Gerðir kirkjuþings - 2005, Qupperneq 6

Við vígslu Skálholtskirkju árið 1963 gerðist sá sögulegi atburður að ríkisstjóm
íslands afhenti þjóðkirkjunni Skálholt til eignar og umráða, og hét árlegu íjárframlagi,
einni milljón króna til uppbyggingar staðarins. Ég gleymi ekki þeirri stóru stundu þegar
Bjami Benediktsson, kirkjumálaráðherra, stóð í kór Skálholtskirkju á vígsludaginn, og
afhenti föður mínum bréf upp á þetta. Það var kirkjusögulegt augnablik og markaði
heillaspor og tímamót í samskiptasögu ríkis og kirkju á íslandi. Að því stóðu feður
okkar tveggja sem nú gegnum sömu embættum og þeir þá, fjómm áratugum síðar. Guð
blessi sporin þeirra og hugi og handaverk. Megi og verkin okkar í þágu kristninnar hans
þóknast honum.
Á þessu starfsári kirkjunnar em heimili og fjölskvlda í brennidepli. Er það í samræmi
við stefnur og starfsáherslur kirkjunnar 2004-2010. „Heimilið sem vettvangur
trúamppeldis.” Jafoffamt því hljótum við að gefa málefoum fjölskyldunnar sérstakan
gaum. Skýrsla nefodar um Fjölskyldustefou kirkjunnar verður birt hér á Kirkjuþingi.
Vinna þarf að þjóðarsátt á Islandi um að ná jafovægi í heimilishaldi landsmanna,
jafovægi milli fjölskyldulífs og atvinnulífs, sem víða er í miklu uppnámi hjá íslenskum
fjölskyldum. Jafovægi sem meðal annars má ná fyrir pólitískar aðgerðir ríkis og
sveitafélaga, en líka og ekki síður með viðhorfsbreytingu þar sem þarfir bamsins og
þeirra sem það annast, em settar í forgang. Vissulega hefur gríðannikið áunnist.
Framkvæmd laga um fæðingaorlof hefor gengið ffamar vonum, og gleðilegt hefur verið
að fylgjast með þeim almenna stuðningi sem það nýtur. Eins að sjá vaxandi þátt feðra í
uppeldi bama sinna. Samt vantar því miður enn mikið á. Svo virðist sem á
vinnumarkaðnum eigi mannlegi þátturinn í vök að veijast, sveigjanleikinn minnkar
gangvart þörfum hinna smáu, sjúku og veikburða. Og bamið er allt of oft afgangsstærð.
Fjárráð hafa almennt aldrei verið betri á íslandi, lífskjör aldrei betri, hvað efoisgæði
varðar, tækifærin sjaldan meiri til að njóta sín. En er ekki kominn tími til að beina
athygli betur að því í hveiju lífs-gæði em fólgin? Annríki, fríðleysi, tímaleysi, sem
einkennir svo lífstaktinn hjá allt of mörgum, og setur mark sitt á þjóðlífið, það em engin
náttúmlögmál, hvirfilbyljir eða flóð sem á manni dynja. Heldur afleiðing vals, og
bömin bera kostnaðinn í allt of mörgum tilvikum. Mörg sambönd bresta og mörg böm
skortir það skjól og öryggi sem traust heimili, trúnaður og tryggð við skuldbindingar
ástar og umhyggju veita. Umræða undanfama daga hefur minnt okkur á þann skelfilega
vemleika sem kynferðisleg misnotkun bama er, og það úrræðaleysi sem oft hefur verið
gagnvart því í samfélaginu. Ofbeldi á heimilum, ofbeldi gegn bömum, ofbeldi gegn
konum og misbeiting hvers konar er allt of algengt í samtíðinni. Og bamaijölskyldan er
svo oft án þess samfélagslega stuðnings sem helst má til vemdar og heilla verða. Hér
verður að verða breyting á!
í haust var hleypt af stokkum átaksverkefoi undir kjörorðinu „ Verndum bernskuna! ”
Verkefoinu er ætlað að vekja athygli á ffumþörfum bamsins. „Leyfum baminu að vera
bam!” Svo margt byrgir okkur sýn til þess. Svo margvíslegir áhrifavaldar leitast við að
ræna það bemskunni, og svipta hina fullorðnu ábyrgð sinni. Forgangsröðunin er allt of
oft baminu í óhag. Annað heilræðið átaksins „Vemdum bemskuna!” er þetta: „Þomm
að axla ábyrgð okkar sem uppalendur.”
4