Tímarit Máls og menningar - 01.09.1993, Blaðsíða 84

Witi Ihimaera.
á tvítugsaldri hóf hann að leita uppruna
síns. Hann sökkti sér niður í rannsóknir og
nám sem gæti vísað honum leið aftur til
fortíðar. Hann aflaði sér jafnframt þekking-
ar á sögu annarra íbúa Kyrrahafseyja, ásamt
Evrópusögunni. Aðrir ungir Máríar byrj-
uðu um svipað leyti að ryðja sér braut inn í
framhaldsnám í háskólum. Þeir sóttu aðal-
lega nám í iagadeildum háskólanna, þar
sem þeir kynntu sér gjörla lög sem gilda í
landinu, lög Pakehanna.
A meðan Witi var í námi fór hann inn á
aðra og mjög óvænta braut fyrir Máría.
Hann hóf að skrifa smásögur. Þessar sögur
sýna vel hvert stefndi. Þó er stíll þeirra ekki
ósvipaður þeim raunsæisstfl sem þá var vin-
sælastur íNýja-Sjálandi. Witi fórtil frekara
náms í Englandi árið 1970 og lauk þar við
þrjár bækur á sex mánuðum. Sú fyrsta
þeirra vakti mikla athygli á honum sem
,,frumbyggjarithöfundi“ þegar hún var gef-
in út og um leið hlaut Witi aukasæti í því
afsprengi enskra bókmennta sem nú er
þekkt sem nýfrelsisbókmenntir. Þetta var
árið 1972 og smásagnasafnið, sem varð
fyrsta bók sem gefin var út á prenti eftir
márískan höfund hét Pounamu, Pounamu
(Grænsteinar). Eftir útkomu safnsins hætti
Witi að skrifa í mörg ár. Bækumar tvær sem
næstar komu út: Tangi (Jarðarför), skáld-
saga, og Whanau (Ættingjar), sem er sam-
tengt smásagnasafn frekar en skáldsaga,
voru gefnar út eftir því sem útgefanda hans
þótti henta. Sjálfur var Witi gerður að sér-
stökum konsúl í menningarmálum á vegum
Nýja Sjálands í New York og undi sér illa.
Hann segir sjálfur í viðtali að hann hafí
horft á allt í New York út frá eigin forsend-
um og að hann hafi ekki kært sig um að laga
þær að bandarískum aðstæðum.3 Witi sneri
því aftur heim og síðan hefur hvert smá-
sagnasafnið og skáldsagan fylgt öðru. Árið
1986 hlaut hann hin eftirsóttu Wattie bók-
menntaverðlaun fyrir The Matriarch. Witi
hefur unnið mikið við ýmsa háskóla á Nýja
Sjálandi og tók saman fyrsta ritsafn eða
,,sýnisbók“ í márískum bókmenntum
ásamt D.S. Long. Safnið er kallað Into the
World ofLight (Inn í heimsljósið). Það kom
út árið 1982 og er löngu ófáanlegt.
Witi Ihimaera vinnur nú að sjö binda
safnriti úr márískum bókmenntum. VÖxtur
þessara verka, sem fyrir tíu árum komust
fyrir í einni bók, stafar ekki aðeins af því að
ungir höfundar eru að koma fram, heldur
fremur af því að eldri sögur voru faldar í
geymslum hér og þar.
Fólk af Máríættum segir oft vel frá. En
82
TMM 1993:3