Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1988, Qupperneq 69

Lestur og ritskýring
þjóðarinnar líta aldrei í Biblíuna. Skipta má þeim sem lesa hana í þrjá
jafnstóra hópa: þá sem lesa að staðaldri, þá sem lesa endrum og eins og þá
sem lesa aðeins á stórhátíðum. Af þeim sem lásu að staðaldri var mikill
meirihluti 55 ára og eldri.57
Einnig kom fram við þessa könnun að um 70% þeirra sem lásu
Biblíuna tóku eldri þýðingu Nýja testamentisins frá 1917 fram yfir nýju
þýðinguna frá 1981.
Auk kannana á lestrarvenjum Svía og viðhorfum til Biblíunnar hafa
þeir gert könnun á lestrarhæfni einstakra hópa, einkum bama og unglinga.
Þar er reynt að komast að því hvemig lesendumir skilja textann og hvaða
áhrif Biblíutextinn hefur á þá.58 Rannsóknir af þessu tagi hljóta að skipta
miklu máli fyrir ritskýrendur.
Pétur Pétursson trúarlífsfélagsfræðingur greindi frá því í útvarpi5?
síðastliðið vor að í könnun Guðfræðistofnunar Háskólans, sem þeir Bjöm
Bjömsson prófessor gerðu haustið 1986 og byggði á 1000 manna úrtaki
íslendinga á aldrinum 18-75 ára, hafi meðal annars komið fram að
einungis 2.8% úrtaksins lesi Biblíuna vikulega og 1.8% til viðbótar lesi
hana a.m.k. einu sinni í mánuði. Af þeim sem spurðir vora sögðust 58%
aldrei lesa í Biblíunni. Þegar þetta er skoðað eftir aldri kemur í ljós að
75% þeirra sem yngstir era, þ.e. á aldrinum 18-19 ára, lesa hana aldrei.
Guðfræði og mælskulist
íslendingar hafa löngum þótt bókelsk þjóð. Islenskan er ein af fyrstu
þjóðtungum sem Biblían var þýdd á,60 og fyrsta bókin sem prentuð var á
íslensku var þýðing Odds Gottskálkssonar á Nýja testamentinu.61 Útgáfa
Guðbrands Þorlákssonar biskups á Biblíunni er ein veglegasta bók sem
gefin hefur verið út á íslandi. íslendingar geta einnig hrósað sér af
almennri lestrarkunnáttu. A síðari tímum hafa komið upp keppinautar
bókarinnar sem hafa um stund ef til vill dregið úr bóklestri, en ætla má
engu að síður að bókin muni standa fyrir sínu. Talað er um
fjölmiðlabyltingu, útvarp, sjónvarp, öreindamiðla, og allt vekur þetta
verðskuldaða athygli. Eitt sem breytist ekki svo mjög þegar grannt er
Bibelsallskapet 1986); Göte Olingdahl, Tonáringar tolkar Bibeln (Svenska
Bibelsállskapet 1986).
57 Pettersson, bls. 53
Sjá nánar: Olingdahl, Tonáringar tolkar Bibeln; C. Svensson, Att skapa mening i
Bibeltexter.
59 f þættinum „Hvað er að gerast í Háskólanum“ sem fluttur var annan í páskum 1987.
60 Ian Kirby, Biblical Quotation in Old Icelandic-Norwegian Religious Literature, Vol.
I - II (Reykjavík, Stofnun Áma Magnússonar, 1976-1980).
61 Þýðing Odds var prentuð í Hróarskeldu í Danmörku árið 1540.
67