Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1998, Blaðsíða 68

Aðalgeir Kristjánsson
tók aftur lausnarbeiðni sína 29. september sama ár. Síðan leið og beið uns hann
sótti um lausn á ný 29. nóvember 1844 frá 31. maí 1845 að telja.23
Stjórnvöld í Danmörku aðhylltust sjónarmið minnihluta embættismanna-
nefndarinnar og 14. maí 1841 lagði skólastjórnarráðið tillögur sínar fyrir konung
um endurskipulag og flutning skólans til Reykjavíkur og þar yrði komið á fót
„Pastoralseminarium“. Úrskurður konungs 7. júní 1841 var reistur á þessum til-
lögum.24
Hinn 21. apríl 1843 gaf konungur út annan úrskurð um flutnings skólans og
að reist yrði hús yfir hann í Þingholtunum flutt inn frá Noregi. í bréfi til Bjarna
Þorsteinssonar 10. maí 1844 vék Engelstoft að umsækjendunum um embætti
rektors við Lærða skólann og sagði að þrjár umsóknir lægju fyrir: frá Sveinbirni
Egilssyni, Pétri Péturssyni og Helga G. Thordersen dómkirkjupresti. Hún væri
skilyrt og samin af Bardefleth fyrrverandi stiftamtmanni.25 Umsóknin var dagsett
í Óðinsvéum 22. nóvember 1843, bundin því skilyrði að Helga yrði veitt staðan,
flyttist skólinn til Reykjavíkur og rektorslaunin næmu 1000 dölum. Annars biði
hann fjárhagslegt tjón við að skipta um embætti.26
Til voru þeir sem voru á báðum áttum hvort þeir ættu að freista þess að kom-
ast að Lærða skólanum. í bréfum, sem fóru milli Konráðs Gíslasonar og Jónasar
Hallgrímssonar, komu viðhorf beggja fram eftir að skólamálið kom á dagskrá.
Hinn 24. febrúar 1844 vék Konráð að væntanlegum skóla - Gymnasium - og
bætti svo við: „Þá held eg þú eigir kost á að fara úr görmunum".27 Svar Jónasar
var á þessa leið:
[...] þú mátt úr flokki tala sem hefir að vísu embætti að ganga [...] við höfum báðir álitið sóma
vorn og heiður hingað til, að kenna ungum íslendingum - [...] - og eg vildi heldur geta orðið
kennari við góðan skóla á íslandi en allt annað.“
Af því sem á eftir fylgdi í bréfinu kemur skýrt fram hvað Jónas hafði mikinn
áhuga á íslenskum skólamálum og hvað hann vildi leggja þar af mörkum ef hon-
um yrði auðið að komast þar að:
Þú átt að komast í skólann hvað sem mér líður, en þú átt líka að koma mér þangað ef þú getur
- þú átt til að mynda ekki að láta sleppa úr hendi þér annað eins tækifæri og þegar Engelstoft
spurði um fuglepræ til að koma mér inn og fyrst og fremst að ná embættinu. [...] Eg get kennt
23 ÞÍ. íslenska stjómardeildin; ísd. J. 10-1720.
24 Lovsamling for Island XII. bindi, bls. 110-35
25 Lbs. 339 a, fol.
26 ÞÍ. íslenska stjómardeildin; ísd. J. 10-1720.
27 Bréf Konráðs Gíslasonar, bls. 56.
28 Jónas Hallgrímsson. Ritverk II, bls. 197-98.
66