Són - 01.01.2004, Síða 115

Kristján Eiríksson
„Er mitt heiti úti í skóg“
Um lausavísur Dýrólínu Jónsdóttur
Dýrólína Jónsdóttir, húsfreyja á Fagranesi á Reykjaströnd, var nokkuð
kunn fyrir skáldskap sinn í Skagafirði á fyrri hluta 20. aldar. Hún var
fædd 30. janúar 1877 á Hrauni í Goðdalasókn.1 Foreldrar hennar, Jón
Guðmundsson (1847–1914) og Guðrún Pálsdóttir (1849–1884), byrj-
uðu búskap sinn á Hrauni og bjuggu þar í tvö ár en fluttu þaðan að
Bústöðum í Austurdal og þar er Ingibjörg, yngri systir Dýrólínu, fædd
18. maí 1879. Frá Bústöðum fluttu þau að Gilsbakka 1882 og þar dó
Guðrún 2. desember 1884. Brá Jón þá búi árið eftir en systrunum var
komið fyrir. Ingibjörg fór til roskinna systkina, Hálfdanar Guðnasonar
og Kristínar, og þar ólst hún upp til fullorðinsára. Dýrólína mun eitt-
hvað hafa verið á vegum Kristjáns, móðurbróður síns, og konu hans
og um tíma hjá Dýrleifu, móðursystur sinni í Sölvanesi. Dýrleif var
heilsutæp og dó 1887 svo ekki var þar framtíðarheimili fyrir móður-
laust barn.
Jón, faðir Dýrólínu, kvæntist aftur 29. október 1886 Ingiríði
Eiríksdóttur, ekkju í Villinganesi, og tók hann þá brátt eldri dóttur
sína til sín og þar ólst hún upp í hópi margra stjúpsystkina. Dýrólína
minntist þess oft hve vænt henni hefði þótt um föður sinn og hve
góður hann hefði verið sér. Jón mun hafa ort eftirfarandi vísu um
dóttur sína þegar hún var barn:2
Þú ert, fljóðið, ljúf í lyndi,
liljum vænum fegri að sjá,
smækkar móð en smíðar yndi
smaragðsgrænum kjóli á.
1 Ingibjörg Björnsdóttir, dóttir Dýrólínu, telur móður sína fædda 1877 en sjálf segist
Dýrólína vera fædd 1878 í bréfi til Margeirs Jónssonar á Ögmundarstöðum (sjá:
Dýrólína Jónsdóttir 1920 eða 1921).
2 Ingibjörg Björnsdóttir (1991:320).