Skírnir - 01.01.1975, Page 164

162
BETH JUNCKER OG BENT S0NDERGARD SKÍRNIR
jökli altniðrað miðbiki jarðar; þar fann hann hnífgrélu Saknússemms í flagi.
Mig minnir prófessor Lidenbrock hafi komið út aftur uppum Stromboli.
Kanski sá litli stundakennari sem hér skrifar eigi eftir að fara gegnum miðbik
jarðar áður fullkannað sé kristnihald undir Jökli. En hvar kem ég upp? (73)
Umbi kemur upp á heimsenda - þar sem heimurinn byrjar að
nýju samkvæmt lögmáli sköpunarverksins. Hann kemur upp í miðju
jarðar, skurðpunkti lífs og dauða.
Skýrslan hefst í skoðunarleysi. I hug Umba ganga aftur þær hug-
myndir lúterskrar guðfræði sem honum hafa verið innrættar og
hann fengið sínar góðu einkunnir fyrir. I raun hefur hann ákveðna
afstöðu þótt hann viti það ekki sj álfur: „Ég reyni í spurníngum mín-
um að taka mið af þeim játníngum sem þeirra fulltrúi ég er.“ (128)
En guðfræðin sem hann hefur lært reynist þráfaldlega haldlaus and-
spænis veruleika jökulsins, of þröngsýn og innantóm:
Séra Jón: Mér finst stundum það sé of snemt að nota orð fyren búið er að
skapa heiminn.
Umbi: Er þá ekki búið að skapa heiminn?
Séra Jón: Ég hélt það væri verið að því. Hafið þér frétt það sé búið? (107)
Hægt og hægt breytast hugmyndir Umba um heiminn af kynnum
hans af veruleikanum eins og hann verður undir Jökli, með skeglu-
byggðina á aðra hönd, þá „bygð þar sem alt gerist miljónfalt á við
það sem lesið verður í minni skýrslu,“ (140) og jökulinn á hina,
„og alt verður auvirðilegt nema hann“. (193) Jökullinn er ímynd
hins nýja veruleika sem Umbi kynnist við, náttúrlegs en mannúð-
legs, samfélagslegs veruleika. Þar er honum ætlað að starfa í sínu
nýja lífi. Loks er svo komið að grundvöllur guðfræðinnar er með
öllu brostinn undir Umba, eins og biskup raunar varaði hann við:
„Fátt er öllu skelfilegra en sú reynsla kristins manns að finna sig
altíeinu orðinn rasjónalista.“ (288) En þá er hann kominn að nýj-
um skilningi sem leyst getur skoðunarleysið af hólmi.
í hvert sinn sem Umbi lendir í bobba er honum gefið hið sama
ráð:
Biskup: (...) Svo ættuð þér að fá yður konu. Þannig fór fyrir mér. Það
er líka holt að eignast börn. Þá fyrst fer maður að skilja gánginn í sköpunar-
verkinu. (9)