Tímarit Máls og menningar - 01.09.1993, Blaðsíða 66

henberg ritstýrði og skýrði árið 1971.
Þaðan eru ljóðin sem hér birtast.
Eitt af því sem einkennir safnbókina er
skilningur skáldsins á því að í ljóðum og
sögum indíána er ekki eingöngu að finna
hollar ábendingar um samlíf manns og
náttúru, heldur einnig dæmisögur um það
hvernig manneskjan getur tekist á við sína
eigin náttúru — þótt hún sé stundum
óþægilega nakin og full af skít. Og hvergi
eru dæmin ljósari en í sögunum af þeim
arma hrekkjabelli Bróður Sléttuúlfi, sem
með því að éta undan sér, slást við karlinn
Kúk og véla vinnusamar konur gerir
föstudagsinnkaup, klósettferðir og sam-
farir okkar hinna hversdagslegri og létt-
bærari. En á sama tíma og við getum
hlegið að þessum bragðvísa hrakfallaguði
þá er varasamt að afgreiða hann sem hvern
annan klúran trúð; hann á það sameigin-
legt með ólíkindatólunum sem fylgdu pró-
fessor Woland til Moskvu í „Meistaranum
og Margarítu“ eftir Bulgakov að undir
fáránlegu gerfinu leynast forboðin sann-
indi: Djúpt í rauðsprengdum augum Bróð-
ur Sléttuúlfs má greina áminningu um að
náttúran er ekki aðeins bunulækur á sól-
ríkum degi, hún getur líka verið ofsafeng-
in og vægðarlaus í siðleysi sínu. Svo næst
þegar við heyrum fótatak sléttuúlfsins fyr-
ir aftan okkur og snúum okkur við til að
taka á móti honum með opinn faðm og
bros á vör, þá er hann mættur í hlutverki
Sléttu-Úlfs hins tryllta, blóðugur upp und-
ir axlir, með hálsfesti úr augum.
Og þá er þýðandi loks kominn að kjarna
málsins, pirringnum sem rak hann til að
skrifa þessa athugasemd sem hótar því að
gleypa ljóðin sem gátu hana af sér, (þótt
hún sé nú ívið styttri en formáli Jean-Paul
Sartres að verkum franska sléttuúlfsins
Jean Genet, en hann varð svo langur að á
endanum fyllti hann fleiri bindi en ævi-
starf viðfangsefnisins fram að því — og
gott ef Genet hætti ekki að skrifa upp úr
öllu saman), nefnilega því að í heims-
mynd indíána í Norður-Ameríku er sitt-
hvað að finna sem ekki er þóknanlegt
pempíulegum nýaldarsinnum uppi á Is-
landi. Með öðrum orðum: Bróðir Sléttu-
úlfur er svo óforbetranlegur kúkalabbi að
sómahjónin Guðrún og Guðlaugur Berg-
mann munu aldrei ganga honum í foreldra
stað. Ósiðaður lesandi ætti hinsvegar að
finna í sléttuúlfinum bróður og félaga sem
gott er að hlæja með þegar næsti salmon-
ellufaraldur gengur yfir þjóðina.
Að lokum getur undirritaður ekki stillt
sig um að snara einum af leikjum Rakka
hins brj álaða yfir á íslensku, og er það gert
af umhyggju fyrir andlegri og líkamlegri
velferð þeirra sem vilja semja sig að hátt-
um indíána:
Málaðu þig hvítan, sestu á bak hvítum
hesti, hyldu augu hans og láttu hann
stökkva niður grýtta urð, uns báðir hafa
brotið öll sín bein. (Úr leikjasafni Crow-
indíána)
64
TMM 1993:3