Peningamál - 01.11.2002, Qupperneq 33

32 PENINGAMÁL 2002/4
Seðlabankinn lækkaði vexti ...
Seðlabanki Íslands hefur lækkað vexti ört á síðustu
mánuðum. Frá áramótum hafa stýrivextir bankans
verið lækkaðir um 3,3 prósentur og endurspeglar það
umskiptin sem orðið hafa í hagkerfinu. Hinn 1. ágúst
sl. var tilkynnt um lækkun stýrivaxta bankans um 0,6
prósentur, úr 8,5% í 7,9%. Neysluverðsvísitala sem
birt var 10. ágúst hafði lækkað um 0,54% frá fyrra
mánuði sem var heldur meiri lækkun en búist hafði
verið við. Hinn 30. ágúst var síðan tilkynnt um 0,3
prósentna vaxtalækkun og síðan enn á ný hinn
18. september en þá voru stýrivextir lækkaðir um 0,5
prósentur. Hinn 14. október var síðan tilkynnt um
fjórðu vaxtalækkunina sem var 0,3 prósentur. Eftir
hana voru stýrivextir bankans 6,8% en þeir eru
vextir í endurhverfum viðskiptum lánastofnana við
Seðlabankann. Stýrivextir bankans voru þá orðnir
lægri en þeir höfðu verið frá því að núverandi fyrir-
komulag á viðskiptum hans við lánastofnanir var
tekið upp snemma árs 1998. Í vaxtalækkunarferlinu
hefur verið stuðst mjög við verðbólguspá bankans en
framvinda verðbólgunnar síðustu mánuði hefur verið
nánast alveg í samræmi við hana. Mynd 1 sýnir
þróun stýrivaxta Seðlabankans frá októberlokum
1998, þróun óverðtryggðra vaxta eins og hægt er að
mæla þá með ávöxtun ríkisbréfa og þróun verðbólgu
eins og hún er mæld með neysluverðsvísitölu miðað
við 12 mánaða breytingu.
Fjármálamarkaðir og aðgerðir Seðlabankans1
Vaxtalækkanir og tiltölulega stöðugt gengi
1. Í þessari grein eru notaðar upplýsingar sem tiltækar voru þann
31. október að undanskilinni mynd 7 sem byggist á upplýsingum frá
4. nóvember.
Seðlabanki Íslands lækkaði vexti tvisvar í ágúst, einu sinni í september og enn á ný í október, alls um
1,7 prósentur. Óverðtryggðir vextir markaðsskuldabréfa hafa lækkað nokkurn veginn í takti við lækkanir
Seðlabankans, sérstaklega vextir skemmri skuldbindinga, en verðtryggðir vextir hafa lækkað hægar.
Vextir banka hafa þó ekki enn náð sambærilegu stigi og fyrir þremur til fjórum árum. Gengi íslensku
krónunnar hefur hreyfst á fremur þröngu bili frá maíbyrjun. Seðlabankinn seldi gjaldeyri til eins
viðskiptavaka í ágúst vegna sérstakra aðstæðna en hefur frá septemberbyrjun, í samræmi við yfirlýsing-
ar sínar þar um, keypt gjaldeyri reglulega á markaði, þó lágar fjárhæðir hverju sinni. Lausafjárstaða
banka hefur verið rúm og fyrirgreiðsla Seðlabankans virðist að miklu leyti snúast um að verja viðskipta-
banka áhættu vegna skuldabréfaviðskipta. Vaxtamunur við útlönd hefur minnkað á síðustu mánuðum,
aðallega vegna innlendrar vaxtalækkunar. Hlutabréfa- og skuldabréfaviðskipti í Kauphöll Íslands hafa
verið mjög lífleg en verð hlutabréfa hefur nokkurn veginn staðið í stað.
Heimild: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
| 1999 | 2000 | 2001 | 2002
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
%
Mynd 1
Stýrivextir, ávöxtun óverðtryggðra
skuldabréfa og verðbólga
Daglegar tölur 30. okt. 1998 - 31. okt. 2002
Stýrivextir
Ríkisbréf (RIKB 03 1010)
Verðbólga (12 mán)