Tímarit Máls og menningar - 01.06.2000, Page 69

DYGÐIR ÍSLENDINGA
ex Deo, ex scripturis, ex consuetudine aliarum gentium ille constituit, hocpro lege habent.
[Schol. 156.Apudillosnonestrex, nisi tantum lex:« etpeccare nefas, autpretium est mori. »]
De quibus noster metropolitanus inmensas Deo gratias retulit, quod suo tempore conver-
tebantur, licet ante susceptam fidem naturali quadam lege non adeo discordabant a nostra
religione. Itaquepetentibus illis ordinavit quendam sanctissimum virum nomine Isleph. Qui
ab eadem regione missus ad pontificem aliquandiu retentus estapud eum cum ingenti prorsus
honore, discens interea, quibus noviter conversos ad Christum populos salubriter posset in-
formare. Per quem transmisit archiepiscopus suos apices populo Islandorum et Gronlandor-
um, venerabiliter salutans eorum ecclesias [...]“ Sjá Adam von Bremen, Hamburgische
Kirchengeschichte. Herausgegeben von Bernhard Schmeidler. Hannover und Leipzig:
Hahnsche Buchhandlung 1917.
11 Sjá G. Storm, Monumenta Historica Norvegiœ (Kristiania 1880), bls. 3-68.
12 Sjá M. Cl. Gertz, Scriptores minores histoiræ Danicæ medii ævi I (Kaupmannahöfn
1917-18), bls. 94-141.
13 Sjá J. Olrik og H. Ræder, Saxonis Gesta Danorum I (Levin og Munksgaard: Kaupmanna-
höfn 1931), bls. 1-552. Þess má geta að rétt í þessu var að koma út vegleg ný dönsk þýðing á
Danasögu: Peter Zeeberg, Saxos Danmarks Historie (Kaupmannahöfn 2000). Danasaga
Saxós hefur aldrei verið þýdd á íslensku.
14 Saxonis Gesta Danorum, I.bls. 2: [...] necTylensiumindustriasilentioobliteranda-.quicum
ob nativam soli sterilitatem luxuriæ nutrimentis carentes officia continuæ sobrietatis ex-
erceant omniaque vitæ momenta ad excolendam alienorum operum notitiam conferre so-
leant, inopiam ingenio pensant. Cunctarum quippe nationum res gestas cognosse
memoriæque mandare voluptatis loco reputant, non minoris gloriæ iudicantes alienas
virtutesdissererequampropriasexhibere. Quorum thesauroshistoricarum rerumpignoribus
refertos curiosius consulens, haudparvam præsentis operispartem exeorum relationis imita-
tione contexui, necarbitros habere contempsi, quos tanta vetustatisperitia callere congnovi.
15 Saxonis Gesta Danorum, XIV, bls. 36: Habebat autem in clientela Absalon Arnoldum Tylen-
sem, qui, sive ingenii acumine sive coniecturarum sagacitate, sæpenumero futura ad sua vel
amicorum negotia pertinentia raro præsagio deprehendebat. Nec minus antiquitatis quam
divinationis peritus, sollerti historiarum narratione callebat.
16 Historia degentibusseptentrionalibusU,b\s.3: [...] propriam scripturam, historiamque rer-
um magnifice gestarum habentes. Suique temporis adhuc acta conscribunt: quæ & cantibus,
ac rhythmis recolunt, atque promontoriis, seu scopulis insculpunt, vt nulla nisi cum naturæ
iniuria intercidant apud posteritatem. Til er nýleg ljósprentun af þessu verki (Roenkilde
and Bagger: Kaupmannahöfn 1972).
17 Sjá afar skemmtilegt og fróðlegtyfirlit Sumarliða Isleifssonar, íslandframandi land (Mál og
Menning: Reykjavík 1996), um skrif útlendinga um ísland ffá upphafi.
18 De Danorum Rebus Gestis Secul. III & IV: Poema Danicum dialecto Anglosaxonica; ex
Bibliotheca Cottoniana Musaei Britannici edidit versione lat. et indicibus auxit Grim. John-
son Thorkelin. Havniæ: Typis Th. E. Rangel, 1815.
19 Sigurður Nordal, Fornar menntir I. bindi (Kópavogi 1993), bls. 59.
20 Matthew Driscoll, The Unwashed Children of Eve; The Production, Dissemination and
Reception of Popular Literature in Post-Reformation Iceland (Hissarlik Press: UK 1997).
21 Úr formála að Ein nij Psalma Bok sem prentuð var að Hólum 1589. Tilvitnun fengin úr bók
Matthews Driscolls, The Unwashed Children of Eve (sjá athugasemd að ofan), bls. 14. Staf-
setning færð til nútímamáls.
22 Stefán Þórarinsson, „Hugleidíngar um Hiálpar-medol til at útbreida Bóklestrar-lyst á Is-
landi“, RitÞess Konúngliga Islenzka Lærdóms-lista Félags, xiii (1794), bls. 229-50, á bls. 232.
Tilvitnun tekin úr bók Matthews Driscolls, The Unwashed Children of Eve, bls. 17.
23 Þjóðólfur, iii (1851-52), bls. 368. Tilvitnun tekin úr bók Matthews Driscolls, The Unwas-
hed Children of Eve, bls. 26-7.
TMM 2000:2
www.malogmenning.is
67