Gerðir kirkjuþings - 2009, Qupperneq 12

12
Ávarp dómsmála- og mannréttindaráðherra, Rögnu Árnadóttur

Biskup Íslands, vígslubiskupar, forseti kirkjuþings, þingfulltrúar, góðir gestir.

I. Mér er heiður að ávarpa kirkjuþing árið 2009. Þegar kirkjuþing var haldið í fyrra var
það í skugga bankahrunsins. Þá urðu einhver mestu þáttaskil í efnahagslífi Íslendinga
frá stofnun lýðveldisins og setja varð neyðarlög til að tryggja brýnustu hagsmuni
þjóðarinnar. Enn erum við stödd í eftirleik hrunsins.

Ríkisstjórnin hefur unnið hörðum höndum að endurreisn efnahagslífsins og hefur í því
skyni gripið til margvíslegra úrræða til þess bregðast við.

Ljóst var að eitt af úrræðunum sem grípa yrði til, var að draga úr tilkostnaði og
útgjöldum ríkisins. Í fjárlagafrumvarpi ársins 2010 er því gert ráð fyrir miklum
almennum niðurskurði sem og hagræðingarkröfu á ótal sviðum.

Þjóðkirkjan fer ekki varhluta af niðurskurðaráformunum. Til hennar er gerð hag-
ræðingarkrafa um 10% á framlagi ríkisins samkvæmt hinu svokallaða kirkjujarðasam-
komulagi frá 1997. Þetta er sama krafa og langflestum er gert að mæta, en þó er hjá
menntastofnunum gerð krafa um 7% niðurskurð og hjá velferðarstofnunum er krafan
5%.

Lækkun fjárframlaga er öllum stofnunum dómsmála- og mannréttindaráðuneytis erfið
en ég hef litið svo á, að hér verðum við að taka okkar skerf af niðurskurðinum og
mæta honum með þeim aðferðum sem við teljum skynsamlegar. Í þessari vinnu er það
ein megináskorunin að horfast í augu við að niðurskurðurinn þurfi í raun og veru að
eiga sér stað.

Nauðsynlegt er vegna kirkjujarðasamkomulagsins og þjóðkirkjulaganna, sem stað-
festu þann samning, að gera viðauka við samkomulagið og breyta lögunum. Mál þar
að lútandi eru nr. 25 og 26 fyrir kirkjuþinginu. Ég vænti þess að þingfulltrúar sýni
fullan skilning við afgreiðslu málsins á þeim þrönga stakk sem okkur er sniðinn.

Meðal frekari aðgerða til að draga úr útgjöldum ríkissjóðs á kirkjulegum vettvangi má
nefna lækkun launa hjá prestum og lækkun sóknargjalds, sem þegar eru komnar til
framkvæmda. Eru þar prestar í hópi annarra embættismanna ríkisins, sem þurft hafa
að taka á sig launaskerðingu.

II. Á síðasta kirkjuþingi var fjallað ítarlega um nýtt frumvarp til þjóðkirkjulaga og
voru gerðar á því ýmsar góðar og gagnlegar breytingar, sem voru til bóta. Í kjölfarið
fól ráðuneytið nefndinni sem samdi frumvarpið að fara aftur yfir einstaka þætti þess
og var frumvarpinu síðar komið aftur í hendur ráðuneytisins. Undirbúningur að því að
leggja það fram á Alþingi var kominn langt á veg, en því miður vannst ekki nægur
tími til þess áður en þing var rofið. Ég hef fullan hug á að leggja frumvarpið fram og
freista þess að vinna því fylgi. Eins og forgangsröð verkefna er nú háttað getur ekki
orðið af því fyrr en í fyrsta lagi á vorþingi.

III. Þeir fjárhagserfiðleikar sem þjóðin hefur átt við að stríða og mun áfram eiga við
að etja um sinn, reynast mörgum þungir í skauti. Þeim fylgja líka atvinnumissir,