Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2011, Síða 53

53
Samfélag jafningja: Uppbygging lærdómssamfélags í leikskóla
hverfið og þau tækifæri sem börnunum var
boðið upp á og öðluðust aukna hæfni til að
sjá heildarmyndina af því hvernig þeirra
eigin starfshættir skiptu máli í uppbygg-
ingu samfélagsins (Senge, 1990/2006).
Samvirknigreind
Kennararnir á Bjarma voru sammála um
að vinna ætti markvisst með samvinnu,
samræður og hjálpsemi. Þeir töldu það
einkennandi fyrir samvirknigreindina að
allir innan skólasamfélagsins væru sam-
stilltir í störfum sínum og leystu vandamál
með samræðum og hlustun. Kennarar
voru meðvitaðir um að með komu nýrra
starfsmanna, barna og foreldra gætu
starfsaðferðir breyst og um leið hefði það
áhrif á menninguna en í niðurstöðunum
kom fram að það tókst að móta menningu
skólans þannig að hún einkenndist af lýð-
ræðislegum vinnubröðum, samræðum og
teymisvinnu.
Hér má glöggt finna samhljóm við um-
fjöllun margra fræðimanna um samvinnu
og samvirknigreind (Barth, 2006; MacGilc-
hrist o.fl., 2004; Noddings, 2005; Rinaldi,
2006; Senge, 1990/2006; Senge o.fl., 2000).
Stjórnendur Bjarma lögðu áherslu á að
vinna náið með samstarfsfólki sínu enda
sýna rannsóknir að stjórnendur sem eru
tilbúnir til samvinnu við samstarfsmenn
sína eru líklegir til að ná árangri (Barth,
2006; Senge o.fl., 2000). Í niðurstöðunum
kom í ljós að þessi samvinna skilaði þeim
árangri að kennarar töldu að samvirk
fagmennska þeirra, eins og Trausti Þor-
steinsson (2003) lýsir henni, hefði eflst með
áherslu á liðsheild og samstarf við börn,
foreldra og aðra fagaðila.
Stjórnendurnir ákváðu að allir sem
starfa með börnunum fengju sama undir-
búning þar sem sömu kröfur væru gerðar
til þeirra hvort sem þeir væru faglærðir
eða ekki. Það töldu þeir lið í að byggja
upp sterkt námssamfélag þar sem starfs-
fólkið væri hvatt til náms og stuðlað að
upplýsingaflæði milli þess (Elmor, 2002;
Nieto, 2009). Í niðurstöðunum kom í ljós
að kennarar upplifðu skólasamfélagið
sem jafningjasamfélag þar sem ekki var
gerður greinarmunur á kennurum og
leiðbeinendum.
Tilfinningagreind
Í niðurstöðunum kom í ljós að kennarar
töldu að opin samskipti, virðing væntum-
þykja og traust væri stór þáttur í þeirri
menningu sem einkenndi Bjarma. Bæði
Nieto (2009) og Senge (1990/2006) fjalla
um mikilvægi traustsins og það afl sem
fylgir gagnkvæmu trausti innan hóps.
Þessi einkenni urðu ekki til á einum degi
en unnið var markvisst að því, meðal ann-
ars með vikulegum hádegisfundum kenn-
aranna. Það reyndi á kennarana að takast á
við breytingar jafnframt því að kynnast og
vinna saman. Oft komu upp tilfinningar
eins og óöryggi, reiði, vanmáttur og ótti
sem eðlilegt er að fólk upplifi í breytingar-
ferli (Fullan, 2007).
Þegar starfsmannahópurinn vann skil-
greiningu sína á tilfinningagreind í mars
var rætt um mikilvægi sjálfsþekkingar
og hæfni til að lesa í tilfinningar annarra.
Hópurinn komst einnig að þeirri niður-
stöðu að aðlögunarhæfni væri mikilvægur
þáttur í tilfinningagreind. Það samrýmist
þeirri niðurstöðu MacGilchrist og félaga