Són - 01.01.2004, Síða 144

EYSTEINN ÞORVALDSSON144
Flest skáld yrkja af nokkrum alvöruþunga um skáldskaparvandann
og orðabúskap sinn. Hannes útilokar slíkt þegar í upphafi með því að
líkja athæfi skáldsins við kött og hund. Annað erindið er athyglisvert
með sinni kostulegu uppljóstrun um aðkomu orðanna. Það hefur
verið ráðgáta hvernig Hannes náði valdi á sínum ríkulega orðaforða
og sínu máttuga tungutaki því að hann var óskólagenginn og hafði lítt
lesið af öndvegisritum að eigin sögn. Hann skyldi þó ekki hafa aflað
sér þessarar orðgnóttar með dýrslegri náðargáfu orða-veiðimanns?
Þetta erindi rifjar óhjákvæmilega upp frásagnir í endurminninga-
bókum Hannesar þar sem hann lýsir því er hann ungur maður sat
með penna og blað og beið eftir innblæstri — að vísu árangurslaust á
unglingsárunum. En síðar hefur hann komið sér upp þessum
töfraáhöldum, fiðrildaháfi og einglyrni. Fleiri mættu prófa það.
Í umfjöllun um þetta yrkisefni væri líka fróðlegt að rýna í „Heim-
sókn“, eitt af ljóðum nýraunsæisins eftir Einar Má Guðmundsson.
Skáldið á þar ýmislegt vantalað við ljóðið eins og Stefán G. og fær líka
ákúrur frá því, en þær samræður eru á öðrum nótum og verða ekki
raktar hér.
Sólin kveður
Þá verða til athugunar kafli úr „Gamni og alvöru“ eftir Benedikt
Gröndal og ljóðið „Tunglskin“ eftir Matthías Johannessen.
„Gígjan“ nefnist sönglag eftir Sigfús Einarsson tónskáld. Undir því
lagi er sunginn texti eftir Benedikt Gröndal, mælskasta skáld róman-
tíkur. Söngtextinn hefur ekki þennan titil; hann er hluti af langri
kvæðasyrpu Gröndals sem heitir „Gaman og alvara“ og er samtals
nokkuð á sjötta hundrað ljóðlínur.13
Margir munu kannast við söngkvæðið sem byrjar svo:
Um undrageim í himinveldi háu,
nú hverfur sól og kveður jarðar glaum;
á fegra landi gróa blómin bláu
í bjartri dögg við lífsins helga straum.
Kvæðið er fjögur erindi, átta línur hvert. Það fjallar um sólarlagið en
við þetta meginyrkisefni tengir skáldið mörg önnur mótíf með inn-
fjálgu orðalagi og uppskrúfuðu myndmáli. Til sögunnar er nefnd
13 Benedikt Gröndal (1948:126–227).