Gripla - 01.01.1993, Síða 226

226
GRIPLA
homines inferunt cavernis in quibus deliescit: itaque eo visu fu-
git, quem illa persequitur et occidit. Nihil enim perens ille rerum
sine remedio constituit. Est autem longitudine semipedalis; albis
maculis lineatus.21
Nikolaus saga:
. . . eptir ordum Ysodori. Þessi ormr heitir basiliskus at girzku
mali, en i latinu regulus, þat þydiz konungr i norrænu; þviat basi-
liskus er sva sem konungr hoggorma sakir sinnar illzku ok eitr-
ligrar natturu. Þat er hans fyrsta, at hverr madr, sem verdr fyrir
hans sionum eda blæstri, deyr i stad, ok þo at madr ætli at flyia
undan honum, deyr hann af þvi, er ormrinn dregr vedr af likam-
anum. Engi fliugandi fugl, er fyrir hans augum verdr, kemz
omeiddr i brott, helldr er þvi likazt sem þeir brenni i loptinu,
þott adr se þeir hardla fiarri orminum. Hann er sva langr sem
halfs fotar, eplottr at lit med bleikum fleckum. Nu med þvi at
gofugligr fadir himnanna skipadi enga hluti an lækningu tilsettri,
er fyrr nefndum basilisko sett i alldrtila, at þat kvikendi, er must-
ela heitir, skal honum bana vinna. Mustelam kollum vær Nord-
menn hreysikatt. Þessarra kykvenda grein er a tvennan hatt, sumir
veniaz at vera i herbergium hia monnum, sumir uti i skogum. Þat
kyn er miok slægt ok vitrt i sinni natturu. Mikil uvinatta er skipud i
milli mustelam ok basiliskum, berr mustela þar iafnan hærra hlut,
þviat basilisko er skopud hræzla mikil, sva at hann þorir ecki at
bera sik i mot honum. Þvi taka menn sagdan mustelam ok setia
leyniliga vidr þa grensmunna, sem basiliskus er vanr inni at liggia.
Kann hreysikattrinn sina natturu ok leyniz slægliga, þar til er basi-
liskus skridr ut af sinu inni, en hleypr þa i milli hans ok munnans
gripandi basiliskum flyianda ok deydandi grimliga. Er þessi grein
skiliandi at þeim musteilis, er a skogum veniaz uti.22
Eine Erwahnung des Basilisken findet sich zwar auch in der enzy-
klopadischen altnordischen Literatur, aber nur als Teil des Abschnitts
iiber Drachen, wobei der Basilisk nur in einem Satz kurz erwahnt
wird; dieser altnordische Text kann also nicht Quelle von Bergs Ab-
schnitt gewesen sein.22
21 Isidor, a. a. O., XII, 4, 6.
22 Nikolás saga, pp. 60f; Helgastaðabók, a. a. O., p. 17.
23 Alfrœði fslenzk, a. a. O., p. 39.