Tímarit Máls og menningar - 01.06.2000, Blaðsíða 107

RITDÓMAR
afdráttarlausa niðurstöðu bókarinnar
um tvíeðli tímans. Ljóðið hljóðar svo í
heild sinni:
Þegar tímaglasi okkar er á botninn
hvolft við
fæðingu, bendir tíminn á stundlegt
eðli okkar.
En við gleymum því fljótt þegar við
kynnumst
dýrðlegu tvíeðli tímans: hinni upp-
höfnu stund
sem réttlætir hinar dauðu stundir.
Stundlegt eðli okkar riíjast svo vitan-
lega upp
þegar síðasta sandkornið er að renna
niður.
Sandur.
Dauður sandur.
Upphafinn sandur.
Öllu knappari og nákvæmari skilgrein-
ingu á manninum er erfitt að orða. Mað-
urinn er gerður úr efni þ.e. sandi en
maðurinn er meira en það, hann er
„upphafinn sandur“.
Eins og áður var sagt er auðvelt að sjá
súrrealísk einkenni á skáldskap Sigurðar
Pálssonar. Eitt af nýstárlegri ljóðum Ljóð-
tímaskyns nefnist „Óráð“ og ber nafn
með rentu. Það minnir á hina ósjálffáðu
skrift sem sumir súrrealistar lögðu
nokkra stund á og er fullkomlega óskilj-
anlegt en skemmilegt og ber vitni um
sköpunarkraft höfundar. Annað áhuga-
vert og öllu skiljanlegra ljóð heitir „Tein-
ar“. Súrrealískur andi svífur einnig yfir
vötnunum í þessu ljóði. Lýst er ferðum
um ísland með neðanjarðarlest og ýmsar
furður eiga sér stað á borð við „hímandi
neonfólk“ á stöðvunum og ýmislegt fleira
í þeim dúr. Ljóðið er draumkennt að því
leyti að engu er líkara en veruleiki
draumsins ríki í því, samanber þegar ljóð-
mælandi hlustar á greinargerð fínlega
mannsins um klefana í Selfosslestinni
„langt innan úr málmkenndri nótt / alla
leið inn í teinalausan morgun“.
Þriðji hluti Ljóðtímaskyns heitir
Söngtími og inniheldur 15 ljóð sem flest
eru ffemur hnitmiðuð. Skemmtilegt
myndmál er að finna í ljóðinu „Berja-
lyng“ en upphaf þess hljóðar svo:
Lyngið spennir greipar
utan um hnöttóttar þúfur
berjabláar á síðsumri
Síðar í ljóðinu eru berin myndhverfð í
marga litla hnetti og leikið með andstæð-
una mikró kosmos - makró kosmos og
eykur það stórum listgildi ljóðsins.
Ljóðið „Dýrðarsöngvar“ er í senn
ádeila á öfgafulla þjóðernisdýrkun og
holl áminning um að það getur einnig
gengið út í öfgar að efast um alla hluti.
Efann má líka draga í efa. Upphaf ljóðs-
ins er á þessa leið:
Þjóðin landið náttúran ...
Geta orðið
Blóðþyrstir hjáguðir
Skylduvon
Dýrðarsöngvar
Vonarnauðung
En jafhvel þó við syngjum
Efanum lof
Má alveg efast um efann
Ekki síður en aðra dýrkun
Ekki síður en aðra hjáguði
Mörg fleiri áhugaverð ljóð er að finna í
þriðja hluta bókarinnar. Nefna má hið
spaklega ljóð „Gagnvirkir kraft ar“ um sí-
breytileik tilverunnar og ljóðin „Augun“
TMM 2000:2
www.malogmenning.is
105