Þjóðmál - 01.06.2010, Qupperneq 64
62 Þjóðmál SUmAR 2010
senda sérfræðing í undirbúningi bankakreppu,
sem var þegið . Þetta tilboð var auðvitað glögg
vísbending um að hann gerði sér fulla grein fyrir
hve staða íslenska bankakerfisins var viðkvæm .
Þannig var ástandið einnig í hans eigin
bankakerfi, þótt hann hafi ekki vitað fremur en
aðrir nákvæmlega hvort eða hvenær einstakir
bankar lentu í erfiðleikum og jafnvel þroti . Þótt
Englandsbanki standi á gömlum merg og hafi
mikinn fjölda færustu sérfræðinga innan sinna
vébanda, lenti hann hvað eftir annað í að þurfa
að grípa til stórkostlegra pen inga legra útláta
fyrirvaralítið og án þess að geta legið yfir slíkum
ákvörðunum dögum saman .
Fyrrgreindur sérfræðingur Englandsbanka
starfaði innan Seðlabanka Íslands um hríð og
aflaði auðvitað um leið upplýsinga fyrir Eng
lands banka auk þess sem hann skildi eftir
minnis blað, sem þó mátti ekki kenna við hann,
um hvernig væri rétt að bera sig að við slíkar
að stæður . Plaggið hlýtur að vera til í Seðla bank
an um .
Undirritaður og bankastjóri Englandsbanka
áttu allmörg samtöl, bæði formleg og óformleg,
það síðasta nokkru eftir hrun íslensku bank
anna og aldrei nokkru sinni gaf hinn breski
banka stjóri í skyn að Seðlabanki Íslands hefði
ekki sinnt upplýsingagjöf af sinni hálfu . Annars
fóru samtöl á milli landanna um stöðu útibús
íslenskra banka í Bretlandi auðvitað að öðru
leyti nánast alfarið fram á milli fjármálaeftirlita
landanna . Sá misskilningur var aldrei uppi í
Bretlandi, sem ýmsir hafa reynt að læða inn í
umræðuna á Íslandi, að þar í landi færi Eng
lands banki með hlutverk bankaeftirlits . „Hug
leiðing“ nefndarinnar um að eitthvað hafi skort
á upplýsingagjöf Seðlabanka Íslands til Eng
lands banka er því með öllu fráleit . Tenging
þessa þáttar við fall íslenska bankakerfisins með
þessum hætti er algerlega ómálefnanleg . Að
öðru leyti vísast um þennan lið einnig í svar
Ingi mundar Friðrikssonar, sem hér fylgir með .
Í bréfi yðar segir að nefndin veki athygli á að í
mars „funduðu Davíð Oddsson og Ingimund ur
Friðriksson“ með bankastjóra Englands banka
og samstarfsmönnum hans í mars 2008 og
vitnað í minnisblað frá fundinum . Fundurinn
var haldinn að frumkvæði Seðlabanka Íslands .
Upp lýsingar sem veittar voru af okkar hálfu á
fundinum í Englandsbanka voru í fullu sam
ræmi við bestu fáanleg gögn á þeim tíma .
Þótt Englandsbankamenn hafi haft góðar
upplýsingar um stöðu innlána í bönkunum
á þeim tíma tel ég ekki að þeir hafi haft
yfirsýn yfir heildarstöðu þeirra . Í ljósi reynslu
þeirra af Northern Rock málinu síðla sumars
2007 var eðlilegt að þeir væru uppteknir af
öryggi innlána almennt, þ .m .t . í útibúum og
dótturfyrirtækjum íslenskra banka . Þá minni
ég á að á fundinum var ákveðið að koma á
nánari tengslum á milli seðlabankanna tveggja
til þess að greiða fyrir miðlun upplýsinga . Í því
skyni voru skömmu síðar tilnefndir fulltrúar
frá hvorum banka sem aðaltenglar . Þaðan í frá
áttu full trúar bankanna nokkur samtöl þar sem
skipst var á skoðunum og upplýsingum um
bank ana og fleira og var það allt gert af heilind
um af beggja hálfu . Samskiptin við Bank of
England voru ágæt og þess má geta að sérfræð
ingur af fjármálastöðugleikasviði Englands
banka var til ráðgjafar í Seðlabankanum í
nokkra daga í byrjun október 2008 .
Í reglulegu samstarfi sínu við breska fjár
mála eftirlitið hefur Englandsbanki eflaust
feng ið aðgang að upplýsingum sem það bjó
yfir um íslensku bankana . Í samtölum full
trúa Englandsbanka og fulltrúa Seðlabanka Ís
lands eftir fundinn í London í mars var að því
er ég best veit aldrei endurtekið af hálfu þess
fyrrnefnda að innlán sem safnað væri í Bret
landi væru „meira og minna notuð til þess að
fjár magna hraðan vöxt útlána á Íslandi“ .
Seðlabankinn safnaði mánaðarlega töluleg
um upplýsingum um innlán í bönkunum
líkt og um aðra liði í reikningum þeirra . Það
er rétt sem segir í bréfi yðar að ekki var farið
að afla tölulegra upplýsinga um skiptingu inn
lána erlendra aðila á milli útibúa bankanna
erlendis og starfsstöðva þeirra hér á landi fyrr
en á fyrri hluta árs 2008 . Því skal þó haldið
til haga að á árinu 2007 var gerð breyting á
öflun gagna frá innlánsstofnunum sem starfa
á Íslandi og skýrslugerð löguð að alþjóðlegum
reikningsskilastöðlum . Vegna vaxandi erlendra
umsvifa bankanna var auk þess tekið að afla
ítarlegri upplýsinga en áður um ýmsa erlenda