Peningamál - 01.07.2008, Blaðsíða 3

Stefnuyfirlýsing bankastjórnar Seðlabanka Íslands
Stýrivextir óbreyttir
Bankastjórn Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að halda stýrivöxt-
um bankans óbreyttum í 15,5%. Verðbólga jókst verulega í kjölfar
gengis lækkunar krónunnar á fyrstu mánuðum ársins og er nú meiri
en bankinn spáði í apríl sl. Samkvæmt spánni sem birt er í þessu hefti
Peningamála eru horfur á að verðbólga verði töluverð fram á næsta ár
en hjaðni síðan hratt. Verðbólgumarkmiðið næst á þeim tíma sem spáð
var í apríl, þ.e. á þriðja fjórðungi 2010, með því að vextir verði lækkaðir
síðar en þá var byggt á.
Eins og fram kom í fyrri spám Seðlabankans eru horfur á tölu-
verðum samdrætti landsframleiðslu á næstu tveimur árum eftir öfl ugan
hagvöxt um langt skeið. Sá vöxtur var ekki alltaf sjálfbær eins og mikill
viðskiptahalli vitnar um. Nokkur samdráttur er því óumfl ýjanlegur til
þess að jafnvægi náist á ný.
Minnkandi umsvif í þjóðarbúskapnum munu auðvelda Seðla -
bank anum að koma böndum á verðbólgu en samdráttur mun á hinn
bóg inn verða íþyngjandi fyrir marga, ekki síst þá sem skuldsettastir eru.
Samkvæmt lögum ber Seðlabankanum að stuðla að stöðugu verð-
lagi. Raddir heyrast um að tímabært sé að taka ríkara tillit til þeirra erf-
iðleika sem lánsfjárkreppa veldur atvinnulífi nu og víkja öðrum markmið-
um til hliðar um lengri eða skemmri tíma. Slíkar aðgerðir til þess að örva
atvinnulífi ð nú hefðu öfug áhrif því þær myndu leiða til lægra gengis,
meiri verðbólgu og hærri verðbólguvæntinga og á endanum til meiri
samdráttar í þjóðarbúskapnum. Þær myndu því veikja efnahag skuld-
settra heimila og fyrirtækja og grafa undan fjármálalegum stöðugleika.
Á komandi mánuðum er mikilvægt að auka traust á fjármálakerfi ð
og tryggja virkni markaða. Skiptasamningar Seðlabankans við norræna
seðlabanka, útgáfa hans á innstæðubréfum og áform um aukna
útgáfu ríkissjóðs á ríkisbréfum stuðla að þessu markmiði og styðja við
gengi krónunnar. Viðskiptabankarnir gegna mikilvægu hlutverki í að
viðhalda trausti á fjármálakerfi ð. Við ríkjandi aðstæður á alþjóðlegum
fjármagnsmörkuðum ber þeim að standa vörð um lausafjár- og eigin-
fjárstöðu sína og leita leiða til þess að draga eftir megni úr þörf fyrir
erlent lánsfé og laga umfang sitt að gerbreyttum aðstæðum.
Peningastefnan snýst um traust sem tekur langan tíma að byggja
upp og festa í sessi. Miklu varðar að hvika hvergi á meðan ágjöfi n er
sem mest og halda fast við þau markmið sem sett hafa verið. Það mun
bankinn gera svo hann geti af öryggi hafi ð og fylgt vaxtalækkunarferli
þegar þau skilyrði hafa skapast. Brýnasta viðfangsefnið er enn sem
fyrr að ná tökum á verðbólgu og koma í veg fyrir að aukning hennar
að undanförnu valdi víxláhrifum launa, verðlags og gengis. Vissulega
mun draga nokkuð úr kaupmætti á aðlögunarskeiði en það mun standa
skemur en ella ef tekið er á framangreindum þáttum af festu. Takist
það vel mun það fl ýta fyrir lækkun stýrivaxta og traustum efnahags-
bata. Peningastefnan verður að veita það aðhald sem nauðsynlegt er
til þess að draga úr verðbólgu og verðbólguvæntingum. Ábyrgir aðilar
verða að forðast að veikja það aðhald.