Jökull

Ataaseq assigiiaat ilaat

Jökull - 01.12.1984, Qupperneq 180

Jökull - 01.12.1984, Qupperneq 180
virðist. Neðsti hlutinn mun ekki hafa verið á hreyfingu í sumar svo merkjanlegt væri. FJALLSJÖKULL Flosi tekur fram: Jökullinn er sléttari en und- anfarin ár. Um miðjan júlí sáust allmiklir jakar inn eftir lónbotni í Breiðamerkurfjalli. Úr lóninu mun hafa hlaupið án þess að hlaupsins yrði greini- iega vart í Fjallsá. Meira ber nú á klöpp í jökul- jaðrinum við Breiðárútfall en í fyrrasumar. BREIÐAMERKURJÖKULL Flosi tekur fram: Nú sjást ekki sprungur í jaðri jökulsins við Breiðamerkurlón, sem gætti nokkuð í fyrrahaust. Steinn Þórhallsson tekur fram: Á árinu 1980 mun vatn hafa hætt að safnast í lónið í Veður- árdal. Áður átti Veðurá það til að þorna alveg, en nú er alltaf sírennsli í henni. Áin kemur nú undan jöklinum inn með Fellsfjalli, þar eru klappir und- ir. Jökuljaðarinn er þykkur og brattur. Veðurá fellur svo í miklum bratta niður á aurana og meðfram jöklinum. Hún fellur þar í jaðarslón. Nokkru vatnsmeiri fellur hún svo í Stemmulón. Stemmulón teygir sig meir og meir í áttina að Jökulsárlóni. Haftið á milli lónanna er orðið mjótt. HOFFELLSJÖKULL Þrúðmar gerir mælingunum ítarleg skil og tekur fram: Hoffellsjökull skríður niður á milli Gæsaheiðar að vestan og Múla að austan. Þegar nokkru framar (sunnar) kemur klofnar hann á Svínafellsöldutanga. Eystri jökulálman heldur Hoffellsnafninu og er á milli Geitafells að austan og Svínafells að vestan. Undan jöklinum falla Austurfljót (Hornafjarðarfljót). Vestari jökul- álman er á milli Svínafells að austan og Jökulfells að vestan. Jökullinn er nefndur Svínafellsjökull. Undan honum falla Suðurfljót, sem síðar samein- ast Austurfljótum. Síðasta mannsaldurinn hafa bæði þessi jökulvötn komið úr jaðarslónum og eru því sæmilega föst í rásinni. Breytingar á Hoffellsjökli það sem af er öldinni eru að hann hefur lækkað mjög mikið (þynnst). Á síðustu 50 árum hefur hann samt aðeins hopað um 260 metra. Staða Hoffellsjökuls 1930 mun hafa verið nær sú sama og 1900 og þar eru fremstu mörk, sem sjáanleg eru eftir Hoffells- jökul. Árið 1950 var komið dálítið jaðarslón innan við útfallið frá Hoffellsjökli. Árið 1970 náði það að austan inn með Geitafelli inn fyrir Efstagil, og að vestan álíka langt inn með Öldutanga. Frá fremstu (syðstu) tá jökulsins náði vatnið nálægt 2 km inn með hvoru megin. Þessi staða er í aðalat- riðum óbreytt í dag. Eina verulega breytingin er að jökultungan er alltaf að þynnast. Jaðarslónið hefur alltaf verið mjótt, lengstaf 30 til 100 m á breidd, en all breytlegt. Þessi jökultunga er 2 km á lengd út og suður og um 1 km á breidd austur/vestur. Hún er umflotin á þrjá vegu og nær aðeins lítið eitt upp úr vatns- skorpunni. Hún virðist hálfpartinn á floti, að minnsta kosti ýtist hún fram öðru hvoru án þess að um mikinn þrýsting sé að ræða. Engar hrannir myndast þótt framskrið eigi sér stað. Fremstu mörk jökultungunnar færast til um nokkra tugi metra milli ára. Á árunum laust eftir '60 var lónið einna breiðast, þ.e.a.s. þá var jökuljaðar kominn Iengst til baka. í júlí í sumar var jökultotan 50 m frá öldunni, þ.e.a.s. breidd lónsins, en nú 26. nóv. ‘83 var hún landföst. Þetta er hin venjulega breyting milli ára, sitt á hvað. Síðan jökullinn Iækkaði nægilega flýtur hann fram. Eins og fyrr segir hefur Hoffellsjökull lækkað mjög mikið. Það sést meðal annars vel á því hvað fjallið Nýju-Núpar hefur komið upp úr jökli á síðustu 40 árum, þar tók að ydda á jökulsker upp úr aldamótunum síðustu. Einnig er augljóst að jökullinn hefur lækkað verulega þar sem hann skríður niður með Múlanum, en hopið er samt aðeins 260 m síðan um aldamót. Um Svínafellsjökul gegnir allt öðru máli. Hann hefur hopað röskan hálfan þriðja kílómetra síðan 1930 og frá aldamótum til 1930 hopaði hann um nokkur hundruð metra. Gömlu viðmiðunarmerk- in eru enn þekkt. Svínafellsjökull liefur gróft sagt hopað 10 sinnum hraðar en Hoffellsjökull. í þessu sambandi er rétt að veita því athygli, að frá Svínafelli, sem í daglegu tali er nefnt „Svína- fellsgöltur" liggur allhár klapparháls, sem nefnd- ur er Öldutangi, í átt að Gæsaheiði vestan Hof- fellsjökuls. Þessi klapparás virðist draga úr skriði jökulsins vestur á leysingasvæði Svínafellsjökuls, þarna er einskonar vítt og mikið yfirfall við háa jökulstöðu. En annað er uppi á teningnum þegar jöklar lækka, má vera að þarna sé skýringin á því hvað Svínafellsjökull hopar hratt síðan jöklar tóku að lækka. Hér að framan eru skýringar og athugasemdir Þrúðmars Sigurðssonar. Rétt er að veita því at- hygli að allt, sem skrifað hefur verið í Jökul um 178 JÖKULL 34. ÁR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196

x

Jökull

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.