Tímarit Máls og menningar - 01.09.1978, Blaðsíða 117

sjálfir leiðrétt á hjálögðum miða. Nafn
Anastasi’s virðist hafa brenglazt í Anasti
(bls. 95). Víðast hvar má lesa í málið,
t. d. lítilvæga talnaskekkju í 2. og 3.
dálki 51. töflu. Á bls. 124—25 hefði
prentviiluárinn þurft strangara aðhalds.
I lokasetningu 4. mgr. bls. 125 virðist
eitthvað hafa brenglazt fram yfir það, að
lesið verði í málið. Við uppsetning á
töflu 55, bls. 124, hafa orðið mistök,
sem fáir lesendur bókarinnar munu sjá,
enda draga höfundar sjálfir ályktanir af
tölunum án þess að taka eftir hinni
meinlegu skekkju, svo að taflan í þessu
formi styður skoðun andstæða þeirri,
sem hún í réttu formi á að skýra og
staðfesta. Eg skal skýra þetta nánar.
Vitnað er í bók mína, Mannleg greind,
bls. 220, töflu XII, þar sem námseink-
unnir barna og unglinga eru bornar
saman við greindarvísitölu með svipuð-
um hætti og höfundar umræddrar bók-
ar gera. Þeir taka töfluna upp í heild
og halda röð kynjanna óbreyttri í heiti
hennar. En í afritun töflunnar ruglast
hún: drengjum eru eignaðar einkunna-
tölur stúlkna og stúlkum einkunnir
drengja. Slík umskipti eru höfð á ein-
kunnatölum úr þeim þremur prófum,
sem taflan sýnir: barnaprófi, unglinga-
prófi og landsprófi, en aðeins tvö hin
fyrstu — rétt upp tekin — væru hæf til
samanburðar við námseinkunnir rann-
sóknarbarna Sigurjóns. í minni bók eru
þau skilmerkilega auðkennd. Það skiptir
mig engu, hvernig slík mistök gám
gerzt, og vitanlega var frjálst að breyta
röð kynjanna, ef fullrar samkvæmni var
gætt. En eins og til hefir tekizt, er niður-
staðan mjög slæm fyrir mig. Eg er
nefndur heimildarmaður að rugluðum
raunvísindalegum niðurstöðum. Setning
bókarhöfunda, „... at the same time,
Umsagnir um bcekur
however, for the two graduation points
within the elementary school, girls score
systematically higher GPA’s at each
given IQ range than boys do,“ á sér
enga stoð í niðurstöðum rannsókna
minna. Svo langt sem þær ná, benda
þær eindregið í gagnstæða átt.
Þessar athugasemdir mega ekki
skyggja á þá vandvirkni og nákvæmni,
sem einkennir ritið í heild; það verð-
skuldar fyllsm viðurkenning, ekki sízr
ef þeirra aðstæðna er gætt, að annar höf-
undurinn var bundinn við embætti sitr
í Reykjavík, hinn í Berlín.
I tveimur síðustu (8. og 9.) köflum
ritsins víkja höfundar aftur að upphaf-
legu ætlunarverki rannsóknarinnar. „Til-
gangurinn var einkum sá að einangra í
reynsluskyni ákveðin uppeldisform, sem
væru líkleg til að stuðla að geðrænum
truflunum hjá börnum. Vér minnumst
þess að úrtaksrannsókn á slíkum trufl-
unum var aðalmarkmiðið" (bls. 131).
Fram að þessu hefir rannsóknin þó
fremur beinzt að þeim þáttum, sem
skoða má sem forsendur að meginálykt-
un um geðrænt ástand íslenzkra skóla-
barna. Til viðbótar komu svo persónu-
legar upplýsingar um barnið og heimili
þess, fengnar með skipulegum viðtölum
félagsráðgjafa við móður hvers barns.
Þau átm að leiða í ljós hið sálræna við-
horf, sem teljast mætti ráðandi í upp-
eldi barnsins og afdrifaríkt fyrir geð-
heilsu þess. Sem dæmi um slík viðhorf
má nefna andstæðurnar ástúð — kald-
lyndi, strangleik — mildi, umhyggju
— afskiptaleysi. Niðurstöður geðgrein-
ingarprófs Rorschachs munu einnig
hafa verið teknar til samanburðar og
geðheilsa barnsins síðan rannsökuð og
metin skv. öllum fengnum upplýsing-
um: ágæt — viðunandi — léleg. Um
335