Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1978, Qupperneq 68

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1978, Qupperneq 68
Tímarit Máls og menningar Þar með færir höfundur lýsinguna á frummanninum yfir í séríslenskt um- hverfi. I yfirfærðum skilningi má því líta á sögur bókarinnar sem lýsingar á fólki, sem alltaf berst við sama vandann, eins og frummenn, — eða öllu heldur kemst ekki út úr sínum lokaða heimi, þekkir ekki óvini sína, heldur „spangólar móti tungli, geltir að bræðraskuggum, brjáð og haldið draug- um draums...“ (13) (Orðahnikun og leturbreyting mín.) Túlka má „drauga draums“ sem þær goðsagnir og gildi neyslu- og samkeppnisþjóðfélagsins sem persónur Guðbergs keppa að, en Guðbergur reynir að afhjúpa. 3. EINSTAKLINGUR, FJÖLSKYLDA — ÞJÓÐFÉLAG (mikrokosmos — makrokosmos) 3.1. Þjóðfélagslegur bakgrunnur sagnanna — Afhjúpun goðsagna Guðbergur Bergsson er fæddur 1932, og uppalinn í Grindavík. Flestar persónur í verkum hans búa einmitt í þorpinu Tanga sem svipar mjög til Grindavíkur. Landslag er það sama: þorpið Tangi liggur við hafið á suð- vesturhorni landsins, umhverfis það eru hraunbreiður og sandar. Félagsleg vensl sagnanna tólf má greina í tvö stig: annars vegar fjöl- skylduna, hins vegar íslenskt samfélag um og eftir síðari heimsstyrjöld. I öllum sögunum er nálægð varnarliðsins tilfinnanleg með einhverjum hætti og flestar sagnanna koma inn á fjölskyldusambúð. Þetta verður að hafa í huga þegar túlka skal nafn bókarinnar: Astir samlyndra hjóna. I síðasta kaflanum segir Svanur-Hermann: Og í dag eiga samlyndu hjónin silfurbrúðkaup hugsaði hann. Tuttugu og fimm ár, sagði hann. (247) I sögunni Hin útvalda segir: „Þegar að því rak hafði hjónaband Sveins og Katrínar staðið óslitið, með nokkrum meinlausum frávikum, í tæpan aldar- fjórðung." (117) Þessar persónur hafa þannig hafið búskap í upphafi her- náms. En þegar bókin kom út árið 1967 var rétt liðlegur aldarfjórðungur síðan fyrstu amerísku hermennirnir stigu hér á land, 7. júlí 1941. Þar með upphófst afdrifarík „sambúð" íslensku þjóðarinnar og amerísks setuliðs, og fljótlega tók að gæta áhrifa amerísks fjármagns á Islandi. Sögur bókar- innar sýna svo hvernig þau efnahagslegu og menningarlegu áhrif, sem hóf- ust með komu hersins, hafa litað fjölskyldulíf landsmanna, hvernig „pen- ingalyktin" hefur smogið inn á heimilin og mótað nýjan lífsstíl einstakl- 286
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.