Tímarit Máls og menningar - 01.11.1980, Page 25

Landbúnaðarverkakonur
í Suður Afríku
A kvennaráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Kaupmannahöfn í sumar var aðskilnaðar-
stefna stjórnvalda i Suður Afriku sérstaklega tekin á dagskrá og rædd ýtarlega. Til
grundvallar þessum umræðum voru lagðar viðamiklar skýrslur sem nefnd um málefni
Suður Afríku á vegum Sameinuðu þjóðanna tók saman fyrir ráðstefnuna. Þar er aðallega
fjallað um áhrif aðskilnaðarstefnunnar á líf blökkukvenna. Hér á eftir fara frásagnir úr
þessum skýrslum1 í lauslegri þýðingu.
Suðurafrískur landbúnaður hefur ætíð byggt afkomu sína mestmegnis á
vinnuafli kvenna. I seinni tíð hefur hlutur kvennanna í landbúnaðarstörfum
aukist, samfara því að félagslegt öryggi þeirra hefur minnkað að mun. Hér á eftir
verður leitast við að skýra þetta og sýna fram á að það er einmitt þessi vinna
landbúnaðarverkakvennanna sem grundvallar kúgunarhagkerfi hvíta minni-
hlutans.
Landbúnaðarverkakonum i Suður Afríku má skipta í tvo hópa. Annars vegar
eru þær konur sem erja smá jarðarparta á svokölluðum „verndarsvæðum“. Þær
eru yfirleitt einar, því að karlmennirnir eru farandverkamenn. I hinum hópnum
eru konur sem vinna launavinnu á búgörðum hvitu landeigendanna. Þar sem
kjör þessara hópa eru um margt ólik skulum við skoða þá aðeins sinn í hvoru
lagi. Fyrst skulum við líta á verndarsvæðin.
Verndarsvæðin, eða heimalönd svertingjanna eru Zululand, Transkei, Ciskei,
hlutar af Vestur og Norður Transvaal og Orange Free State. Þarna hafa alltaf
búið svertingjar og ibúar þessara héraða veittu harða mótspyrnu gegn ásælni
hvíta mannsins á sínum tíma. Hvítir menn byggðu aldrei þessi svæði, en fluttu
þangað hins vegar svart fólk sem þeir höfðu rænt landnytjum. Fljótlega urðu
þessi lönd alltof fjölmenn og ofnytjuð. Auk þess voru lagðir þungir skattar á
fólkið sem bjó þar. Vegna þessa flæmdust karlmennirnir i burtu til að vinna sér
fyrir mat og sköttum í námunum eða á iðnaðarsvæðunum. Mikill meirihluti
1 The Effects of Apartheid on the Status ofWoraen in South Africa and Namibia. Apartheid:
Bulletin 126 1978 7/8 U. N. (Fao).
279