Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2011, Page 14
Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 5. tbl. 87. árg. 201110
viðfangsefnin hafa orðið margþættari og
tímafrekari. Þjónustan er einnig veitt á fleiri
stöðum bæði innan og utan Landspítalans
eins og fram hefur komið. Hlutverk
hjúkrunarfræðinganna í kennslu nemenda
í grunn og framhaldsnámi hefur vaxið
auk þess sem í vaxandi mæli er kallað
eftir starfskröftum þeirra við kennslu og
skipulagningu á annarri hjúkrunarþjónustu
fyrir lungna sjúklinga og fleiri sjúklingahópa
með langvinnan heilsufarsvanda. Hluti
af störfum hjúkrunarfræðinganna felst
í rannsóknarvinnu og sá þáttur hefur
verið nokkuð stöðugur frá upphafi
starfseminnar.
Heildarfjöldi bráðakoma fólks með
sjúkdóma í lungum hefur tekið stakka
skiptum með tilkomu hjúkrunar þjón
ustunnar. Mynd 3 sýnir breytingar á
heildarfjölda bráðakoma þessara
sjúklinga en af þeim er fólk með
langvinna lungnateppu fjölmennast
(upplýsingar frá hagdeild Landspítalans,
19. september 2011). Fyrstu árin var
stig vaxandi hlutfallsleg fækkun á komum
á bráða móttökuna í Fossvogi (borið
saman við 2005) en á árinu 2010 hægði
á fækkuninni. Á sama tímabili hefur
heildarfjöldi koma á bráðamóttöku vaxið.
Samhliða fækkun á komum á bráða
móttöku hefur einnig orðið fækkun á
innlögnum sjúklinga með lungna sjúkdóma
á Landspítalann (upplýsingar frá hagdeild
Landspítalans, 19. september 2011). Mynd
4 sýnir hlutfalls lega fækkun legudaga frá
árinu 2005. Þessar tölur styðja fyrrgreindar
rannsóknar niðurstöður sem sýndu tæplega
80% fækkun legudaga hjá þátttakendum
(Ingadottir og Jonsdottir, 2010).
Umræða
Heilsufarsvandi langveikra lungna
sjúklinga líkt og margra annarra lang
veikra getur verið mjög erfiður viður
eignar. Í þeim sparnaði, sem nú er
beitt í heilbrigðiskerfinu, þarf að leggja
áherslu á að leita árangurríkra leiða; lang
vinnan heilsu farsvanda er ekki hægt að
meðhöndla á fullnægjandi hátt frá sjónar
horni bráðra veikinda svo sem tíðkast
hefur. Þá er það einnig ófullnægjandi að
beita forskrifuðum úrræðum þar sem eitt
gildir fyrir alla og heilbrigðisstarfmaðurinn
ákveður hvað hver þarfnast. Samráð á
forsendum þarfa sjúklinga og fjölskyldna
þeirra er nauðsynlegt. Alþjóðlega hafa
verið leiddar að því líkur að sé þjónusta
við langveika byggð upp með heildrænni
sýn í samvinnu við sjúklinga og í víðtækri
samvinnu heilbrigðisstarfsmanna, ásamt
samvinnu milli heilbrigðisstofnana og
kerfa heilbrigðis og félagsþjónustu,
almannakerfis og einkaframtaks, séu
líkur á að hún sé hagkvæmari – bæði
fjárhagslega og heilsufarslega – heldur
en sú brotakennda þjónusta sem fyrst og
fremst er skilgreind út frá sjúkdómi sjúklings
(Larsen, 2009). Sú hjúkrunarþjónusta,
Mynd 2. Fjöldi koma á göngudeild, heimavitjana og símtala á árunum 2005 til 2011 miðað við framreiknaðar tölur fyrstu átta mánuði þess árs.
*Í maí 2009 kom nýr hjúkrunarfræðingur til starfa í 80% starfshlutfall.
1.600
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
frá 1. sept.
2005
2006 2007 2008 2009* 2010 2011
39
87
151
125
44
142
251
168
130
375
592
471
257
451
387
476
652
625
993
1.466
1.581
Komur
Vitjanir
Símtöl
Mynd 3. Hlutfallslegar breytingar á fjölda koma
lungnasjúklinga með sjúkdómsgreiningarnar ICD
J4044 og J96 á bráðamótttöku í Fossvogi frá 2005
til 2010.
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Mynd 4. Hlutfallslegar breytingar á fjölda legu
daga sjúklinga með sjúkdómsgreiningarnar ICD
J4044 og J96 á tímabilinu 2005 til 2010.
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
2005 2006 2007 2008 2009 2010