Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2011, Síða 30

Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2011, Síða 30
Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 87. árg. 201126 Oft var sambandið við aðstandendur mjög náið, sérstaklega við maka sem bjuggu á heimilinu og tóku þátt í vitjunum. Slíkir aðstandendur höfðu yfirsýn yfir þá meðferð sem einstaklingurinn naut, skipulögðu heimsóknir til lækna og fylgdust með breytingum á ástandi. Í viðtölum lýstu hjúkrunarfræðingarnir því oft hvernig þeir þurfa að huga vel að líðan aðstandenda. Álagið á þá verður oft mikið, sérstaklega á maka og þeir sögðust í mörgum tilvikum skipuleggja hvíldarinnlagnir meira fyrir aðstandandann en þann sem nýtur heimahjúkrunar. Hins vegar nota þeir ekki formlegar matsaðferðir til að meta álag á aðstandendur. Að ráðfæra sig við aðra fagmenn Hjúkrunarfræðingarnir í heimahjúkrun reiða sig á mat sitt og taka ákvarðanir á grundvelli þess. Í öllum viðtölunum endurómaði tilfinningin um að vera mikið einn, en að starfinu fylgi sjálfstæði og tækifæri til að láta til sín taka. Þó hjúkrunarfræðingunum hafi fundist þeir standa einir kölluðu þeir eftir ráðgjöf frá öðrum starfstéttum teldu þeir þörf á því. Margir einstaklingar sem njóta heimahjúkrunar búa við langvinn og margþætt heilsufarsvandamál sem útheimtir þjónustu sem er í eðli sínu fjölfagleg. Því er mjög áríðandi að ná samvinnu við aðrar starfsstéttir sem koma að skipulagningu meðferðar. Í slíkum aðstæðum var síminn aðal vinnutækið. Síminn tengir hjúkrunarfræðingana við hina ólíku aðila sem koma að heilbrigðisþjónustu sjúklinganna. Teymisstjórarnir þekkja starfsfólk á ólíkum þjónustueiningum eins og göngudeildum, hjúkrunarheimilum, dagdeildum og lyfjaverslunum og fá yfirleitt hraða og árangursríka afgreiðslu. Fyrir vikið tekst þeim oft að finna lausnir á flóknum vandamálum. Algengt var að sjúklingarnir hefðu marga lækna. Þessi fjöldi lækna gerir starfið í heimahjúkrun mjög flókið og erfitt að samhæfa. Til algjörrar undantekningar heyrir að læknar vitji sjúklinga heima en það skapar oft töluverða erfiðleika fyrir hjúkrunarfræðingana. Jafnframt er aðgengi að læknum oft takmarkað þar sem þeir eru með þéttskipaða dagskrá í móttöku sjúklinga og taka ekki síma nema á ákveðnum tímum. Oftast hafa þeir þó samband við hjúkrunarfræðinginn um leið og ráðrúm gefst. Ef hjúkrunarfræðingi tekst ekki að finna viðeigandi lausnir á meðferð og hefur áhyggjur af ástandi sjúklingins er hann nauðbeygður til að hringja eftir sjúkrabíl og láta flytja sjúklinginn á bráðamóttökuna til athugunar. Það er samdóma álit þeirra sem um þessi mál hafa fjallað að sú lausn sé oft óheppileg. Fólk þarf jafnvel að bíða klukkutímum saman eftir að fá lausn sinna mála. Þá eykst hættan á því að meðferð raskist og að viðkvæmt jafnvægi sem komist hefur á fari úr skorðum. Því er áríðandi að finna leiðir til að takast á við þessi vandamál heima og koma í veg fyrir ferðir á bráðamóttökuna. Hjúkrunarfræðingarnir voru á því að starfið gengi yfirleitt mun betur ef sjúklingurinn hefði einn lækni sem hægt væri að snúa sér til. Þetta er yfirleitt heimilislæknir eða öldrunarlæknir sem hefur yfirsýn yfir alla meðferð. Það er lykilatriði fyrir þessa hjúkrunarfræðinga að hafa gott samband við þennan aðila. Það gekk þó misvel og tók oft mikinn tíma. Einnig