Peningamál - 01.07.2008, Blaðsíða 66

F JÁRMÁLAMARKAÐIR
OG AÐGERÐIR SEÐLABANKANS
P
E
N
I
N
G
A
M
Á

2
0
0
8
•
2

66
staklega þegar verðbólguhorfur eru mjög óvissar. Í ársáætlun lánamála
fyrir árið 2008 er áformað að gefa út ríkisbréf í fl okki RIKB 19 0226
fyrir 35 ma.kr. Í áætluninni var gert ráð fyrir að markmiðinu yrði náð í 6
mánaðarlegum útboðum þar sem síðasta útboðið yrði haldið í júní. Nú
er búið að selja rúma 29 ma.kr. að nafnverði í fl okknum og því líklegt
að a.m.k. eitt útboð þurfi í viðbót til að ná markmiðinu.
Til þess að svara eftirspurn eftir ríkisbréfum hefur fyrirgreiðsla í
formi verðbréfalána til aðalmiðlara verið aukin smám saman. Verðbréfa-
lán til aðalmiðlara stuðla að virkari verðmyndun á skuldabréfamarkaði
þar sem aðalmiðlarar eiga kost á að skortselja viðkomandi bréf gegn
því að leggja fram önnur bréf til tryggingar. Nú eiga 7 aðalmiðlarar
kost á því að fá lánað allt að 7 ma.kr. í styttri markfl okkum ríkisverð-
bréfa miðað við 4 ma.kr. í upphafi árs. Aðalmiðlarar hafa nýtt sér þessa
fyrirgreiðslu í ríkum mæli. Meðalstaða verðbréfalána til aðalmiðlaranna
þrefaldaðist á aðeins fjórum mánuðum. Meðalstaðan var 40 ma.kr. í
janúar en var komin í 120 ma.kr. í maí.
Lán Seðlabankans gegn veði hafa aukist mikið frá áramótum og
frá aprílbyrjun hefur staða þeirra ekki farið niður fyrir 350 ma.kr. Hluta
aukningarinnar má rekja til útgáfu innstæðubréfafl okks í lok mars. Þá
minnkaði krónustaðan á markaði um 75 ma.kr. Á móti kom að reglum
um bindiskyldu fjármálafyrirtækja var breytt í lok mars með það fyr-
ir augum að reglurnar væru í nánara samræmi við reglur evrópska
seðlabankans. Í nýju reglunum eru innstæður erlendra útibúa íslenskra
banka teknar út úr bindigrunni en það hefur þau áhrif að auka lausar
eignir viðkomandi fjármálafyrirtækja í erlendri mynt. Í kjölfarið hafði
bindiskylda fjármálafyrirtækja lækkað um nálægt 20 ma.kr. tveimur
mánuðum eftir að reglum var breytt.
Innstæður ríkissjóðs í Seðlabankanum hafa aukist jafnt og þétt
það sem af er árinu en sveifl ast nokkuð (sjá mynd 7).
Krónan áfram undir þrýstingi
Velta á gjaldeyrismarkaði náði sögulegu hámarki í mars sl. þegar hún
nam 1.212 ma.kr. Veltan hefur minnkað umtalsvert síðan og var hún
tæplega 559 ma.kr. í maí, en fyrstu þrjár vikur júní nam veltan um 420
ma.kr. Gengi krónunnar hefur fl ökt mikið undanfarna mánuði. Hinn 23.
júní mældist vísitala gengisskráningar 164,27 stig sem er hæsta gildi
vísitölunnar frá því að skráning hófst og hafði krónan þá veikst um
5,8% frá byrjun apríl og rúmlega 35% frá byrjun árs. Hæst mældist
vísitalan 170,46 stig í viðskiptum á gjaldeyrismarkaði innan dags 23.
júní.
Framvirk staða bankanna á gjaldeyrismarkaði nam um 840 ma.kr.
í lok maí og hafði lækkað verulega frá lokum mars þegar hún nam um
1.154 ma.kr. Lækkunin er vísbending um að dregið hafi úr stöðutöku
með krón unni og/eða innlendir aðilar hafi skuldbreytt erlendum lánum.
Hinn 1. júlí tóku gildi nýjar reglur Seðlabankans um gjaldeyrisjöfnuð
fjármálafyrirtækja. Meginbreytingin frá fyrri reglum er að misvægi á
milli gengisbundinna eigna og skulda fjármálafyrirtækja skal mest nema
10% af eigin fé hverju sinni en það gat verið allt að 30% í fyrri reglum.
Lægra misvægi, sem nýju reglurnar fela í sér, er ætlað að draga úr
áhættu og stuðla að virkari verðmyndun gjaldeyris á millibankamarkaði.
Seðlabankinn getur áfram veitt fjármálafyrirtækjum með umsvifamikla
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Mynd 6
Ávöxtun ríkisbréfa
Daglegar tölur 1. febrúar 2007 - 20. júní 2008
%
RIKB 08 0613
RIKB 08 1212
RIKB 09 0612
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
f m m j j s o d j m a j
2007 2008
a á n f m
RIKB 10 0317
RIKB 13 0517
RIKB 19 0226
Mynd 7
Veðlán, innstæðubréf, staða ríkissjóðs
og álögð bindiskylda
Vikulegar tölur 4. júlí 2007 - 18. júní 2008
Ma.kr.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
2007 2008
0
40
80
120
160
200
240
280
320
360
400
440
Veðlán
Staða ríkissjóðs
Álögð bindiskylda, bundin innlán, innstæðubréf
og staða ríkissjóðs

Mynd 8
Framvirk staða banka á millibankamarkaði
með gjaldeyri
Staða í lok mánaðar janúar 2007 - maí 2008
Ma.kr.
Heimild: Seðlabanki Íslands.

0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1.000
1.100
1.200
20082007