Peningamál - 01.11.2002, Blaðsíða 42

PENINGAMÁL 2002/4 41
tæki hættu verðbólguleiðréttum reikningsskilum á
þessu ári og hefði hagnaðurinn á fyrstu sex mánuðum
orðið minni ef það hefði ekki verið gert.
… og vaxtamunur dróst saman …
Vaxtamunur9 viðskiptabankanna10 og sex stærstu
sparisjóðanna dróst saman á heildina litið á fyrri
helmingi þessa árs eftir verðbólguskot síðasta árs og
ljóst er að munurinn verður nokkru lægri í lokaupp-
gjöri ársins 2002 en í uppgjöri síðasta árs.
Vaxtamunurinn hefur í heildina litið dregist
saman á síðustu árum á meðan tekjur af annarri starf-
semi hafa aukist. Á fyrri hluta þessa árs skilaði
gengismunur af annarri fjármálastarfsemi en hefð-
bundinni bankastarfsemi drjúgum hluta hagnaðar
Búnaðarbanka Íslands hf. og Kaupþings banka hf. en
tap var á þessum lið hjá viðskiptabönkum í lokaupp-
gjöri ársins 2001, að Kaupþingi banka hf. undan-
skildum. Í sex mánaða uppgjöri þessa árs var gengis-
munur af annarri fjármálastarfsemi jákvæður hjá
öllum viðskiptabönkunum og sex stærstu sparisjóð-
unum að undanskildum Sparisjóðabanka Íslands hf.
og Sparisjóðnum í Keflavík.
Tekjur af hlutabréfum og öðrum eignarhlutum
hafa einnig verið sveiflugjarnar í gegnum árin og þá
sérstaklega hjá sparisjóðunum en þar skiptu viðskipti
þeirra með hlutabréf í Kaupþingi banka hf. mestu á
síðustu misserum eins og fjallað var um í fyrri grein-
um um stöðugleika fjármálakerfisins. Í lokauppgjöri
þessa árs má gera ráð fyrir að tekjur af þessu tagi
verði enn meiri en á síðasta ári hjá nokkrum fyrir-
tækjum. Landsbanki Íslands hf. seldi stóran hlut í
Vátryggingarfélagi Íslands hf. í ágúst og nam bók-
færður hagnaður liðlega 900 m.kr.11 Í lok september
seldi Kaupþing banki hf. þann hluta Frjálsa fjárfest-
ingarbankans hf. sem ekki hafði verið sameinaður
rekstri Kaupþings banka hf. til Sparisjóðs Reykja-
víkur og nágrennis. Samkvæmt fréttatilkynningu til
Mynd 7
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002/6
0
5
10
15
20
-5
-10
%
Viðskiptabankar
Sex stærstu sparisjóðir
Allir
Heimild: Fjármálaeftirlitið.
Gengishagnaður af fjármálastarfsemi
1995-2002/6
Hlutfall af hreinum rekstrartekjum
Mynd 6
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002/6
0
1
2
3
4
5
6
%
Viðskiptabankar
Sex stærstu sparisjóðir
Allir
Vaxtamunur 1995-2002/6
Heimild: Fjármálaeftirlitið.
Reiknað á ársgrundvelli
Mynd 5
Búnaðarbanki Íslands hf.
Íslandsbanki hf.
Kaupþing banki hf.
Landsbanki Íslands hf.
Sparisjóður vélstjóra
Sparisjóðurinn í Keflavík
Sparisjóður Mýrasýslu
Sparisjóður Kópavogs
Sparisjóður Hafnarfjarðar
Sparisjóður Reykjavíkur og nágr.
Sparisjóðabanki Íslands hf.
0 5 10 15 20 25-5-10
%
Arðsemi eigin fjár m.v. sex mánaða uppgjör 2002
Heimild: Fjármálaeftirlitið.
9. Vaxtatekjur að frádregnum vaxtagjöldum sem hlutfall af meðaltali
niðurstöðu efnahagsreiknings í upphafi og lok tímabils. Reiknað á árs-
grundvelli.
10. Þegar talað er um viðskiptabanka í greininni gildir eftirfarandi: Fisk-
veiðasjóður og Iðnlánasjóður eru inni í þessum tölum frá 1995 til
1997. FBA hf. er inni frá 1998 til 1999 og Kaupþing banki hf. er inni
frá 1996.
11. Landsbankinn á ennþá um 118 m.kr. að nafnvirði í Vátryggingar-
félaginu. Bankinn á sölurétt á um 115 m.kr. að nafnvirði sem hann
verður að tilkynna hvort hann nýti fyrir 1. janúar 2003 og viðskiptin
fara þá fram 1. febrúar 2003.