Tímarit Máls og menningar - 01.09.1993, Blaðsíða 80

Márí-hús.
ræðumanni fyrr eða síðar að nefna einhvem
sameiginlegan forföður hans og hvers ein-
asta manns sem á hann hlýddi. Lönd og
landamerki ættar ræðumannsins voru oft
talin upp öllum til frekari glöggvunar og
stundum var sagnaljóðum bætt inn í ræð-
una. Góð ræða gat tekið hálfan dag í flutn-
ingi og því var nauðsynlegt að hún væri
skemmtileg og fróðleg, um leið og hún varð
að varpa nýju ljósi á það mál sem var til
umræðu á samkomunni. En stundum gat
ræðumaður sleppt því að nefna atriði sem
búist var við að finna í ræðu hans. Með
burtfellingunni, eða því ósagða, gat ræðu-
maður móðgað viðstadda að vild og dregið
sitthvað í efa sem áður var talinn al-
mannarómur og enginn hafði vogað sér að
efast um.
Hollendingar uppgötvuðu Aotearoa árið
1642. Þeim leist ekki vel á að nema þar
land, en gáfu landinu samt nafn: Nýja Sjá-
land. Seinna komu breskir landleitarmenn
þar að landi. í veiðiæðinu mikla, þegar Evr-
ópubúar og Ameríkanar eltu uppi og drápu
alla seli og hvali sem þeir fundu í Suðurhöf-
um, reis fyrsta byggð hvítra manna á Nýja-
Sjálandi. Veiðistöðvar þessar urðu
illræmdar í Evrópu fyrir aumt líf þeirra sem
þar lentu. Þá tóku Englendingar sig til og
sendu trúboða til að gæta sálna þessara
manna sem áttu víst ekki vísa neina himna-
vist og ekki þótú verra ef hægt væri að
kristna heiðna íbúa landsins í leiðinni.
Fyrstu trúboðamir sem fóru til Nýja-Sjá-
lands endurskoðuðu margar af kreddum
sínum og löðuðust að menningu Máría.
Þetta var talið ófært af valdamönnum ríkis
og kirkju í Englandi og voru trúboðamir
kallaðir heim til endurkristnunar. Á sama
tíma fengu landsspekúlantar í Lundúnum
78
TMM 1993:3