Frjáls verslun - 01.11.2014, Síða 78

78 FRJÁLS VERSLUN 11 tbl. 2014
millilenda í Phoenix og gista og þá fann ég
hvað þetta þurra, heita loft gerði mér gott.
Þannig að ég fór að taka mér frí þarna með
fjölskyldunni og fann enn frekar hvað mér
leið vel þarna. Ég ákvað þá að festa kaup
á húsi enda fasteignamarkaðurinn enn
hagstæður – fann um 350 fermetra hús á
mjög góðum stað sem kostaði þá svipað og
þriggja herbergja íbúð í Reykjavík.“
Róbert er þó ekki með nein fjárfest ingar ­
verkefni í Bandaríkjunum heldur hefur
fyrst og fremst haldið sig við Mexí kó. „Við
fórum þarna til Mexíkó til að byggja upp
eins og við gerum yfirleitt, göng um inn í
verkefni sem eru af ýmsum toga en alltaf
innan sjávarútvegsins. Við ætluðum að
reyna að byggja upp mjög stórt upp sjávar ­
fyrirtæki í Mexíkó, keyptum m.a. bræðsl ­
una á Djúpavogi, sardínubáta í Mexíkó
og ætluðum að sameina nokkur fyrirtæki
en náðum því ekki og seldum okkur aftur
út úr þessu með ágætis hagnaði. Það
hefur orðið ótrúleg framþróun í Mexíkó
í sjávarútveginum þennan tíma sem við
höfum verið þar. Vilhelm félagi minn bjó
alveg í Mexíkó frá 1995 þar til fyrir sex
árum. Hann talar spænsku eins og inn fædd­
ur og ég var mjög stoltur af honum þegar
þáverandi sjávarútvegsráðherra Mexíkó
og ágætis kunningi okkar sagði við mig
að það væri erfitt fyrir sig að viðurkenna
að sá maður sem hefði yfirgripsmestu
þekkinguna og yfirsýnina á mexíkóskum
sjávarútvegi væri félagi minn, Vilhelm Mar
Íslendingur. Það er auðvitað vegna þess
að við horfðum á greinina með öðrum
hætti en heimamenn sjálfir, þar sem sjónar ­
hornið var heldur þröngt, meðan við
reynd um að horfa á stóru myndina og á
því högn umst við. Reynsla mín frá Íslandi
hjálp aði okkur að sjá hvernig þetta myndi
þróast. Óheftar veiðar ganga ekki til lengri
tíma. Á endanum þarf að setja þær inn í
eitthvert skömmtunarkerfi, hverju nafni
sem það nefnist. Að sjá þetta og hvernig
það gerist hefur nýst okkur vel því að svona
gerist þetta alls staðar í heiminum. Líka
í Mexíkó. Að vera á undan í hugsuninni,
að sjá að aðgangur að sardínuveiðum yrði
ekki óheftur eftir fimm ár. Mexíkóarnir
hlógu bara að okkur en svo með aukinni
tækniþróun jókst stöðugt veiðin þangað
til menn sögðu að svona gæti þetta ekki
gengið lengur. Þá þarftu að sjá það fyrir.
Alveg eins er með túnfiskinn og fleiri teg ­
undir. Þannig að reynslan úr íslenskum
sjávar útvegi hefur nýst að þessu leyti ásamt
almennri þekkingu á veiðum, vinnslu og
mark aðssetningu.“
þuRFum meiRi hagnað úR
viRðisaukakeðjunni
En hvernig blasir íslenskur sjávarútvegur
við Róbert Guðfinnssyni þegar hann
horfi r á hann svona utan frá eftir áratug?
„Íslenskur sjávarútvegur er í mjög sér­
stakri stöðu. Við högum okkur ennþá
og jafnvel enn frekar en áður sem frum ­
fram leiðsluiðnaður. Það er alþekkt að í
framleiðslu á vörum af þessu tagi eru end­
arnir tveir – sá sem hefur aðganginn að
auðlindinni og sá sem hefur aðganginn að
endanlegum viðskiptavini. Allt þar á milli
liggur undir þrýstingi frá þessum tveimur
endum. Það sem við reyndum að gera í SH
á sínum tíma var að teygja okkur nálægt
hinum endanlega notanda til að ná meiri
hagnaði í virðisaukakeðjuna.
Á síðustu árunum fóru menn í að selja
frá sér virðisaukakeðjurnar hjá SH og
þannig hafa menn að mörgu leyti farið til
baka inn í frumframleiðsluna fyrir utan
örfá dæmi sem eru til fyrirmyndar eins og
hjá Samherja með ferskfiskvinnsluna sína í
Dalvík. Tilhneigingin virðist alltaf vera sú
að horfa á frumframleiðsluna, veiðarnar
og vinnsluna, og ef við trúum því að þar
getum við tekið allan hagnaðinn erum við á
villigötum. Sú hugsun sem við unnum eftir
á árunum sem ég var hjá SH – að reyna að
komast dýpra inn eftir virðisaukakeðjunni
– hún virðist hafa gengið til baka. Við
dettum alltaf inn í þann farveg að vera
veiðimenn. Við heyrum upphrópanir eins
og „allan fisk á markað“. En verður ein ­
hver virðisauki við það að fiskur skiptir um
hendur á fiskmarkaði?
Vinkona mín ein sem ólst upp hjá mér
maður ársins
Ég sneri mér ásamt félaga mínum
að rekstri fyrirtækis í Mexíkó
sem Þormóður rammi og Grandi
höfðu stofnað í upphafi en fóru
út úr. Við komum í staðinn, ég
og ungur félagi minn sem heitir
Vilhelm Mar Guðmundsson,
Siglfirðingur og menntaður hag­
fræðingur héðan úr háskólanum.
Framkvæmdir eru í fullum gangi við hótelið sem verður opnað næsta sumar.