var mismunandi hversu áhrifaríkar athuganir hjúkrunarfræðinganna voru. Tækist þeim að setja fram hlutlægar upplýsingar um breytingar á blóðrannsóknum, lífsmörkum og öðrum gildum voru líkur til að brugðist væri við, en athugasemdir um að „hann væri ekki sjálfum sér líkur“ höfðu hins vegar lítið vægi. Árangursríkasta fyrirkomulagið var að ná sambandi við hjúkrunarfræðing á göngudeildum spítalans eða á heilsugæslustöðvunum. Þessir hjúkrunarfræðingar settu sig inn í málin og fylgdu þeim eftir gagnvart læknunum. Þeir komu oft með hjálplegar ráðleggingar um meðferð, fóru jafnvel með í vitjanir og höfðu samráð við læknana um breytingar á lyfjum, blóðprufur og annað. UMRÆÐA Starf hjúkrunarfræðinga í heimahjúkrun einkennist af því að halda utan um marga þræði og tengja þá saman á þann hátt að það myndist eins konar net umhverfis hvern einstakling. Þetta net miðar að því að hann fái stuðning og aðstoð til að geta búið heima og líði vel þar. Samstarf innan heimahjúkrunarteymisins, milli teymisstjóra og sjúkraliða var lykilatriði til að mynda og viðhalda netinu. Það einkenndist af opnum og hreinskilnum samskiptum þar sem skoðanir allra áttu sér hljómgrunn. Hér komu einkenni góðrar teymisvinnu, eins og Opie (1997, 2000) lýsti henni, glögglega fram. Innan teymanna hafði skapast sameiginlegur skilningur á því sem bæri að stefna að og á fundum fóru fram gagnrýnar umræður um leiðir til að ná sameiginlegum markmiðum og leysa verkefni. Þessar niðurstöður endurspegla mikilvægi þess að samstarfsfólk hafi tækifæri til að ræða saman og mynda sameiginlegan skilning á markmiðum og verkefnum. Samráðsfundir voru ómetanlegir til að samhæfa starfið og finna nýjar lausnir. Þeir einkenndust af gagnrýnu og uppbyggjandi andrúmslofti þar sem öllum sjónarmiðum var sýnd virðing. Heimahjúkrun er hópstarf og skilningur hjúkrunarfræðinganna á stöðu mála mótast í mörgum tilvikum af þeim upplýsingum og innsæi sem sjúkraliðarnir hafa öðlast. Því má halda því fram að þessir fundir séu forsenda árangursríkrar heimahjúkrunar. Þessar niðurstöður voru í takt við niðurstöður fyrri rannsókna á heimahjúkrun á Íslandi (Bjornsdóttir, 2011). Þar kom fram að ef saman fór sveigjanleiki og sterk teymisvinna sköpuðust aðstæður til að veita vandaða heimahjúkrun sem samræmdist óskum þeirra sem hennar nutu. Líkt og fram kom í rannsókn Pols (2004) hafði á slíkum vinnustöðum myndast sameiginlegur skilningur á áherslum í starfi og þeim gildum sem mikilvægt væri að halda í heiðri. Erfiðleikar í starfi hjúkrunarfræðinga í heimahjúkrun tengdust yfirleitt því að ekki var hægt að ná sambandi við fagaðila og mynda samstarf til lausnar á vandamálum. Fyrir þessu gátu legið ýmsar ástæður eins og erfiðar aðstæður aðstandenda sem ekki gátu veitt þá aðstoð sem vænst var. Einnig kom fram að áherslur í heilbrigðiskerfinu miðast við ákveðinn skilning á því sem skiptir máli sem var stundum ekki í samræmi við þau vandamál sem hjúkrunarfræðingarnir stóðu frammi fyrir. Það sem oftast kom upp í þessu sambandi var samstarf við lækna, oft var erfitt að ná í þá og stundum kom fram ólíkur skilningur á eðli vandamálanna. Þetta líktist því sem Stein­

x

Tímarit hjúkrunarfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit hjúkrunarfræðinga
https://timarit.is/publication/1159

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.