Þjóðmál - 01.06.2012, Side 56

Þjóðmál - 01.06.2012, Side 56
 Þjóðmál SUmAR 2012 55 frammi fyrir kerfishruni í september 2008 . Paulson jr . segir að það hafi komið verulega á óvart hvað þetta gerðist hratt . Hann lýsir því í hvers konar fjármálalegum hvirfilbyl hann og ríkisstjórn Bandaríkjanna voru lent og hvernig taka þurfti ákvarðanir á örskotsstundu án þess að nokkur tími væri til að velta þeim fyrir sér eða úthugsa hvort þær væru endilega þær bestu . Ekki voru sérstakir fundir haldnir með margra mánaða fyrirvara í þessu stærsta og voldugasta fjármálaríkis heims um hugsanlegan vanda bankakerfisins og hrun einstakra banka . Annar stjórnmálamaður, Alistair Darling, sem var fjármálaráðherra Breta árið 2008, lýsir málum varðandi bankakreppuna haustið 2008, í bók sinni Back From the Brink, sem kom út s .l . haust . Þar segir hann m .a um ástandið seinni hluta árs 2008: The collapse of banks across the globe was not on people´s mind . There were those — some academics, a few economists — who worried about some of the stresses and strains building up within the financial system, much as people worry about earthquakes or tsunamis, but it is fair to say that no one foresaw the crisis that lay ahead . Since then many people have claimed to have predicted what was to happen . Most of them failed to mention it at the time . Á öðrum stað í bók sinni lýsir hann 7 . október 2008 þegar bankastjóri eins stærsta banka í heimi, Royal Bank of Scotland, hringir í hann og segir að þeir séu að verða peningalausir . Darling spyr hvað þeir hafi peninga í marga daga . Bankastjórinn svarar, í mesta lagi nokkra klukkutíma . Frásögn breska fjármálaráðherrans lýsir því e .t .v . best hvað gerðist . Þetta var ekkert ósvipað jarðskjálfta eða flóðbylgju . Það á engin von á slíku fyrirfram . Viðbrögðin og viðbragðsáætlanirnar eru því almennar en ekki sérhæfðar miðað við það sem gerist jafn óvænt . Viðbrögð og aðgerðir vegna Royal Bank of Scotland voru því teknar í snarhasti á álíka forsendum og aðgerðir varðandi Glitni banka í september 2008 . Engum hefur dottið í hug að draga Alistair Darling fyrir dóm fyrir að hafa ekki séð hrunið fyrir eða halda fundi um mögulegan vanda breskra banka . Hvað þá að hafa sérstaka viðbragðsáætlun tilbúna varðandi Royal Bank of Scotland . Við lentum hér í svipuðum aðstæðum og þeir lýsa báðir, Paulson jr . og Darling . Í Bretlandi og Bandaríkjunum fengu stjórnvöld að vinna úr vandanum og voru taldir ákveðnir bjargvættir eftir að bankarnir höfðu með ábyrgðarlausum hætti komið sjálfum sér í óafsakanleg vandamál . Hér á landi var forsætisráðherra dreginn fyrir dóm og dæmdur fyrir að halda ekki fund með dagskrárliðnum: „Mögulegur vandi bankakerfisins .“ Samt sem áður er fólk sammála um það í dag að hvergi var gripið til farsælli aðgerða varðandi hrun bankanna en einmitt hér á landi . Það var gert vegna þess að við­ búnaður var fyrir hendi og á þeim tíma var stjórnsýslan á Íslandi að vinna góða vinnu . VI . Þegar litið er til umræðunnar í löndum sem lentu í alvarlegri fjármála krísu, þá sker Ísland sig úr vegna þess hversu stjórnsýslumiðuð hún hefur verið . Hvernig stendur á því að meira að segja meiri­ hluti landsdóms stendur í þeirri trú að forsætisráðherra hafi séð fyrir banka hrunið mörgum mánuðum áður en það gerðist, þegar fjármálaráðherra stærsta fjármála veldis heims og þess fimmta sáu vandann ekki fyrr en þeir voru lentir í hvirfilbyl banka hruns og fjármálaerfiðleika .

x

Þjóðmál

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.