Gerðir kirkjuþings - 01.01.2000, Side 44

í þéttbýli, þar sem sóknarprestur starfar einn, skal hann njóta stoðþjónustu
sérþjónustupresta, héraðspresta eða nágrannapresta. I dreifbýli skal þessum
markmiðum náð með auknu samstarfi sóknarpresta. Prófastur skipuleggur samstarfið.
Sérþjónusta kirkjunnar felst í því að afmarkaður hópur nýtur þjónustu prests, djákna
og/eða að sérþjónustuprestsembætti sé falið tiltekið verkefni. Afmörkunin kemur til
vegna sérstakra aðstæðna einstaklinga þeirra sem í hlut eiga, sem oftast eru þannig að
þeir geta ekki nýtt sér almenna þjónustu.
Mikilvægt er að bæta og efla þjónustu kirkjunnar. Nýta verður hvert embætti sem
best, og leitast við að skipulagið sé þannig úr garði gert að gætt sé hagkvæmni,
skilvirkni og einfaldleika í hvívetna eftir því sem kostur er, svo að fjármunir nýtist
sem best. Málefnið varðar hagsmuni kirkjunnar í heild. Eðlilegt er að ljölmennar og
fjársterkar sóknir taki þátt í að standa straum af kostnaði við ráðningu nýrra presta.
Þannig má fjölga prestum í fjölmennum sóknum, án þess að strax verði mynduð ný
sókn eða byggð ný kirkja.
Eðlilegt er að grunnviðmiðunin sé sú að þjónustubyrðin á hvern prest sé sem áþekkust
enda er um að ræða þjónustu við allt þjóðkirkjufólk landsins. Þetta er grunnforsenda
fyrir skipulagi kirkjunnar á þjónustu sinni. Frávik má því aðeins gera ef önnur
sjónarmið þykja vega þyngra á metunum.
Samkvæmt þessu er meginreglan sú að meðaltalsmannfjöldi sá, sem hver prestur á að
þjóna, er um 2000 til 3000 sóknarböm. Leitast verður við að ráðstafa til þeirra
prestakalla þar sem þjónustubyrðin fer fram úr þessari viðmiðun prestsembættum eftir
því, sem föng verða á. Einnig má styrkja prestsþjónustuna með þjónustu djákna, svo
og öðru starfsfólki, sem sóknamefndir ráða. Vegna landfræðilegra aðstæðna, svo sem
vegalengda og ijallvega, er nauðsynlegt að lækka þessa viðmiðun í dreifbýli. Þegar
meta skal frávik í þéttbýli skal taka tillit til þeirrar þjónustu sem héraðsprestar,
sérþjónustuprestar, djáknar og starfsfólk safnaða veitir, auk þjónustu stofnana
kirkjunnar og annarra.
Sóknin er grunneining í öllu starfi kirkjunnar. Ut frá því, sem hér á undan er sagt um
þjónustu kirkjunnar, má draga þá ályktun að meginreglan hljóti að vera sú að í hverju
prestakalli séu ekki fleiri en fjórar sóknir. Fleiri sóknir leiða til þess að starfssvæði
stækkar og samstarfsaðilum ijölgar í prestakalli og þá glatast bæði yfirsýn og hagræði
minnkar.
Um skipan prófastsdæma
Um skipan prófastsdæma gilda sömu reglur og um skipan sókna og prestakalla að
meginstefnu til. Eðlilegt er að líta til skipulags prófastsþjónustunnar í tengslum við
mat á skipan sókna, prestakalla og prófastsdæma. I því sambandi er litið til eðlis starfa
prófastanna, sem trúnaðarmanna og ráðgjafa biskups í héraði, þeirra skyldna sem á
þeim hvíla, sbr. einkum starfsreglur um prófasta nr. 734/1998 og jafnframt þess
grundvallaratriðis að prófastsdæmi markar kirkjulegu starfi í héraði ramma, sbr.
starfsreglur um héraðsfundi og héraðsnefndir nr. 733/1998. Prófastsdæmi er
samkvæmt þessu starfssvæði eða umdæmi prófasts annars vegar og landfræðileg
umgjörð kirkjulegs starfs á héraðsvísu hins vegar.
40