flestra manna á tölur er fremur takmarkað og því auðvelda yfirlitstöflur dr. Guðmundar margvís- legan samanburð innan rannsóknarhóps- ins alls í hverjum þætti könnunarinnar. Lokaspjall ritsins er að hluta heildar- ályktun, sem höfundur dregur af fram- angreindri rannsókn sinni. Hún vex þó smám saman upp í almenna hugleiðing um þroskavænlegt lestrarefni fyrir börn og unglinga. Hann varar við þröngsýni, hún geri barnabækur einhæfar og leið- inlegar, eins og innantóm grunnfærni stuðli fremur að andlegri stöðnun en þróun. Barn þurfi að eiga kost góðra bóka, sem hrífi það, veiti því ánægju 414
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.