Þjóðmál - 01.06.2010, Blaðsíða 64

62 Þjóðmál SUmAR 2010
senda sérfræðing í undirbúningi bankakreppu,
sem var þegið . Þetta tilboð var auðvitað glögg
vísbending um að hann gerði sér fulla grein fyrir
hve staða íslenska bankakerfisins var viðkvæm .
Þannig var ástandið einnig í hans eigin
bankakerfi, þótt hann hafi ekki vitað fremur en
aðrir nákvæmlega hvort eða hvenær einstakir
bankar lentu í erfiðleikum og jafnvel þroti . Þótt
Englandsbanki standi á gömlum merg og hafi
mikinn fjölda færustu sérfræðinga innan sinna
vébanda, lenti hann hvað eftir annað í að þurfa
að grípa til stórkostlegra pen inga legra útláta
fyrirvaralítið og án þess að geta legið yfir slíkum
ákvörðunum dögum saman .
Fyrrgreindur sérfræðingur Englandsbanka
starfaði innan Seðlabanka Íslands um hríð og
aflaði auðvitað um leið upplýsinga fyrir Eng­
lands banka auk þess sem hann skildi eftir
minnis blað, sem þó mátti ekki kenna við hann,
um hvernig væri rétt að bera sig að við slíkar
að stæður . Plaggið hlýtur að vera til í Seðla bank­
an um .
Undirritaður og bankastjóri Englandsbanka
áttu allmörg samtöl, bæði formleg og óformleg,
það síðasta nokkru eftir hrun íslensku bank­
anna og aldrei nokkru sinni gaf hinn breski
banka stjóri í skyn að Seðlabanki Íslands hefði
ekki sinnt upplýsingagjöf af sinni hálfu . Annars
fóru samtöl á milli landanna um stöðu útibús
íslenskra banka í Bretlandi auðvitað að öðru
leyti nánast alfarið fram á milli fjármálaeftirlita
landanna . Sá misskilningur var aldrei uppi í
Bretlandi, sem ýmsir hafa reynt að læða inn í
umræðuna á Íslandi, að þar í landi færi Eng­
lands banki með hlutverk bankaeftirlits . „Hug­
leiðing“ nefndarinnar um að eitthvað hafi skort
á upplýsingagjöf Seðlabanka Íslands til Eng­
lands banka er því með öllu fráleit . Tenging
þessa þáttar við fall íslenska bankakerfisins með
þessum hætti er algerlega ómálefnanleg . Að
öðru leyti vísast um þennan lið einnig í svar
Ingi mundar Friðrikssonar, sem hér fylgir með .
Í bréfi yðar segir að nefndin veki athygli á að í
mars „funduðu Davíð Oddsson og Ingimund ur
Friðriksson“ með bankastjóra Englands banka
og samstarfsmönnum hans í mars 2008 og
vitnað í minnisblað frá fundinum . Fundurinn
var haldinn að frumkvæði Seðlabanka Íslands .
Upp lýsingar sem veittar voru af okkar hálfu á
fundinum í Englandsbanka voru í fullu sam­
ræmi við bestu fáanleg gögn á þeim tíma .
Þótt Englandsbankamenn hafi haft góðar
upplýsingar um stöðu innlána í bönkunum
á þeim tíma tel ég ekki að þeir hafi haft
yfirsýn yfir heildarstöðu þeirra . Í ljósi reynslu
þeirra af Northern Rock málinu síðla sumars
2007 var eðlilegt að þeir væru uppteknir af
öryggi innlána almennt, þ .m .t . í útibúum og
dótturfyrirtækjum íslenskra banka . Þá minni
ég á að á fundinum var ákveðið að koma á
nánari tengslum á milli seðlabankanna tveggja
til þess að greiða fyrir miðlun upplýsinga . Í því
skyni voru skömmu síðar tilnefndir fulltrúar
frá hvorum banka sem aðaltenglar . Þaðan í frá
áttu full trúar bankanna nokkur samtöl þar sem
skipst var á skoðunum og upplýsingum um
bank ana og fleira og var það allt gert af heilind­
um af beggja hálfu . Samskiptin við Bank of
England voru ágæt og þess má geta að sérfræð­
ingur af fjármálastöðugleikasviði Englands­
banka var til ráðgjafar í Seðlabankanum í
nokkra daga í byrjun október 2008 .
Í reglulegu samstarfi sínu við breska fjár­
mála eftirlitið hefur Englandsbanki eflaust
feng ið aðgang að upplýsingum sem það bjó
yfir um íslensku bankana . Í samtölum full­
trúa Englandsbanka og fulltrúa Seðlabanka Ís­
lands eftir fundinn í London í mars var að því
er ég best veit aldrei endurtekið af hálfu þess
fyrrnefnda að innlán sem safnað væri í Bret­
landi væru „meira og minna notuð til þess að
fjár magna hraðan vöxt útlána á Íslandi“ .
Seðlabankinn safnaði mánaðarlega töluleg­
um upplýsingum um innlán í bönkunum
líkt og um aðra liði í reikningum þeirra . Það
er rétt sem segir í bréfi yðar að ekki var farið
að afla tölulegra upplýsinga um skiptingu inn­
lána erlendra aðila á milli útibúa bankanna
erlendis og starfsstöðva þeirra hér á landi fyrr
en á fyrri hluta árs 2008 . Því skal þó haldið
til haga að á árinu 2007 var gerð breyting á
öflun gagna frá innlánsstofnunum sem starfa
á Íslandi og skýrslugerð löguð að alþjóðlegum
reikningsskilastöðlum . Vegna vaxandi erlendra
umsvifa bankanna var auk þess tekið að afla
ítarlegri upplýsinga en áður um ýmsa erlenda