Þjóðmál - 01.06.2010, Blaðsíða 119

Þjóðmál SUmAR 2010 117
hin alkunna vísa, ort í Bolungavík, „Nordan
hardan gerdi gard“, og í þessum eina punkti
kom málakunnátta mín og forsetans saman .
Í þessum frönsku skýrslum var náttúrulega
margt bókað um slysfarir, sjúkdóma, refsingar
og viðskipti við Íslendinga . Forsetinn ritar
formála fyrir bókinni Yves frændi Íslandssjó­
maður , og segir þar að sú ömurlega lýsing sem
þar er gefin af frönsku skútulífi sé „raunsönn“ .
Ég var dálítið í efa um það og spurði hvort
hann myndi ekki vera ýktur ömurleikinn .
Forsetinn aftók það með öllu . Hann sagði að
þær skýrslur sem hann hefði gluggað í sýndu
að það sóttu allskonar kvillar á sál og líkama
frönsku sjómannanna á Íslandsveiðunum og
drykkjuskapur hefði verið mikið vandamál í
fiskiflotanum .
Þar sem forsetinn hafði kynnt sér málið í
heim ildum, en ég dregið mínar skoðanir af
ýmsum ytri búnaði Frakkanna, svo sem stærð
skipa þeirra, og haldið að þeir hafi hlotið að eiga
öllu betra skútulíf en okkar skútumenn, fór ég
að ígrunda málið og fann að það mátti renna
mörgum stoðum undir þá skoðun sem forsetinn
hafði myndað sér í heimildaleit sinni . / . . . /
Greinilega þótti forsetanum vænt um sögu­
mann inn Yves gamla og hafði haft af honum
góð kynni . Þá fylgist hann með líðan hans í
bænum þar sem hann á heima og bæjar stjórinn
sendir forsetanum fréttir af Yves gamla .
Ég nefndi því ekkert um ágalla bókarinnar,
sem ég vil kenna höfundinum en ekki gamla
sjó manninum . Það er eflaust nóg til að angra
forset ann þessa dagana eins og ástandið er í
landinu, þótt gestir og gangandi ryðjist ekki inn
á hann með einhver leiðindi til að ergja hann .
Mig langaði þó oft til að spyrja hvort for setinn
hefði fundið það á sér, eða leitað sér upp lýsinga
um það, að hinar hlutlægu sjó mennsku lýsingar
bókarinnar væru algert rugl og þess vegna sleppt
að nefna nokkuð um þann þáttinn .
Ekki hafði blessaður forsetinn verið á færum
og gat ekki af þeirri reynzlu vitað, eins og ég, að
það er ekki gerlegt í ofsaveðri að snúa seglskipi
einn hring, hvað þá tíu hringi til að leggja upp
að manni, sem fallið hefur fyrir borð . Kannski
það hafi vakið forsetanum einhvern ugg um
sjó mennskulýsingarnar að skipspumpan var
niðri í lest á annarri skútunni í sögunni . En
hvernig svo sem því er varið, þá stóð forsetinn
klár af þessu; nefndi ekkert um þennan hluta
og formálinn er honum til mikils sóma, bæði
fróðlegur og vel skrifaður . / . . . /
Í skútugreinum mínum [sem birtust í Sjó­
mannadagsnblaðinu 1989] sæki ég mikið efni í
viðtal mitt við forsetann, þótt þess sé ekki alls
staðar getið . / . . . /
Við ræddum skútumálin vítt og breitt og
komum víða við . Forsetinn fór fram og aftur
um Íslandssöguna og það leynir sér ekki að
hann er þar vel heima, enda þarf hann trúlega
oft að grípa til þeirrar þekkingar sinnar . Ekki
er nú stætt á að rekja þetta lengra, árangur af
viðtalinu kemur hér og þar fram í greinum
mínum, sem fyrr segir .
Ég skildi við forseta minn og þjóðarinnar, þægilega veikur orðinn af forsetaveikinni
í fullvissu þess að óhætt muni að bóka í
Sjómannadagsblaðinu að forsetinn okkar er
góð manneskja, skynsöm manneskja og falleg
manneskja, og í návist hennar „verða gamlir
símastaurar grænir aftur“ . (Guð verndi páf­
ann!) [Jóhannes Páll páfi kom í Íslandsheim­
sókn um líkt leyti og samtal þetta fór fram .]
Upp á þessa ályktun hefur Pétur Sigurðsson
skrifað fyrir hönd Sjómannadagsráðs og vænt­
an lega allrar sjómannastéttarinnar í landinu .
Þessi mynd birtist
með greininni í
Sjó manna dags blað­
inu á sínum tíma
með eftir far andi
texta: Vigdís for­
seti á náms árum
sín um í Frakk­
landi . Hverj um,
sem mætti þess ari
stúlku, hefði dott ið
fyrst í hug: Skjala ­
safn og franskar
skút ur? Áreiðanlega
eng um í íslenskri
sjó manna stétt .