Són - 01.01.2004, Síða 22

VALGERÐUR ERNA ÞORVALDSDÓTTIR22
og Snorri fullyrðir í Heimskringlu.44 Hitt er ljóst að þeir félagarnir hafa
verið hálfgerð hryggðarmynd eftir slarkið á bátskænunni og gönguna
löngu um Eiðaskóg því það vottar fyrir meðaumkun í orðum hús-
freyjunnar þegar hún kallar Sighvat arman dreng. Hún gerir sér enga
grein fyrir því að gestirnir eru ekki efnalitlir flækingar heldur hirð-
menn Noregskonungs í mikilvægri sendiför. Í Skáldskaparmálum
segir:
Drengir heita ungir menn búlausir meðan þeir afla sér fjár eða
orðstír, þeir fardrengir er milli landa fara, þeir konungs drengir
er hÄfðingjum þjóna, þeir ok drengir er þjóna ríkum mÄnnum
eða bœndum. Drengir heita vaskir menn ok batnandi.45
Aftur beitir Sighvatur þeirri tækni að nota hlutlaust orð í fyrri vísu-
helmingi, ekkja, en orðið rýgr er tvíræðara. „Rýgr heitir sú kona er
ríkust er,“ segir í Skáldskaparmálum46 en það getur líka merkt ‚tröll-
skessa‘. Lýsingarorðið óþekk, þ.e. ‚ógeðfelld, óhugnanleg‘, bendir til
þess að Sighvatur hafi haft þá merkingu orðsins í huga en ekki má
heldur gleyma því að húsfreyjan hefur á þessari stundu allt það sem
hið hrakta skáld þráir: mat, hlýju og húsaskjól. Hún er því rík af þeim
veraldlegu gæðum sem konungsmenn skortir sárlega. Með því að
skoða sjálfan sig með augum húsfreyjunnar skopast Sighvatur að
eigin vesaldómi en ekki síður að heimalningshætti hinna heiðnu Svía
sem hvorki þora né vilja taka vel á móti gestum þegar þá ber að garði.
Aumlegir ferðalangar vekja ugg í brjóstum þeirra og eru jafn óvel-
komnir og soltnir úlfar.
Í sjöttu vísu gerir Sighvatur örlítið hlé á ferðasögunni og staldrar
við:
Nú hafa hnekkt, þeirs hnakka,
heinflets, við mér settu,
þeygi bella þollar,
þrír samnafnar, tíri.
Þó séumk hitt, at hlœðir
hafskíðs myni síðan
út hverr, es ølvir heitir,
alls mest, reka gesti.
44 ÍF XXVII (1945:137). Jan de Vries taldi líklegra að um einn og sama bæinn væri
að ræða. Vries (1932–1933:170).
45 Edda. Skáldskaparmál 1 (1998:106).
46 Edda. Skáldskaparmál 1 (1998:107).