Jón á Bægisá - 01.09.2003, Page 71

Þýðingar á íslenskum markaði 2001
þýðendurnir voru spurðir um hjálpargögn kom í ljós að allir nota orða-
bækur, önnur uppflettirit, netið eða leita til samstarfsfólks, og þegar hrað-
inn er mikill er jafnvel brugðið á það ráð að hrópa á milli borða. Þess utan
hafa allir sínar sérviskur með að leita sér aðstoðar, einn notar stórbækur
Fjölva og kennslubækur úr menntaskóla, annar er svo vel í sveit settur að
geta leitað til fólks sem vinnur undir sama þaki og sá þriðji leitar til hinna
og þessara sérfræðinga, meðal annarra listfræðinga og lagaprófessora við
Háskólann.
Oft virtust viðmælendur ekki skilja hvað átt var við þegar talið barst að
þýðingastefnu og sögðu ekkert slíkt vera í hávegum haft. Hins vegar er
reynt að koma efninu yfir á lipra, góða og skemmtilega íslensku. í raun er
ákveðinni þýðingastefnu fylgt án þess að það sé meðvitað.
Þegar spurt var um viðbrögð frá lesendum könnuðust viðmælendur
ekki við neitt sem hefði beint með þýðingar að gera. Ef viðbrögð koma frá
lesendum varða þau yfirleitt efnið sem heild en ekki þýðingar. I óformleg-
um viðræðum okkar við lesendur fengum við áþekk svör. Fæstir höfðu
nokkurn tíma leitt hugann að því hvort og þá hvernig þýðingar yrðu á vegi
þeirra í ritmiðlum. Með öðrum orðum hvort vandað er til þýðinga, hvort
af þeim er þýðingarbragð eða orðalagið klúðurslegt.
Það sem mesta athygli vakti var að velflestir viðmælenda okkar líta á sig
sem blaðamenn en ekki þýðendur. Þetta gerði okkur auðvitað erfitt um vik
þar sem spurningar um þýðingar og þýðingavinnu urðu oft marklausar.
Þeirra þýðingarstarf felst að mestu í því að endursegja og vinna útdrætti.
Laun þeirra miðast þess vegna oftast við taxta Blaðamannafélagsins en ekki
sérstaka taxta fyrir þýðendur. Þarna vantar greinilega hugarfarsbreytingu
til að þýðendur fari að virða þýðingarstarfið sem sérstaka starfsgrein.
T eiknimyndasögur
Saga myndasagna er ævaforn, en hana má rekja aftur til egypskra myndlet-
urstákna og súmverskra fleygrúna, elstu ritforma sem nútímamaðurinn
þekkir. Myndskreytingar og jafnvel myndraðir hafa fundist í hellum víðs-
vegar um heiminn og eru elstu frumheimildir sem sagnfræðingar geta
byggt fræði sín á. Arþúsundum síðar fóru listamenn þessa tjáningarforms
að bæta inn rituðu máli og því fylgir þörf á þýðingum — teiknimyndasag-
an er ekki lengur alþjóðleg.
Því var farið á stúfana í leit að þýðendum teiknimyndasagna, en fyrstu
niðurstöður fengust fyrr en við áttum von á, því teiknimyndaþýðendur
virðast álíka algengir og geirfuglinn. Utgáfa þýddra myndasögubóka hér á
landi virðist hafa verið í einhverskonar lægð síðustu árin. Þetta bók-
menntaform, sem tróndi efst á sölulistunum með Tinna, Astrík, Sval og
á .ffi/'/iýr/ijá — Þegar stríð að stríðinu verður
69