Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2011, Blaðsíða 114

114
„Kannski erum við orðnar svo miklar strákastelpur að það haga sér allir eins“
gangast í sumum greinum og segja lögin
sem sungin eru í rútum gjarnan „ógeðs-
leg“, „viðbjóðsleg“ og húmorinn „ég hika
ekki við að segja, svona niðrandi um kon-
ur“.
Viðmælendur í þeim greinum þar sem
þessi viðhorf voru mest áberandi segja
að stundum fari karlarnir hins vegar yfir
strikið, sér í lagi þegar þeir hafa uppi
kynjaðar staðhæfingar um yfirburði karla.
„Ég hef alveg orðið pirruð á þeim bara: já
ok, nú er þetta komið gott, ég ætla að fá að
vera í friði núna í smástund“.
Svo er rosalega mikið af svona einhverju
sóðalegu, alltaf að sýna mér eitthvað ógeðslegt
sem sagt kallað í mig og svo standa þeir með
tölvu sem er með einhverri hræðilegri mynd
á og eitthvað svona sem er stór partur af því.
[...] og, þú veist lögin sem eru sungin þegar við
förum í vísindaferðir það er þú veist „ríðum
henni Jórunni“ og eitthvað svona og já, ýmis
gróf lög. Þannig að það er svona alveg ráðandi
[...]það er svona svolítið gert út á það líka þú
veist gaman að vera bara svona strákahópur
og geta sjokkerað líka. Þú veist þegar við erum
með [öðrum verkfræðigreinum] þá eru fleiri
stelpur þar og þá syngja þeir hæst sko.
Grínið og kynjaðar staðhæfingar eiga sér
rætur í kynjuðum hugmyndum. Einn við-
mælandi benti á hvernig athöfnum nem-
enda og hegðun er gefin ólík merking eftir
því af hvaða kyni viðkomandi er: „það
að segja skoðanir sínar getur komið frá
báðum aðilum en frá stelpunni væri það
kallað nöldur“. Þannig er húmor notaður
til að undirstrika og viðhalda valdamun
„eins og já, að þeir séu, þeir eru fyrir ofan
okkur einhvern veginn“.
Strákastelpur
„Kannski erum við orðnar svo miklar
stráka-stelpur að það haga sér allir eins.“
Viðtölin gefa til kynna að fólk hafi tilhneig-
ingu til að ganga í takt, jafnvel hagi sér og
tali á ákveðinn máta. Þetta er í samhljómi
við kenningar Lave og Wenger (1991) um
það hvernig einstaklingar læra að sam-
ræma hegðun sína, gildi og sjálfsmynd
ríkjandi hugmyndum samfélagsins sem
þeir tilheyra. Einstaklingar sem skera sig
úr eiga ekki eins greiða leið inn í samfélagið
(Lave og Wenger, 1991). Gögnin benda til
þess að nemendahópur innan greinanna sé
einsleitari en ýmsir aðrir þegar kemur að
áhugamálum, hegðun og klæðaburði. Þótt
viðmælendur leggi margir áherslu á opið
og umburðarlynt andrúmsloft eiga samt
sem áður ekki allir vel heima í kúltúrnum.
Það eru einstaklingar og „öðruvísi týpur“
sem „manni fannst ekki alveg passa inn
í“. Þetta virðast vera þeir sem ekki passa
inn í „nörda“-skilgreininguna, eins og til
að mynda „verslótýpan“. Sum umræðu-
efni eru jafnframt ekki eins sjálfsögð og
önnur. Umræður um viss dægurmál og
afþreyingu eiga til að mynda ekki heima
í þessum félagsskap, eins og stjörnuspeki
„það, maður yrði hérna (við hlæjum) þú
yrðir bara skotinn í kaf sko!“
Slíkt félagslegt taumhald var meira
áberandi í sumum greinum en öðrum.
Óskrifaðar reglur virðast ríkja um klæða-
burð og viðmælendur virðast ekki hafa
sig sérstaklega til. Þær sem höfðu gengið
í háhæluðum skóm í upphafi náms voru
nú hættar því og þær sem höfðu málað sig
á morgnana slepptu því. Líkt og Faulkner
(2000) og Kvande (1999) benda á virðast
konurnar þannig draga úr kvenleika sín-
um.