Gerðir kirkjuþings - 2009, Qupperneq 32

32
sóknargjöld 2009 er lækkun á framlagi ríkisins til Jöfnunarsjóðs sókna árið 2010 í
raun um 69 milljónir króna eða 17% og framlag til Kirkjumálasjóðs skerðist
samkvæmt sama viðmiði um 53 milljónir króna eða einnig um 17%.

Hagræðingarkrafa dóms- og kirkjumálaráðuneytis 2009 og 2010
Dóms- og kirkjumálaráðuneytið tilkynnti Biskupsstofu í júlí sl. að auk niðurskurðar
samkvæmt lögum um ráðstafanir í ríkisfjármálum (skerðing á sóknargjöldum) komi í
hlut þjóðkirkjunnar lækkun að fjárhæð 26,2 milljónir króna sem skuli dreifast á seinni
hluta ársins 2009.

Í fjárlagfrumvarpinu kemur fram að framlög til þjóðkirkjunnar lækki um 10% á árinu
2010 en það eru um 160 milljónir króna. Kirkjuráð hefur unnið tillögur um hvernig
mæta megi niðurskurði á næstu árum. Einnig hafa átt sér stað viðræður við fjármála-
ráðherra og dómsmálaráðherra um viðaukasamkomulag við kirkjujarðasamkomulagið
vegna skerðingar á fjárframlögum og nauðsynlega staðfestingu á því í þjóðkirkju-
lögunum.

Með samkomulagi ríkisins og þjóðkirkjunnar frá 1997 lét kirkjan af hendi til ríkisins
kirkjujarðir og aðrar kirkjueignir sem þeim fylgja, að frátöldum prestssetrum og því
sem þeim fylgir. Andvirði seldra jarða skyldi renna í ríkissjóð. Á móti skuldbatt
íslenska ríkið sig til að greiða laun biskups Íslands og vígslubiskupa, 138 starfandi
presta og prófasta þjóðkirkjunnar og 18 starfsmanna biskupsembættisins. Ennfremur
var kveðið á um í samkomulaginu að ef skráðum meðlimum þjóðkirkjunnar fjölgaði
um 5.000 miðað við íbúaskrá þjóðskrár 1. desember 1996 þá skuldbatt ríkið sig til að
greiða laun eins prests til viðbótar. Fækki skráðum meðlimum þjóðkirkjunnar um
5.000 miðað við íbúaskrá þjóðskrár 1. desember 1996 lækki talan að sama skapi. Eitt
prestsembætti hefur bæst við vegna fjölgunar í þjóðkirkjunni og eru því embættin 139
talsins. Skýrt er tekið fram að þetta samkomulag feli í sér eignaafhendingu til handa
ríkinu og skuldbindingu þess um fullnaðaruppgjör vegna þeirra verðmæta, sem
ríkissjóður tók við árið 1907. Verði verulegar vanefndir á skyldum af hálfu annars
hvors samningsaðila geti hinn sagt samningi þessum upp.

Af þessu er ljóst að ríkið getur ekki dregið úr samningsbundnum greiðslum til þjóð-
kirkjunnar nema með samningum við hana. Það er vegna þess að fjárstuðningur
ríkisins við þjóðkirkjuna byggist fyrst og fremst skýrum rökum um eignarréttartilkall
hennar til þeirra kirkjujarða og kirkjueigna, sem ríkinu voru endanlega fengnar með
samkomulaginu frá 1997. Þetta samkomulag myndi einnig gilda þótt 62. gr. stjórnar-
skrárinnar um þjóðkirkjuna og stuðning ríkisvaldsins við hana yrði felld brott. Hverfi
ríkisvaldið frá þessum stuðningi við kirkjuna í heild eða að hluta gegn vilja hennar
raknar tilkall þjóðkirkjunnar til kirkjujarðanna við.

Nú liggur fyrir kirkjuþingi tillaga til þingsályktunar um viðaukasamning við kirkju-
jarðasamkomulagið og tillaga til breytingar á þjóðkirkjulögum vegna hagræðingar-
kröfu ríkisins.

Hallgrímskirkja – viðgerð á turni
Í september 2008 handsöluðu þáverandi dóms- og kirkjumálaráðherra, Björn
Bjarnason, borgarstjórinn í Reykjavík, Hanna Birna Kristjánsdóttir og biskup Íslands
samning um áframhaldandi stuðning ríkis, borgar og kirkjunnar við viðgerðir á turni
Hallgrímskirkju, á árabilinu 2013 til 2018. Skuldbatt hver þeirra sig til að greiða