Són - 01.01.2004, Blaðsíða 65

MÁLSHÁTTAKVÆÐI 65
1 Gullormur á sér brennheitt ból:
með orðinu gullormur virðist
einfaldlega átt við ‘orm sem
liggur á gulli’. 3 undrum þykir
gagnsætt gler: ‘gler er með
eindæmum gagnsætt’. undr-
um (þgf. flt. af no. undur) er
notað hér sem áhersluorð.
Bein orðaröð væri: gler þykir
undrum (afar) gagnsætt. 6 ekki
er manni verra en þrá:
Möbius99 bendir til samanburðar á 95. vísu „Hávamála“: „Hugur einn það
veit / er býr hjarta nær, / einn er hann sér um sefa. / Öng er sótt verri / hveim
snotrum manni / en sér öngu að una.“ ekki er hér óákveðið fornafn, þ.e.
‘ekkert’. 7 fýsa mun eg hins fyrra vara: ‘ég legg til að gætni sé viðhöfð í upphafi’.
Svipað orðalag er að finna í 40. kap. Vatnsdæla sögu: „[…] vil eg eigi að hann
sé hjá þér því að mér segir illa hugur um hann en mér þykir betri hinn fyrri
varinn.“100 hinn fyrri vari breytist síðar í ‘fyrirvari’. 8 flestur mun sig til nokkurs
spara: ‘flestir munu ætla sér af’, þ.e. enginn leggur sig alltaf allan fram.
1 geta má þess er gengið hefur:
‘um hið liðna mega (og
munu) menn ræða’. Ef til vill
liggur lík hugsun að baki og
hjá Gretti þegar þeir bræður,
hann og Þorsteinn dró-
mundur, ræðast við eftir að
Grettir hefur unnið ber-
serkinn Snækoll. „Þorsteinn
mælti: „Slyngt yrði þér um
mart, frændi, ef eigi fylgði
slysin með.“ Grettir svarar: „Þess verðr þó getit sem gÄrt er.““101 2 gerir sá betur
er annan svefur: ‘sá gerir vel sem sefar annan (mann)’. svefja: ‘svæfa, sefa, stilla’.
28
27
Geta má þess er gengið hefur.
Gerir sá betur er annan svefur.
Veitk-at eg víst hvað verða kann.
Villa er dælst of heimskan mann.
Fláráðum má síst of trúa.
Til sín skyldi hinu betra snúa.
Hugga skal þann er harm hefir beðið.
Helsti mjög er að flestu kveðið.
99 Möbius (1873:40).
100 Íslendinga sögur og þættir. Þriðja bindi. (1987:1893).
101 Íslenzk fornrit VII (1936:137).
Gullormur á sér brennheitt ból.
Bjartast skín í heiði sól.
Undrum þykir gagnsætt gler.
Glymjandi fellur hrönn of sker.
Allar girnast ár í sjá.
Ekki er manni verra en þrá.
Fýsa mun eg hins fyrra vara.
Flestur mun sig til nokkurs spara.