Peningamál - 01.05.2010, Qupperneq 7

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
0
•
2
7
vegar dregið úr svigrúmi peningastefnunnar til að taka stærri skref í
lækkun vaxta. Mikil verðbólga og tiltölulega háar verðbólguvæntingar
hafa einnig dregið úr svigrúmi peningastefnunnar. Hjaðni verðbólga
áfram, eins og spáð er, og haldist verðbólguvæntingar í skefjum, gætu
vextir Seðlabankans lækkað áfram. Nánari umfjöllun um innlenda
vaxtaþróun og peningamagn er að finna í kafla III.
Áframhald alþjóðlegs efnahagsbata
Alþjóðlegur efnahagsbati hófst snemma á síðasta ári í Asíu, en breidd-
ist út um allan heim þegar líða tók á árið. Vöxturinn var drifinn
áfram af aukinni framleiðslu iðnaðarvöru, sem hafði dregist verulega
saman í kjölfar alþjóðlegu fjármálakreppunnar seint á árinu 2008.
Landsframleiðsla tók að aukast á ný á þriðja ársfjórðungi meðal allra
helstu viðskiptalanda Íslands og hélt áfram að vaxa á þeim fjórða.
Horfur fyrir þetta ár hafa heldur batnað, en á heildina litið eru
alþjóðlegar hagvaxtarhorfur mjög svipaðar og í janúarspánni. Hinn
alþjóðlegi efnahagsbati kemur jafnframt fram í bættum horfum um
alþjóðaviðskipti. Nú er talið að alþjóðaviðskipti hafi tekið að aukast
á ný á þriðja ársfjórðungi síðasta árs og að batinn verði kröftugri en
spáð var í janúar.
Útflutningur Íslands hefur staðið alþjóðakreppuna ágætlega af
sér og hefur dregist minna saman að magni en útflutningur í lönd-
um þar sem útflutningur iðnaðarvöru vegur þyngra (sjá t.d. töflu 2 í
rammagrein IV-1). Lækkun raungengis hefur bætt samkeppnisstöðu
útflutnings- og samkeppnisatvinnugreina, en hefur einnig höggvið
skarð í efnahag útflutningsfyrirtækja sem voru verulega skuldsett í
erlendum gjaldmiðlum. Útflutningur vöru og þjónustu er nú talinn
hafa aukist um 6,2% á síðasta ári og er því spáð að hann haldi áfram
að vaxa á þessu ári um ½%. Gert er ráð fyrir að vöxtur útflutnings
aukist enn frekar á næstu árum, sérstaklega frá árinu 2012 þegar
við bætist aukinn útflutningur stóriðjuafurða. Nánari umfjöllun um
alþjóðleg efnahagsmál, útflutning, ytri jöfnuð og ytri skilyrði íslensks
þjóðarbúskapar er að finna í köflum II og VII.
Horfur á heldur sterkara gengi krónunnar á spátímanum
Gengi krónunnar hefur styrkst nokkuð frá síðustu Peningamálum,
eins og áður hefur komið fram. Útlit er fyrir að viðskiptakjör muni
batna töluvert á þessu ári og því næsta. Þegar er kominn töluverð-
ur afgangur á vöru- og þjónustuviðskiptum og á viðskiptajöfnuði,
þegar frá eru talin vaxtagjöld sem tengjast uppgjöri innlánsstofnana
í slitameðferð. Til lengri tíma litið virðast því efnahagslegar forsendur
hægfara styrkingar á gengi krónunnar vera fyrir hendi. Gert er ráð fyrir
svipaðri gengisþróun og í janúarspánni, þótt útlit sé fyrir að gengið
verði heldur sterkara en þá var talið. Í spánni er gert ráð fyrir að gengi
krónunnar verði rúmlega 167 kr. gagnvart evru á árinu 2012 sem er
rúmlega 3% hærra gengi en áætlað var í janúar. Frekari umfjöllun um
þróun á gjaldeyrismarkaði er að finna í kafla III.
Útlit fyrir minni samdrátt innlendrar eftirspurnar …
Samkvæmt bráðabirgðatölum Hagstofu Íslands tók árstíðarleiðrétt
einkaneysla að vaxa á þriðja ársfjórðungi síðasta árs og hélt hún áfram
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd I-3
Hagvöxtur í helstu viðskiptalöndum
Íslands - samanburður við PM 2010/1
Heimildir: Global Insight, Reuters EcoWin, Seðlabanki Íslands.

-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
PM 2010/2
PM 2010/1
‘13201220112010200920082007
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Mynd I-4
Gengi krónu gagnvart evru - samanburður
við PM 2010/1
Kr. /evra
PM 2010/2
PM 2010/1
80
100
120
140
160
180
200
‘13201220112010200920082007
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-5
Einkaneysla - samanburður við PM 2010/1
Breyting frá fyrra ári (%)
PM 2010/2
PM 2010/1
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
‘13201220112010200920082007