Þjóðmál - 01.06.2010, Blaðsíða 96

94 Þjóðmál SUmAR 2010
okkur frá því) myndu þær skera niður um stóra
rúnnaða tölu sem kæmi vel út í fyrirsögnum í
heimspressunni .
Auðveld ákvörðun
fyrir stjórnmálamann
Það var skiljanlegt að stjórn mála menn í öllum heimshornum styddu Kyoto­sam­
þykktina . Við ógnum jörðinni, erfiðir tímar
fyrir ísbirni, það verður skrambi heitt hérna
ef ekkert er gert . Loftslagssérfræðingar, heim­
ildar myndir BBC og bankakerfið leggjast á eitt
til að tryggja að sérhver stjórnmálamaður taki
„rétta“ ákvörðun . Sam staða stjórnmála manna
verður alger .
Íslendingar sendu 20 manna sendinefnd
til Kaupmannahafnar á Kyoto­ráðstefnu fyrir
skömmu . Þeim tókst ekki að bjarga heiminum,
hugsanlega hefðum við þurft að senda 40 manna
nefnd . Samkvæmt fréttaflutningi buðu þær
vinkonur, Jóhanna og Svandís, umheiminum
15 milljarða virði af kvóta á silfurfati, kvóta
sem við þurfum ekkert á að halda!
Af hverju miðast Kyoto við ártalið 1990 þeg­
ar járntjaldið féll og Austur­Evrópa spjó mikl­
um reyk? Af hverju er innanlandsflug (milli EU
landa) ekki innifalið í þessum pakka? Lík leg asta
skýringin er sú að þrátt fyrir allt eru stjórn mála­
menn að hugsa um hagsmuni sinna um bjóð­
enda . Óskandi væri ef okkar fulltrúar myndu
hugsa um hag þjóðarinnar, í stað þess að reyna
að vekja aðdáun kollega sinna í út lönd um .
Hver á að borga þetta allt saman?
Auðurinn sem um ræðir hlýtur að vera verð­mætur vegna einhvers sjóðsstreymis . Hver
borgar þetta eiginlega? Til lengri tíma þróast
t .d . stálverð eftir þeim kostnaði sem fellur til
við að hefja stálframleiðslu á hverjum tíma .
Nú er það uppsetning á verksmiðju, rekstr ar­
kostnaður og aðgangur að auðlind . Með Kyoto
bætist við kostnaður vegna mengunarkvóta .
Þannig munu neytendur á endanum greiða
hærra verð fyrir vörur sínar og fjármagnið
mun flæða til eigenda kvótans og þeirra sem
fjármagna hann . Hráefnisverð mun hækka .
„Cap and Trade“ er því skattheimta .
Enginn getur með góðu móti metið afl eið ing­
ar þessara mengunarkvóta . Hvaða lönd munu
sópa til sín auði? Hverjir munu gjalda þess?
Hver verður verðhækkun fram leiðslu afurða –
áls, olíu, stáls, matvara? Munu þróunarríkin
upplifa meiri skort? Munu vesturveldin upplifa
skort? Hvað gera stjórnmálamenn Vesturlanda
ef þjóðir þeirra upplifa skort og óhóflegar
verð hækkanir? Hverjar eru væntingar fjárfesta
í dag til verðþróunar á mengunarkvóta? Munu
væntingarnar fara fram úr öllu hófi? Geta
fjárfestar metið verðmæti mengunarkvóta
með nákvæmni? Hveru lengi þarf að bíða þar
til bankarnir hefja sölu á flóknum mengunar­
skuldabréfavafningum? Líklegt er að þessi
hjarðhegðun sem er að myndast framkalli
verðbólu á mengunarkvóta . Sú bóla mun
trufla verð á framleiðsluvörum sem þarfnast
mengunarkvóta – verðbóla hráefnis .
Hin óáreiðanlega hönd ríkisins
Meðfylgjandi mynd lýsir hinu flókna ferli viðskipta með kvóta . Vinstri hluti
mynd arinnar sýnir venjuleg viðskipti þar sem
fram leiðendur og neytendur gera milliliðalaus
viðskipti . Auðlindin til framleiðslu vörunnar
er iðulega ótengd pennastrikum stjórnmála­
manna . Í hugmyndum stjórnmálamanna um
skilvirkan markað fyrir mengun hafa þrjár
miklar breytingar átt sér stað . Í fyrsta lagi er
það eftirlitsstofnunin sem fylgist með því að
framleiðandi mengi minna (og geti þannig selt
frá sér mengunarkvóta), framleiðslan á vörunni
er staðfest þegar starfsmaður stofnunarinnar
stimplar eyðublaðið . Hvað gæti farið úrskeiðis
hér? Eftirlitsaðili sem fylgist með að aðilar
fari eftir settum reglum, það er skothelt .
Í öðru lagi er það skapari auðlindarinnar,
stjórnmálamaðurinn máttugi . Nú getur það
komið upp að forsendur fyrir þessu mikla
regluverki bresti, hagvöxtur vesturveldanna
verður óásættanlegur, verðhækkanir óþægilegar
miklar og skortur á mikilvægum hráefnum .
Stjórnmálamennirnir geta haft mikil áhrif á