Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2013, Page 203

202
vilja vera frjáslyndir orð eins og venjulegt og eðlilegt þó að ekki sé laust við
að hugmyndin „hinseginfólk“ feli í sér að til sé eðlilegt og venjulegt fólk
sem sé þá andstæðan við „hinseginfólk“.
En vill fólk þessa eðlishyggju og þessa hópaskiptingu? Trúa menn því í
raun og veru að hægt sé að flokka heiminn í „hinsegin“ og þá sem ekki eru
hinsegin? Er það ekki orðinn frekar gamaldags mannskilningur? Nú gætu
menn spurt hvað ætti þá að koma í staðinn en því er auðvelt að svara: fólk
er fólk. Hugmyndin um „hinseginfólk“ á sér sína sögu og menningarlegu
rætur – en gæti ekki verið góð hugmynd að fara nú að yfirgefa hana og
hætta að flokka fólk svona algjörlega út af ástalífi þess?
Hugmyndin um að kynhneigðir séu til og þær séu tvær eða þrjár er í
hæsta móti vafasöm og hefur aldrei verið sönnuð enda verður ekki séð að
það sé hægt að sannreyna þetta óháð fyrirframgefnum skilgreiningum. Nú
dreg ég ekki í efa að fólk sé mismunandi hvað það varðar að laðast að einu
eða öðru kyni. Það sjá allir og þannig er það vissulega í náttúrunni, hefur
verið og mun verða. En eitt er erótísk reynsla mannsins, annað orðin og
flokkunarkerfin sem við notum til að skilja hana og skýra. Það stigveldi í
lýsingu á makavali sem veldur því að sumt telst kynhneigð en annað ekki
er þannig umdeilanlegt. Það mætti eins líta svo á að aldur sé jafnvel enn
frekar aðgreinandi þáttur þegar kemur að makavali. Það má líka velta fyrir
sér kynþáttum. ég mæli ekki með því að tekin séu upp orðin svartkyn-
hneigð eða ellikynhneigð en þau eiga alveg jafn mikinn rétt á sér og þær
kynhneigðir sem mest er talað um núna.1
Hugmyndin um kynhneigðir er því varasöm og grundvallast á ákveð-
inni eðlishyggju um kynjamun. Til þess að trúa á kynhneigðir þarf auðvit-
að að trúa á grundvallarmun karla og kvenna sem sé öllum öðrum mun
mikilvægari, að minnsta kosti þegar kemur að ást og makavali. Trúi menn
ekki á það, falla kynhneigðirnar í raun um sjálfar sig.
ég er sannfærður um að ein ástæða þess að gleðigangan er í kreppu er
að hún grundvallast á kynja- og kynhneigðahugmyndum eðlishyggjunnar
sem óhætt er að kalla ansi íhaldssamar, einkum sú hugmynd að það sé rétt
1 Til gamans má benda á að á Alþjóðlegu kvikmyndahátíðinni í Reykjavík (RiFF)
haustið 2013 var sýnd kanadíska kvikmyndin Gamlingjagirnd (Gerontophilia) í
leikstjórn Bruce La Bruce. Kvikmyndin er þó fjarri því að vera ódýr brandari.
Það má raunar velta því fyrir sér hvort hið íslenska frjálslyndi í „málefnum sam-
kynhneigðra“, sem er mjög rómað á hverju ári í kringum gleðigönguna og varð
enn umræddara þegar Jóhanna Sigurðardóttir varð forsætisráðherra, hafi ekki síst
komið til Íslands í erlendum kvikmyndum (og raunar bókmenntum líka) á 9. og
10. áratugnum; að minnsta kosti er það reynsla þess sem þetta ritar.
áRmann jaKoBsson