Són - 01.01.2003, Síða 8

Són - 01.01.2003, Síða 8
KRISTJÁN EIRÍKSSON8 og algjörðri mind; ella verða rímurnar tómar rímur, enn aldreí neítt listaverk.2 Hér kemur vel fram fagurfræðileg sýn skáldsins og hin rómantíska krafa um frumleika. Rímnakveðskapurinn á ekki að vera hugsunar- laus handavinna eins og að prjóna duggarasokk. Slíkt er vanvirða við skáldskapinn sem á að vera skapandi og einungis nýta þá atburði og hugmyndir sögunnar sem þjóna listrænum kröfum skáldsins. Jónas vill þannig hverfa frá því hefðbundna sjónarmiði að rímurnar eigi aðeins að endursegja sögu heldur skuli þær verða sjálfstæð listaverk, sköpunarverk skáldsins sjálfs. Þessi krafa er eðlileg, til dæmis vegna þess að bundið mál hentar yfirleitt verr til að segja sögu en óbundið. Og það má reyndar merkilegt heita að Íslendingar, sem áttu glæstustu sagnabókmenntir í Norðurálfu í óbundnu máli, skyldu taka upp á því að endursegja þær í bundnu máli og það undir flóknum bragarháttum rímna. Sjálfsagt verður slíkt háttalag seint fullskýrt en benda má þó á hugsanlegar ástæður. Það er alkunna að fólk á miðöldum skar flóknar myndir í tré og gætti þess vandlega að fylla allan myndflötinn eða sem mestan hluta hans. Slíkur tréskurður sést vel á ýmsum þeim munum sem varðveist hafa frá þessum tíma, til dæmis skipstrjónum og dyraumbúnaði. Sömu tilhneigingu má sjá á ofnum reflum með myndum sem segja sögu einstakra atburða og einnig á skrautgripum úr málmi með flóknu og samslungnu mynstri. Í eddukvæðum höfðu menn ort um löngu liðna atburði undir til- tölulega einföldum bragarháttum en með dróttkvæðum kemur sama áráttan og í myndlistinni. Innrím eftir föstum reglum tekur við ásamt reknum kenningum þar sem hver myndin eftir aðra fléttast inn í heildarmyndina.3 Dróttkvæði eru þannig vitni um orðlist sambærilega hinu flókna handverki tímans þar sem myndirnar birtast fyrir hugskotssjónum áheyrenda. Síðar eru svo samdar frásögur með dróttkvæðin sem heimildir. Og ferlið heldur áfram. Skáldin þurftu nú ekki lengur að styðjast við munnmæli í yrkingum sínum þar sem bókfellið varð- veitti atburðarásina nákvæmlega. Rímur eru sambærilegar eddu- kvæðum að því leyti að í þeim er sögum snúið í bundið mál en sá er 2 Jónas Hallgrímsson (1837:22). 3 Um samband handverks og skáldskapar hefur Hallvard Lie fjallað nokkuð í skrif- um sínum. Sjá Lie (1982).
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104

x

Són

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Són
https://timarit.is/publication/1139

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.