Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1998, Qupperneq 80

Sigurður Sigurðarson
nokkuð við þann þátt efnisins í máli mínu, enda ég líklega til þess valinn að tala
hér að tala ekki alveg akademiskt um kirkju og guðfræði heldur um væntingar til
guðfræðinnar í daglegu lífi safnaðar og kirkjuheildar. Upplýsingar um þær vænt-
ingar berast okkur aðallega úr tveimur áttum innan kirkjunnar. Annars vegar frá
kirkjustjóminni og hins vegar frá söfnuðunum.
Væntingar kirkjustjórnarinnar lesum við út úr vígslubréfi presta og djákna.
Þar er að finna almennar hefðbundnar vísbendingar um kröfur þær sem gerðar
eru til hins kirkjulega embættis og allt er það svo sem gott og gilt. Væntingar
leikra forystumanna í söfnuðunum ætti að vera auðvelt að lesa út úr úrslitum
prestskosninga. Auðvelt segi ég að það ætti að vera, en skilaboðin sem í fljótu
bragði berast í gegnum kosningaúrslit prestskosninga eru afar misvísandi og
flókin. Raunar er þar að finna forvitnilegt rannsóknarefni. Alveg blasir þó við, að
formleg guðfræðimenntun er ekki það eina sem ræður úrslitum um valið á presti.
Þetta er ekki sérstakt um okkar kirkju. í Bandaríkjunum þar sem valnefndir tjá
sig um hvers konar prest þær vilji fá kemur svipað í ljós. Hann á að vera vel les-
inn í biblíufræðum, góður predikari, umhyggjusamur sálnahirðir, höfða vel til
barna, láta sér annt um gamalt fólk, hafa þrjátíu ára starsfsreynslu og vera 25 ára.
Prestur nokkur sagði sögu af því að dag einn er hann sat á skrifstofunni kom
ritarinn inn og sagði að hún Rakel litla væri komin og þyrfti að leggja fyrir hann
guðfræðilega spurningu sem ritarinn ekki kynni svar við. Spurning Rakelar var
svona: „Hvað gefur Guð okkur að borða í himnaríki“. Presturinn fór í huganum
eldsnöggt yfir námsgreinar guðfræðinámsins, sá fyrir sér stafla af námsbókum
og þá góðu prófessora sem honum höfðu kennt og fann ekkert svar. Honum
komu þá í hug ritningarstaðir þar sem talað er um andlega fæðu. Svar hans varð
því þetta: „Hann gefur okkur andlega fæðu“. Rakel þakkaði fyrir og snerist á
hæl, en á leiðinni út sagði hún við ritarann. „Hann vissi ekki heldur svarið við
þessu“. Af þessum orðaskiptum er ljóst að Rakel litla og presturinn voru ekki á
einu máli um hvað viðfangsefni guðfræðinnar er. Þetta ósamkomulag um guð-
fræðina kemur einmitt fram í væntingum safnaðanna til guðfræðimenntunarinn-
ar. Fólk er einfaldlega ekki á einu máli um hvað söfnuður er og hvaða hlutverki
guðfræði gegnir í honum. Af því stafar að væntingarnar verða ekki endilega
óréttmætar með öllu en oft óraunhæfar. Þegar guðfræðingar eru bomin saman
við stéttir eins og lækna eða lögmenn kemur í ljós, að það miklu skýrari mynd
sem bæði þessar stéttir og almenningur hefur af gildi menntunar þeirra. Skyldi
vera vafi á því eftir allt saman hvemig maður lærir til prests.
Fyrir rúmum tíu árum kom út bók sem nefnist „Christian identity and
Theological education“ eftir Joseph Hough og John Cobb. Þeir benda á hvernig
guðfræðiskólarnir voru áður fyrr byggðir upp í kringum það sem mundi nýtast
kirkjulegum leiðtoga og verulegur consensus ríkti um hvað í því fólst. Þeir út-
78