Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2010, Side 178

178
En víkjum aftur að ferðalöngunum okkar. Þegar þeir yfirgáfu Júpíter
fóru þeir yfir svæði sem var í kringum hundrað milljón mílur, þeir fóru
framhjá plánetunni Mars, sem er, eins og allir vita, fimm sinnum minni en
okkar litli hnöttur; þeir sáu tvö tungl sem fylgja plánetunni og stjörnu-
fræðingum okkar hafði yfirsést. Ég veit vel að séra Castel færir í skrifum
sínum rök gegn tilvist þessara tungla, meira að segja af mikilli list, en ég
vísa til þeirra sem beita rökhugsun byggðri á hliðstæðum.9 Þessir ágætu
heimspekingar vita hversu erfitt það væri ef Mars, sem er svo langt frá
sólu, yrði af tveimur tunglum. Hvað sem því líður fannst okkar mönnum
þetta svo lítið að þeir óttuðust að finna þar ekki náttstað. Þeir héldu leið
sinni áfram eins og tveir ferðalangar sem sneiða hjá lélegri þorpskrá og
flýta sér til næsta bæjar. En Síríusbúinn og félagi hans sáu fljótlega eftir
því. Þeir ferðuðust lengi án þess að finna nokkuð. Að lokum komu þeir
auga á daufan bjarma: Þetta var jörðin. Hún vakti meðaumkun manna sem
komu frá Júpíter. Af ótta við að taka aftur ranga ákvörðun og sjá eftir því
afréðu þeir að stíga á land. Þeir fóru út á hala stjörnunnar og fundu
norður ljós þar rétt hjá; þeir gengu um borð og lentu á jörðinni við norð-
anverða strönd Eystrasalts þann fimmta júlí sautján hundruð þrjátíu og
sjö, samkvæmt nýja tímatalinu.
Fjórði kafli: Það sem hendir þá á jarðarkúlunni
Eftir að hafa hvílt sig um stund borðuðu þeir í hádegismat tvö fjöll sem
þjónustufólk þeirra tilreiddi allvel. Síðan langaði þá til að komast að því
hvað þetta litla land sem þeir voru staddir á hefði að geyma. Til að byrja
með fóru þeir frá norðri til suðurs. Skreflengd Síríusbúans og hans manna
var um þrjátíu þúsund konungsfet; dvergurinn frá Satúrnusi fylgdi móður
og másandi í fjarska; hann þurfti að taka um það bil tólf skref á meðan
hinir fóru eina skreflengd. Ímyndið ykkur (ef það leyfist að gera slíkan
samanburð) mjög smáan kjölturakka sem eltir höfuðsmann í lífvarðarsveit
Prússakonungs.
Þar sem þessir útlendingar fara nokkuð fljótt yfir höfðu þeir farið
umhverfis hnöttinn á þrjátíu og sex tímum. Í raun fer sólin, eða öllu heldur
jörðin, sams konar ferð á einum degi en hafa ber í huga að það er þægilegra
að snúast um eigin öxul en að ganga á eigin fótum. Eftir að hafa séð þenn-
9 Louis-Bertrand Castel (1688–1757) var eðlisfræðingur, stærðfræðingur og krist-
munkur. Hann var vinur Fontenelles og í ritinu Traité de la pesanteur universelle
(1724) tekur hann afstöðu gegn Newton.
VoltaIRe